مقاومت به انسولین به معنی ناتوانی سلول‌های بدن برای استفاده از این هورمون است. انسولین مسئول تنظیم سطح قند خون (گلوکز) است و مقاومت به انسولین می تواند برای بدن مشکل ساز شود.
به گزارش تکناک، پس از بروز مقاومت به انسولین، پانکراس انسولین بیشتری تولید می کند تا به سلول ها کمک کند که انرژی مورد نیاز خود را دریافت کنند و میزان گلوکز خون را در محدوده سالم نگه دارد.
اگر مقاومت به انسولین بدتر شود، لوزالمعده ممکن است در تولید انسولین کافی دچار مشکل شود و باعث تجمع گلوکز در خون شود. میزان بالای قند خون می تواند منجر به پیش دیابت و در نهایت دیابت شود و باعث افزایش احساس تشنگی، خستگی، تکرر ادرار، تاری دید و لکه های تیره پوست در زیر بغل، کشاله ران یا گردن شود.
حدود 40 درصد از جوانان در ایالات متحده مقاومت به انسولین دارند و شیوع آن با افزایش سن، افزایش می یابد. عوامل ژنتیکی و سبک زندگی احتمالاً در مقاومت به انسولین نقش دارند. عادات سبک زندگی سالم، از جمله ورزش منظم و رژیم غذایی متعادل، می تواند به از بین بردن مقاومت به انسولین و پیشگیری از دیابت کمک کند.
علائم مقاومت به انسولین
اگر مقاومت به انسولین دارید ولی لوزالمعده شما به اندازه کافی انسولین تولید می کند تا میزان قند خون شما را در محدوده طبیعی نگه دارد، احتمالاً علائمی نخواهید داشت. با گذشت زمان، مقاومت به انسولین می تواند بدتر شود و لوزالمعده ممکن است انسولین کافی برای تنظیم قند خون را به طور موثر تولید نکند، که همین مسئله منجر به قند خون بالا (هیپرگلیسمی) و پیش دیابت می شود.
علائم و نشانه های افزایش میزان قند خون و پیش دیابت عبارتند از:
- تشنگی بیش از حد
- تکرر ادرار
- خستگی
- بروز لکه های خشک و تیره پوست روی زیر بغل، کشاله ران یا پشت گردن (آکانتوز نیگریکانس)
- اسکین تگ (توده های کوچک پوست)
- تاری دید
- افزایش گرسنگی
- گزگز در پایین پاها
علل
محققان هنوز در حال بررسی این موضوع هستند که چه چیزی باعث مقاومت به انسولین می شود، اما شواهد نشان می دهد ترکیبی از عوامل ژنتیکی و سبک زندگی در این امر نقش دارند، از جمله:
- اضافه وزن و چربی بدن: اضافه وزن یکی از دلایل اصلی مقاومت به انسولین، به ویژه چربی اضافی بدن در اطراف کمر و شکم است. سلول‌های چربی اضافی ممکن است باعث التهاب یا ترشح هورمون‌ها و سایر موادی شوند که با حساسیت به انسولین تداخل دارند.
- سبک زندگی غیر فعال: عدم فعالیت بدنی با مقاومت به انسولین و سایر بیماری ها مرتبط مانند چاقی و دیابت نوع 2 مرتبط است. تحقیقات نشان می دهد که حتی افزایش اندک در فعالیت بدنی، مانند پیاده روی روزانه یا انجام ورزش های کم تاثیر، می تواند خطر مقاومت به انسولین را کاهش دهد.
- رژیم غذایی پر کربوهیدرات: رژیم غذایی پر کربوهیدرات و چربی، به ویژه چربی های اشباع شده، خطر مقاومت به انسولین را افزایش می دهد. مصرف بیش از حد کربوهیدرات ها و چربی ها می تواند منجر به تجمع چربی در بدن، به ویژه در کبد و بافت عضلانی شود. این مسئله می تواند در توانایی بدن برای استفاده صحیح از انسولین اختلال ایجاد کند.
عوامل خطرناک
برخی از عوامل خطرناک می توانند احتمال ایجاد مقاومت به انسولین را افزایش دهند، از جمله:
- اضافه وزن یا چاقی
- سابقه خانوادگی دیابت
- سن 45 سال یا بیشتر
- سابقه دیابت بارداری
- اجداد آفریقایی-آمریکایی، لاتین تبار، آمریکایی-آسیایی
- سیگار کشیدن
- داشتن برخی بیماری ها مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا، سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، بیماری های قلبی و اختلالات هورمونی
- مشکلات خواب، مانند آپنه یا خفگی در خواب
تشخیص
برای تشخیص مقاومت به انسولین، پزشک شما یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد، علائم و عوامل خطرناک را ارزیابی می‌کند و آزمایش‌هایی را می نویسد. آزمایش خاصی برای تشخیص مقاومت به انسولین وجود ندارد، بنابراین پزشکان از آزمایش خون برای اندازه گیری میزان قند خون (گلوکز) و انسولین در جریان خون استفاده می کنند.
آزمایش‌های زیر می‌توانند به تعیین اینکه آیا شما مبتلا به پیش دیابت یا دیابت نوع 2 هستید یا خیر، کمک می‌کند:
- آزمایش A1C: این نوع آزمایش، قند خون شما را در 2 تا 3 ماه گذشته اندازه گیری می کند. A1C بین 5.7 تا 6.4 درصد نشان دهنده پیش دیابت است و 6.5 درصد یا بالاتر به معنای دیابت است.
