جایزه نوبل شیمی به سه دانشمند برجسته دیوید بیکر، دمیس حسابیس و جان جامپر برای تحقیقات پیشگامانه‌شان در زمینه پروتئین‌ها، که به عنوان بلوک‌های سازنده حیات شناخته می‌شوند، اهدا شد.
به گزارش تکناک و به نقل از AP دیوید بیکر از دانشگاه واشنگتن در سیاتل، و دمیس حسابیس و جان جامپر از Google Deepmind در لندن، به خاطر دستاوردهای شگرف خود در درک و طراحی پروتئین‌ها به این جایزه دست یافتند.
کمیته نوبل در توضیحات خود اعلام کرد که بیکر در سال ۲۰۰۳ اولین پروتئین جدید را طراحی کرد و از آن زمان تاکنون، تیم تحقیقاتی او با تولید پروتئین‌هایی خلاقانه که کاربردهایی در حوزه‌های داروسازی، واکسن‌سازی، نانومواد و حسگرهای بسیار کوچک دارند، پیشرفت‌های چشمگیری را رقم زده است.
یکی از دستاوردهای بزرگ این دوره از تحقیقات نوبل، توسعه مدلی از هوش مصنوعی توسط دمیس حسابیس و جان جامپر است. این مدل توانسته است ساختار تقریباً تمامی ۲۰۰ میلیون پروتئینی را که تاکنون توسط دانشمندان شناسایی شده‌اند، به دقت پیش‌بینی کند. کمیته نوبل این دستاورد را یکی از پیشرفت‌های مهم در حوزه بیوشیمی و علوم زیستی دانست.
های‌نر لینکه، رئیس کمیته نوبل شیمی، در توصیف این دستاوردها گفت:
“دانشمندان سال‌ها رویای پیش‌بینی ساختار سه‌بعدی پروتئین‌ها را داشتند. چهار سال پیش، در سال ۲۰۲۰، دمیس حسابیس و جان جامپر با استفاده از هوش مصنوعی موفق به حل این مشکل شدند و پیش‌بینی ساختار پیچیده تقریباً هر پروتئین شناخته‌شده در طبیعت را ممکن ساختند.”
علاوه بر این، یکی دیگر از آرزوهای دیرینه دانشمندان، ساخت پروتئین‌های جدید برای بهره‌برداری از قابلیت‌های بی‌پایان آنها در طبیعت بود. این مسئله توسط دیوید بیکر حل شد. بیکر با توسعه ابزارهای محاسباتی پیشرفته، به دانشمندان این امکان را داد تا پروتئین‌های جدیدی با شکل‌ها و عملکردهای کاملاً متفاوت طراحی کنند که امکانات گسترده‌ای برای استفاده‌های دارویی و علمی به ارمغان می‌آورد.
او توانسته است این ابزارها را به نحوی طراحی کند که دانشمندان قادر باشند پروتئین‌هایی با کاربردهای بی‌نظیر برای منفعت بشریت تولید کنند.
جایزه نوبل شیمی در سال گذشته به سه دانشمند دیگر برای تحقیقاتشان در زمینه نقاط کوانتومی اهدا شد. نقاط کوانتومی ذرات ریزی هستند که تنها چند نانومتر قطر دارند و می‌توانند نور رنگی بسیار درخشانی را منتشر کنند. این ذرات کاربردهای متنوعی در حوزه‌هایی مانند الکترونیک و تصویربرداری پزشکی دارند.
اعلام جوایز نوبل امسال از روز دوشنبه با اعطای جایزه پزشکی به ویکتور آمبروس و گری رووکین از آمریکا آغاز شد. همچنین، دو پدر بنیان‌گذار حوزه یادگیری ماشین، جان هاپفیلد و جفری هینتون، جایزه نوبل فیزیک را به خاطر دستاوردهایشان در این زمینه دریافت کردند.
اعطای جوایز نوبل با اهدای جایزه ادبیات در روز پنجشنبه و اعلام جایزه صلح نوبل در روز جمعه ادامه خواهد یافت. همچنین جایزه نوبل اقتصاد در تاریخ ۱۴ اکتبر اعلام می‌شود.
جایزه نوبل شیمی شامل مبلغ نقدی ۱۱ میلیون کرون سوئد (حدود ۱ میلیون دلار) است که از وصیت‌نامه مخترع سوئدی، آلفرد نوبل، تأمین می‌شود. برندگان این جوایز در مراسم رسمی که در ۱۰ دسامبر، مصادف با سالگرد مرگ نوبل، برگزار می‌شود، جوایز خود را دریافت خواهند کرد.
