تیمی از محققان دانشگاه تگزاس در آمریکا (UTA) لایه مذاب جدیدی در زیر پوسته زمین به نام “گداز” پیدا کردند.
به گزارش تکناک، این لایه زیر پوسته زمین شامل سنگ های مذاب داغ است و بینش های مفیدی را در مورد فعالیت صفحه تکتونیکی سیاره ما نشان می دهد.
صفحات تکتونیکی سنگ های غول پیکر زیرزمینی هستند که پوسته و گوشته بالایی زمین را تشکیل می دهند. بنابراین اساساً تمام خشکی هایی که در اطراف خود می بینیم بر روی صفحات تکتونیکی ساخته شده اند. در حال حاضر هفت صفحه تکتونیکی اصلی روی زمین وجود دارد که هفت قاره را دست نخورده نگه می دارد.
جالب اینجاست که این صفحات دائما در حال حرکت هستند و حرکت آنها با وقوع زلزله، سونامی و فوران های آتشفشانی مرتبط است. علاوه بر این، حرکت تکتونیکی بسیار قدرتمند است. که می تواند منجر به تشکیل رشته کوه های جدید و حتی قاره های جدید شود.
بنابراین، مطالعه و شناخت عوامل مختلفی که بر فعالیت صفحه تکتونیکی زمین تأثیر هستند یا نسیتند بسیار مهم می‌شود.
هر چیزی که ذوب می شود بر صفحات تکتونیکی تأثیر نمی گذارد
لایه گداز تازه کشف شده در 100 مایلی (161 کیلومتر) زیر سطح زمین قرار دارد و بخشی از استنوسفر (لایه انعطاف پذیر زیر لیتوسفر در عمق 80 تا 400 کیلومتری سطح) است.
جانلین هووا، محقق اصلی و دانشجوی فوق دکتری در UTA، در بیانیه مطبوعاتی توضیح داد: وقتی به ذوب شدن چیزی فکر می‌کنیم، به طور شهودی فکر می‌کنیم که مذاب باید نقش بزرگی در ویسکوزیته ماده بازی کند، اما چیزی که دریافتیم این است که حتی در جایی که کسر مذاب بسیار زیاد است، تأثیر آن بر جریان گوشته بسیار ناچیز است.
از آنجایی که صفحات تکتونیکی توسط گرمای تولید شده توسط هسته زمین حرکت می کنند و جرم مذاب به حرکت آنها کمک می کند، دانشمندان تمایل دارند لایه هایی مانند مذاب را با فعالیت صفحه تکتونیکی مرتبط بدانند.
هر بار که این کار بدون توجه زیاد انجام می شود، متغیرهای زیادی را به محاسباتی که هدف آن مدل سازی و مطالعه فضای داخلی سیاره ما است، اضافه می کند که باعث پیچیده و نادرست شدن مدل ها می شود.
با این حال، این یافته‌های جدید نشان می‌دهد هر چیزی که حاوی سنگ‌های مذاب است قرار نیست با تکتونیک صفحه‌ای مرتبط باشد. به عنوان مثال، گداز هیچ تأثیری بر جریان گوشته ندارد، بنابراین، بر حرکت تکتونیکی تأثیر نمی گذارد.
گداز چه می کند؟
اگرچه برخی از مطالعات قبلی نیز علائم گداز را گزارش کرده اند. این اولین بار است که دانشمندان وجود این لایه جدید در زیر پوسته زمین را تایید می کنند.
هووا نویسنده این مطالعه گداز را به عنوان یک ناهنجاری در استنوسفر یافت. او و تیمش درحالی تصاویر لرزه‌ای از استنوسفر را مطالعه می کردند یک منطقه مذاب منحصربه‌فرد را کشف کردند که خوانش‌های لرزه‌ای آن اصلاً در ارتباط با حرکت صفحه تکتونیکی نبود.
آنها همین ناهنجاری را در مقیاس جهانی مشاهده کردند و از خواص لرزه ای این لایه مذاب که آن را گداز نامیدند شگفت زده شدند. آنها استدلال می کنند که فقط به این دلیل که لایه جدید بر تکتونیک صفحه تأثیر نمی گذارد، به این معنی نیست که اهمیتی ندارد.
کارن فیشر، یکی از نویسندگان این مطالعه و یک زلزله شناس معتبر آمریکایی، می گوید: این کار مهم است زیرا درک ویژگی های استنوسفر و دلیل ضعیف بودن آن برای درک تکتونیک صفحه ای ضروری است.
امیدواریم که گداز به ما در درک جنبه‌های مختلف ناشناخته استنوسفر و سایر بخش‌های داخلی زمین در آینده کمک کند.
