کشف روشی نوآورانه برای به‌تاخیر انداختن یائسگی

اخیرا الگوی جدیدی در مورد فرآیندهای بیولوژیکی یائسگی توجه گروهی از دانشمندان را به خود جلب کرده است.

به گزارش تکناک، سوال اصلی آنها این است که آیا می‌توان یائسگی را در زنان سالم به تعویق انداخت و به آنها اجازه داد تا سال‌های باروری خود را افزایش دهند و شاید حتی برخی از خطرات سلامتی و علائم ناراحت‌کننده مرتبط با کاهش شدید سطح استروژن را از بین ببرند؟

این پرسش‌ها می‌توانند بحث‌برانگیز باشند. برخی از مردم معتقدند که چنین تحقیقاتی می‌تواند به مزایایی در سبک زندگی برای زنان منجر شود، در حالی که برخی دیگر یائسگی را مرحله‌ای از زندگی بیولوژیکی می‌دانند که نباید توسط علم دستکاری شود.

اکثر زنان موافق هستند که یائسگی مزایا و معایب خود را دارد. در حالی که برخی از زنان از پایان دور‌ه‌های قاعدگی و نگرانی در مورد بارداری‌های برنامه‌ریزی نشده راضی هستند، برخی دیگر از احتمال گرگرفتگی، نوسانات خلقی و سایر علائم ناخواسته می‌ترسند.

آنچه برخی از زنان به عنوان یک مرحله کوتاه و کم دردسر در زندگی خود در نظر می‌گیرند، می تواند به تغییرات پایدار و دشوار برای دیگران تبدیل شود.

اخیراً در دانشکده پزشکی ییل(YSM)، دکتر کوتلوک اوکتای با انتشار تحقیقاتی در مورد نتایج احتمالی مختلف زمانی که یائسگی در زنان سالم از طریق انجماد بافت تخمدان به تاخیر می‌افتد، فصل جدیدی را به این بحث اضافه کرده است.

اوکتای که در سال 1999 اولین عمل پیوند تخمدان در جهان را با بافت منجمد شده برای یک بیمار با اندیکاسیون پزشکی انجام داد، آینده‌ای را می‌بیند که در آن زنان سالم می‌توانند از فرآیند انجماد ده‌ها هزار تخمک در بافت تخمدان که برای جلوگیری از یائسگی به مدت چندین دهه یا حتی از شروع آن به‌طور کامل جلوگیری می‌کند، استفاده کنند.

اوکتای گفت: برای اولین بار در تاریخ پزشکی، ما توانایی به تاخیر انداختن یا حذف احتمالی یائسگی را داریم.

هوش مصنوعی نتایج یائسگی تاخیری را پیش‌بینی می‌کند

اوکتای و همکارانش با استفاده از داده‌های صدها روش قبلی انجماد و پیوند تخمدان و مطالعات مولکولی در مورد نحوه عملکرد فولیکول‌های تخمدان در بافت تخمدان، هوش مصنوعی جدیدی را ساختند تا مدت زمان جراحی را پیش‌بینی کند. این مدل می‌تواند به‌طور بالقوه یائسگی را تحت طیف وسیعی از شرایط در زنان سالم به تاخیر بیندازد.

از آنجایی که اوکتای اولین پیوند موفقیت‌آمیز را با بافت منجمد‌شده انجام داد، انجماد بافت تخمدان با موفقیت در بیماران سرطانی برای حفظ باروری آنها قبل از درمان مورد استفاده قرار گرفت، که اغلب می‌تواند به طور دائم به ذخیره تخمک در تخمدان‌ها آسیب برساند و یائسگی را آغاز کند. در طی این روش سرپایی، جراح با لاپاروسکوپی تمام تخمدان یا لایه‌های قسمت بیرونی که شامل صدها هزار تخمک خفته و نابالغ (معروف به فولیکول‌های اولیه) است را برمی‌دارد.

سپس این دستمال‌ها پس از انجماد با فرآیندی تخصصی در ظروف در بسته نگهداری می‌شوند و تا دمای منفی 320 درجه فارنهایت نگهداری می‌شوند. انجماد بافت تخمدان با این فرآیند تخصصی آن را برای استفاده بعدی حفظ می‌کند. در برخی مواقع معمولاً در سال‌های آینده، جراح بافت ذوب شده را به صورت لاپاراسکوپی یا با یک روش ساده با استفاده از روش‌های توسعه‌یافته توسط اوکتای، مجدداً در بیمار کاشت می‌کنند که بافت را در زیر پوست بیمار قرار می‌دهند در حالی که آرام‌بخشی داخل وریدی تجویز می‌شود. در عرض سه تا 10 روز پس از آن، این بافت پیوندی مجدداً با رگ‌های خونی اطراف ارتباط پیدا می‌کند و در حدود سه ماه عملکرد تخمدان را بازیابی می‌کند.

هوش مصنوعی مبتنی بر ریاضی جدید با تمرکز بر زنان سالمی که تحت انجماد بافت تخمدان قرار می‌گیرند، عوامل متعددی را در نظر می‌گیرد، از جمله سنی که بیمار این عمل را انجام می‌دهد که نقش مهمی در به تاخیر انداختن یائسگی دارد.