- آزمایش قند خون ناشتا: پس از ناشتا بودن (عدم خوردن و آشامیدن) به مدت 8 ساعت یا بیشتر، نمونه خون از رگ شما گرفته می شود. اگر میزان قند خون شما بین 100 تا 125 میلی گرم در دسی لیتر باشد، نشانه پیش دیابت است. میزان 126 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر نشان دهنده دیابت است.
- آزمایش تحمل گلوکز: این نوع آزمایش میزان قند خون شما را پس از مصرف نوشیدنی گلوکز اندازه گیری می کند. قبل از این آزمایش باید 8 ساعت یا بیشتر ناشتا باشید. نمونه خون ناشتا گرفته می شود و سپس نوشیدنی حاوی گلوکز را می نوشید. میزان قند خون بین 140 تا 199 میلی‌گرم در دسی لیتر در زمان دو ساعته، نشان دهنده پیش‌دیابت است و میزان قند خون بالای 200 میلی‌گرم در دسی لیتر نشان دهنده دیابت است.
- آزمایش انسولین در خون: این نوع آزمایش، میزان انسولین خون شما را پس از هشت ساعت یا بیشتر ناشتا بودن اندازه گیری می شد. اگر میزان انسولین شما بالاتر از حد متوسط باشد، می تواند نشانه ای از مقاومت به انسولین یا پیش دیابت باشد.
درمان های مقاومت به انسولین
هدف از درمان مقاومت به انسولین، بهبود پاسخ بدن به انسولین و کمک به حفظ میزان قند خون در محدوده سالم است. همچنین درمان مقاومت به انسولین می‌تواند به پیشگیری یا مدیریت بیماری‌های مرتبط مانند پیش دیابت، دیابت نوع 2 و بیماری‌های قلبی عروقی کمک کند.
درمان مقاومت به انسولین معمولاً شامل تغییر در عادات سبک زندگی و مصرف برخی داروها است.
سبک زندگی
داشتن یک سبک زندگی سالم می تواند مقاومت به انسولین را از بین ببرد و سلامت و رفاه کلی را بهبود بخشد. این تغییر در سبک زندگی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- رژیم غذایی متعادل: داشتن یک رژیم غذایی سالم و غنی از مواد مغذی می تواند به کاهش مقاومت به انسولین کمک کند. مصرف غلات کامل، پروتئین، میوه ها و سبزیجات غیر نشاسته ای و غذاهای غنی از فیبر و کربوهیدرات کم توصیه می شود. تحقیقات نشان می دهد که مصرف کالری بیشتر در نیمه اول روز و آهسته و آگاهانه غذا خوردن نیز می تواند به از بین بردن مقاومت به انسولین کمک کند.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم می تواند به بهبود متابولیسم و پاسخ بدن به انسولین کمک کند.
- کاهش وزن: اگر اضافه وزن دارید، حفظ وزن سالم بدن یکی از بهترین راه‌ها برای از بین بردن مشکل مقاومت به انسولین و کاهش خطر ابتلا به دیابت است. با پزشک خود در مورد اهداف کاهش وزن خود صحبت کنید. آنها می توانند راهنمایی هایی در مورد راه های سالم کاهش وزن ارائه دهند.
دارو
هیچ دارویی به طور خاص برای درمان مقاومت به انسولین وجود ندارد، اما داروهای دیابت، مانند متفورمین و تیازولیدین دیون ها (TZDs)، می توانند به بهبود حساسیت به انسولین و تنظیم میزان قند خون کمک کنند.
پیشگیری
برخی از عوامل خطرناک مقاومت به انسولین را نمی توان تغییر داد، مانند سن و سابقه پزشکی خانوادگی. اما برخی اصلاحات سبک زندگی می تواند به کاهش خطر ابتلا به مقاومت به انسولین کمک کند، مانند:
- حفظ وزن سالم
- ورزش منظم
- داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل که حاوی غذاهای کم فرآوری شده و فیبر، میوه ها و سبزیجات سبز برگ باشد.
- استرس را با تکنیک های آرامش بخش مانند مدیتیشن، تمرینات تنفسی و حمایت خانواده و دوستان مدیریت کنید
- انجام معاینات منظم سلامتی از جمله آزمایش خون برای نظارت بر میزان قند خون
بیماری های مرتبط
مقاومت به انسولین با چندین بیماری دیگر مرتبط است، از جمله:
- پیش دیابت و دیابت نوع 2
- فشار خون بالا
- میزان غیر طبیعی کلسترول
- بیماری های قلبی عروقی، مانند تصلب شرایین (سخت شدن و باریک شدن رگ ها)
- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) که یک اختلال هورمونی است
- چاقی
زندگی با مشکل مقاومت به انسولین
مقاومت به انسولین نیاز به مدیریت مداوم برای پیشگیری از دیابت و حفظ سلامتی دارد. انتخاب سبک زندگی سالم و پیروی از برنامه درمانی می تواند مقاومت به انسولین را از بین ببرد و خطر ابتلا به بیماری های مرتبط را کاهش دهد. تغییر در نحوه غذا خوردن و افزایش میزان فعالیت بدنی در ابتدای شروع ممکن است چالش برانگیز باشد.
