کشف رابطه عفونت‌های ویروسی با بیماری‌های مغزی

تحقیقات جدید با بررسی سوابق سلامتی نزدیک به نیم میلیون نفر، 22 ارتباط مختلف بین عفونت های ویروسی و بیماری های عصبی را شناسایی کرده است.

به گزارش تکناک، آنفولانزا، آنسفالیت مغزی و سایر عفونت های ویروسی همگی با افزایش میزان بیماری های مغزی مانند پارکینسون، آلزایمر و ام اس مرتبط بودند.

این دیدگاه که عفونت های ویروسی می توانند در ایجاد بیماری های عصبی نقش داشته باشند، چندان هم جدید نیست. در دهه 1950، عفونت‌های میکروبی به عنوان منبع بسیاری از بیماری‌های تخریب‌کننده عصبی مطرح شد. مثلا یکی از فرضیه ها این بود که تبخال به شدت با ایجاد بیماری آلزایمر مرتبط است.

اگرچه این دیدگاه دهه ها بود که در حاشیه علوم اعصاب قرار داشت، اما اخیراً پس از چند مطالعه کلیدی که شواهد جدید و قوی را کشف کردند، این مسئله به یک دیدگاه اصلی تبدیل شده است.مطالعه‌ای که در اوایل سال 2022 منتشر شد، شواهد عینی قوی را ارائه کرد که بیماری مولتیپل اسکلروزیس (MS) با ویروس اپشتین بار (EBV) مرتبط است.

مایکل نالز، نویسنده ارشد این مقاله در توضیح این تحقیق جدید گفت: پس از مطالعه ویروس اپشتین بار، متوجه شدیم سال ها است که تک تک دانشمندان به دنبال ارتباط بین یک اختلال عصبی فردی و ویروسی خاص بودند. بنابراین ما تصمیم گرفتیم که یک دیدگاه متفاوت و مبتنی بر علم را امتحان کنیم. با استفاده از سوابق پزشکی، ما توانستیم به طور سیستماتیک تمام پیوندهای ممکن بین عفونت ها و بیماری های مغزی را بررسی کنیم.

بخش اول این مطالعه 300هزار پرونده پزشکی را بررسی کرد که بر تشخیص‌های جدید بیماری آلزایمر، ALS، زوال عقل عمومی، مولتیپل اسکلروزیس، بیماری پارکینسون یا زوال عروق مغز تمرکز داشت. برای هر تشخیص جدید، محققان بررسی کردند که آیا بیمار سابقه عفونت ویروسی قبلی را داشته است یا خیر.

پس از شناسایی اولیه 45 ارتباط احتمالی بین عفونت های ویروسی و بیماری های مغزی، محققان این پیوندها را در پایگاه داده دیگری از 100هزار پرونده پزشکی مورد آزمایش قرار دادند. در آنجا هم محققان 22 پیوند خاص را تشخیص دادند.

محققان نوشتند: بزرگترین ارتباط، بین قرار گرفتن در معرض آنسفالیت ویروسی و بیماری آلزایمر بود. آنفولانزا همراه با ذات الریه به طور قابل توجهی با پنج بیماری از شش بیماری تخریب کننده عصبی مورد مطالعه مرتبط بود. ما همچنین ارتباط اپشتین بار و مولتیپل اسکلروزیس را دوباره مشاهده کردیم. برخی از این مواجهه ها با افزایش خطر تخریب عصبی تا حتی 15 سال پس از عفونت مرتبط بودند.

این یافته‌ها مطمئناً به درک ما از رابطه بین عفونت‌های ویروسی و بیماری‌های عصبی می‌افزاید، اما سؤالات مهمی را نیز مطرح می‌کنند که باید به آنها پاسخ داده شود. به عنوان مثال، این سوابق پزشکی فقط می توانند ارتباط بین عفونت و بیماری مغزی را تا 15 سال ردیابی کنند، بنابراین هیچ بینشی در مورد پیوندهای بالقوه طولانی مدت به ما ارائه نمی دهند.

شاید مهم‌ترین دستاورد این مطالعه این بود که نشان داد بیشتر ارتباط بین بیماری‌های مغزی و عفونت‌های ویروسی در یک سال بلافاصله پس از ابتلا به عفونت، قوی‌ترین پیوند است. هر چه زمان بیشتری پس از یک عفونت ویروسی بگذرد، پیوندهای شناسایی شده نیز ضعیف تر می شوند.

این بدان معناست که ممکن است عفونت‌های ویروسی فقط روند تخریب درحال انجام را سرعت ببخشند و به هیچ  عنوان آغازکننده تخریب نباشند. ممکن است این عفونت ها باعث بروز مراحل اولیه پیش از نشانه های بیماری عصبی که باعث اختلال در سیستم ایمنی شود و فرد را مستعد ابتلا به عفونت های ویروسی شدید می کند،شوند.

محققان افزودند: تعداد قابل توجهی از تحقیقات از این ایده حمایت می کنند که فرآیند تخریب عصبی 10 تا 20 سال قبل از تشخیص آن شروع می شود. به عنوان مثال، ممکن است بستری شدن در بیمارستان بخاطر آنفولانزا با ذات الریه که 5 سال قبل از تشخیص ثبت شده است، در واقع 5 سال پس از شروع فرآیند تخریب رخ دهد. با این حال، اگر بیماران به وسیله ویروس‌های بیشتری آلوده شوند، ممکن است انتظار داشته باشیم که موارد بیشتری از آثار ویروس پس از تشخیص، مشاهده شود.

نالز گفت که اطلاعاتی که بدست آمد این احتمال را افزایش می‌دهد که تزریق گسترده‌تر واکسن‌های رایج می‌تواند به طور بالقوه میزان بیماری‌های عصبی را کاهش دهد. اگر بیماری‌های عصبی عمدتاً با عفونت‌های ویروسی شدید تسریع می‌شوند، واکسیناسیون‌هایی که شدت بیماری را کاهش می‌دهند می‌توانند برای بسیاری از افراد سرعت تخریب را کاهش دهند. این اثر تا حدودی در مطالعات مرتبط با کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر در افراد مسن که سالانه واکسن آنفولانزا را دریافت می‌کنند، شناسایی شده است.

نالز گفت: به خاطر داشته باشید که افرادی که ما بررسی کردیم حتی هم سرماخوردگی نداشتند. عفونت آنقدر آنها را مریض کرده بود که مجبور شدند به بیمارستان بروند. با این وجود، این واقعیت که واکسن‌های رایج مورد استفاده، خطر بسیاری از بیماری‌های ویروسی مشاهده شده در این مطالعه را کاهش می‌دهند،به احتمال زیاد باعث کاهش خطرات اختلالات عصبی نیز می شود.