اوکتای گفت: هرچه فرد جوان‌تر باشد، تعداد تخمک‌های او بیشتر می‌شود و همچنین کیفیت آن‌ها بالاتر می‌رود. این مدل برای زنان بین 21 تا 40 سال کاربرد دارد. پس از 40 سالگی، داده‌ها نشان می‌دهند که بعید است این روش یائسگی را برای زنانی که ذخیره تخمک متوسطی دارند به تأخیر بیندازد، اما این مسئله ممکن است با توسعه روش‌های انجماد و پیوند کارآمدتر در آینده تغییر کند.

علاوه بر این، این مدل هوش مصنوعی بینشی در مورد مقدار ایده‌آل بافت تخمدان برای جمع‌آوری ارائه می‌دهد. هر چه جراح بافت بیشتری را بردارد، این روش به‌طور بالقوه می‌تواند یائسگی را به تاخیر بیندازد. با این حال، برداشتن بیش از حد بافت ممکن است منجر به یائسگی زودرس شود. اوکتای گفت: این مدل مقدار بهینه بافت را برای برداشت یک فرد در یک سن خاص به ما می‌دهد.

همچنین این مدل پس از بازگرداندن بافت تخمدان برداشت شده توسط جراح به بیمار، روند بهبودی را در نظر می‌گیرد. در طی این روند بهبودی، برخی از فولیکول‌های اولیه از بین می‌روند. مطالعات روی نمونه‌های حیوانی نشان می‌دهد که 60 درصد از فولیکول‌های اولیه پس از پیوند زنده نمی‌مانند و 40 درصد آنها زنده می‌مانند.

اوکتای گفت که معتقد است با فناوری‌های جدیدتر فولیکول‌ها می‌توانند تا 80 درصد بقا داشته باشند. با ادامه بهبود این روش، او امیدوار است که در نهایت پزشکان به نرخ بقای 100 درصدی دست یابد. بنابراین این مدل نرخ بقا از 40٪ تا 100٪ را پیش‌بینی می‌کند.

علاوه بر این، تحقیقات نشان می‌دهد از طریق پیوند بخش‌هایی از بافت‌های برداشت‌شده طی چندین روش، یائسگی می‌تواند حتی بیشتر به تعویق بیفتد. به عنوان مثال، هوش مصنوعی نشان می‌دهد که بازگشت یک سوم قسمت بیرونی تخمدان طی هر یک از سه روش، یائسگی را بیشتر از بازگرداندن تمام بافت از طریق یک جراحی به تاخیر می‌اندازد.

بر اساس این مدل، اکتای پیش‌بینی می‌کند که برای اکثر زنان زیر 40 سال، انجماد تخمدان می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی یائسگی را به تاخیر بیندازد. برای زنان زیر 30 سال، این روش ممکن است بتواند به‌طور کلی از یائسگی جلوگیری کند.

از آنجایی که بسیاری از زنان زودتر از آنچه که می‌خواهند، توانایی خود را برای باردار شدن از دست می‌دهند، انجماد تخمدان می‌تواند گزینه جذابی برای آنها باشد. وی افزود: زنان اغلب به دلایل شغلی یا اجتماعی بارداری را تا اواخر زندگی به تعویق می‌اندازند. توانایی منجمد کردن و بعداً پیوند بافت تخمدان راهی برای افزایش طول عمر باروری آنها ارائه می‌دهد.

آیا تاخیر در یائسگی از طریق انجماد مزایایی برای سلامتی دارد؟

به تعویق انداختن یائسگی با انجماد تخمدان ممکن است مزایای سلامتی خاصی به همراه داشته باشد. بر اساس تحقیقات جدید اوکتای و همکارانش، حدود 11 درصد از زنان، یائسگی طبیعی دیررس یا یائسگی را بعد از 55 سالگی تجربه می‌کنند که با علائمی از جمله بیماری‌های قلبی عروقی، زوال عقل، بیماری شبکیه، افسردگی و تحلیل استخوان همراه است. با این حال، عدم اطمینان در مورد اینکه آیا یائسگی بعدی واقعاً این خطرات سلامتی را کاهش می‌دهد یا خیر، وجود دارد. اوکتای فرض می‌کند که این خطرات ممکن است در زنان سالمی که یائسگی را از طریق انجماد بافت تخمدان به تاخیر می‌اندازند، کاهش یابد.

اگر خطر ابتلا به چنین بیماری‌های مزمنی در زنان سالمی که این روش را انجام می‌دهند، کاهش یابد، می‌تواند یک مزیت قابل توجه باشد. با این حال، تحقیقات بیشتر برای تعیین فواید بلند مدت و همچنین خطرات این روش مورد نیاز است.

در تحقیقات در حال انجام، اوکتای و گروهش در حال مطالعه نتایج زنان سالمی هستند که تصمیم گرفته‌اند از طریق این روش یائسگی خود را به تاخیر بیندازند.