یک تیم بین‌المللی با موفقیت سن و روند شکل‌گیری گسل آناتولی شرقی را که از شرق تا مناطق جنوب مرکزی ترکیه گسترش می‌یابد و در شکل‌گیری صفحه تکتونیکی آناتولی نقش دارد را تعیین کرده است.
به گزارش تکناک، منطقه گسلی محل دو زمین لرزه ویرانگر بود که در فوریه 2023 در ترکیه و سوریه رخ داد. در حالی که یافته های محققان به پیش بینی زمان یا اندازه زمین لرزه ها کمکی نمی کند، به زمین شناسان اجازه می دهد تا درباره مدت زمانی که منطقه از نظر لرزه ای فعال بوده و اینکه چگونه زلزله های بزرگ در طول زمان منظره را شکل داده اند، کمک کند. این اطلاعات برای تصمیم گیری جهت احداث زیرساخت ها و مکان یابی خانه ها بسیار مفید است.
مقاله آنها در Geology منتشر شده که یک مجله معتبر دانشگاهی است و زمینه های علوم زمین را پوشش می دهد و توسط انجمن زمین شناسی آمریکا منتشر می شود.
گسل هایی که در سطح زمین می بینیم، ترک هایی هستند که در اثر حرکت صفحات تکتونیکی عظیم این سیاره ایجاد می شوند. این حرکات باعث ایجاد تنش می شود و رها شدن آن باعث می شود که انسان زلزله هایی را در سطح تجربه کند.
دونا ویتنی، نویسنده اصلی مقاله و استاد برجسته در دانشکده زمین شناسی دانشگاه مینه سوتا توضیح داد: صفحات تکتونیکی زیادی در جهان وجود دارد. آنها در طول زمان شکل، اندازه و موقعیت خود را تغییر داده اند، اما ما به ندرت یک شکل ثابت را می بینیم. صفحه آناتولی اخیراً از نظر زمین شناسی شکل گرفته است، بنابراین مطالعه فرآیندهایی که در شکل گیری آن دخیل بوده اند برای ما آسان تر است. بحث های زیادی در مورد سن صفحه آناتولی و گسل شرقی آناتولی وجود دارد، اما ما توانستیم با داده های خود نشان دهیم که احتمالاً پنج میلیون سال پیش شکل گرفته است.
یافته‌های محققان از پروژه‌ای به نام Continental Dynamics-Central Anatolian Tectonics (CD-CAT) که توسط ویتنی تأمین مالی شده است، نشات گرفته است. که محققانی از رشته‌ها و کشورهای مختلف علوم زمین را گرد هم آورد تا صفحه آناتولی و مناطق گسلی مرتبط با آن را مطالعه کنند.
ویتنی و تیمش مطالعه صفحه آناتولی را در سال 2011 آغاز کردند، زیرا آنها شواهدی یافتند که نشان می‌دهد برای ده‌ها میلیون سال، وسط صفحه در حال تغییر شکل بوده است. این فرآیند معمولاً فقط در لبه‌های صفحات تکتونیکی اتفاق می‌افتد. سپس، پنج میلیون سال پیش، یک تغییر شگرف رخ داد. از آن زمان، تقریباً تمام حرکت های زمین ساختی در امتداد دو گسل اصلی زلزله زا متمرکز شده است: گسل آناتولی شمالی و گسل آناتولی شرقی.
با تعیین زمان سرد شدن سنگ‌ها در گسل آناتولی شرقی و مشاهده داده‌های لرزه‌ای جمع‌آوری‌شده در طول پروژه، محققان CD-CAT ساختار قاره ها و گوشته زیرین منطقه را تعیین کردند و تأیید کردند که این نقطه پنج میلیون ساله نشان دهنده ایجاد صفحه آناتولی است.
ویتنی گفت، دانستن تاریخ لرزه‌ای این منطقه برای پیش‌بینی بلایای مربوط به نحوه تعامل مردم با مناظر بسیار مهم است. ما نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم که در یک زمان معین زلزله‌ای به بزرگی X روی این گسل رخ خواهد داد، اما می‌توانیم احساسی از فعالیت گسل در گذشته داشته باشیم، اینکه رویدادها چقدر بزرگ بوده‌اند و حرکت گسل چقدر بر منظره تأثیر گذاشته است. ما باید این ساختارها را درک کنیم زیرا مردم در نزدیکی آنها زندگی می کنند و زیرساخت هایی در نزدیکی آنها وجود دارد.
زیر نویس شکل
منطقه گسل شرقی آناتولی محل دو زمین لرزه ویرانگر بود که در ترکیه و سوریه در فوریه 2023 رخ داد. اگرچه یافته‌های تیم دانشگاه مینه‌سوتا به پیش‌بینی زمان یا اندازه زمین‌لرزه‌ها کمکی نمی‌کند، اما به زمین‌شناسان اجازه می‌دهد درباره مدت زمانی که این منطقه از نظر لرزه‌ای فعال بوده و اینکه چگونه زمین‌لرزه‌های بزرگ در طول زمان منظره منطقه را شکل داده‌اند، اطلاعات بیشتری کسب کنند.
