تحقیقات جدید نشان داده است که داشتن یک رژیم غذایی چرب و شیرین در طول سال‌های حیاتی رشد مغز، حافظه را در درازمدت مختل می‌کند.
به گزارش تکناک، به دلیل کاهش یک انتقال دهنده عصبی مرتبط با بیماری آلزایمر، این اختلال حافظه حتی با تغییر به یک رژیم غذایی سالم در اوایل بزرگسالی از بین نرفت.
رژیم غذایی چرب و شیرین که به رژیم غربی معروف است، با توجه به تأثیر آن بر سلامت جسمی و روانی، تاکنون به‌طور کامل مورد توجه قرار گرفته است. به‌طور کلی رژیم غذایی ناسالم به عنوان یک رژیم غذایی سرشار از غذاهای فرآوری شده، چربی‌های اشباع شده و قندهای ساده تعریف می‌شود و با مصرف بیش از حد کالری، چاقی و اختلال متابولیک مرتبط است. اما چگونه خوردن یک رژیم غذایی غربی بر عملکرد مغز در حال رشد تأثیر می‌گذارد؟
مغز در سنین نوجوانی دائما در حال پیشرفت است. بین سنین 10 تا 24 سالگی، مغز دستخوش تغییرات قابل‌توجهی می‌شود که به شدت تحت تاثیر عواملی مانند ژنتیک، هورمون‌ها، خواب و رژیم غذایی است.
مطالعات قبلی درمورد رژیم غذایی، به‌طور ویژه‌ای رژیم غذایی غربی را با اختلال عملکرد شناختی مرتبط دانسته‌اند. یک مطالعه جدید توسط محققان دانشگاه کالیفرنیای جنوبی (USC) بررسی کرده است که چگونه یک رژیم غذایی پرچرب و شیرین به مغز نوجوان آسیب می‌رساند و بر حافظه تأثیر می‌گذارد. آنها تحقیقات خود را بر روی موش‌های صحرایی جوان و نوجوان انجام دادند.
اسکات کانوسکی، نویسنده مسئول این مطالعه می‌گوید: آنچه که ما نه تنها در این مقاله، بلکه در برخی از تحقیقات اخیرمان می‌بینیم، این است که اگر این موش‌ها با این رژیم غذایی ناسالم بزرگ بشوند، این اختلالات حافظه از بین نمی‌روند. اگر آنها را به سادگی تحت یک رژیم غذایی سالم قرار دهیم، متأسفانه این اثرات تا بزرگسالی باقی می‌ماند.
موش‌ها برای شبیه‌سازی یک رژیم غذایی غربی یا غذای استاندارد، تحت یک رژیم غذایی قرار گرفتند. به موش‌هایی که رژیمی معادل رژیم غربی را داشتند، دسترسی آزاد به غذای پرچرب و قندی، چیپس سیب زمینی، کره بادام زمینی با پوشش شکلاتی و نوشیدنی‌های شربت ذرت با فروکتوز بالا داده شد.
موش‌ها از روز 26 پس از تولد تا روز 56 پس از تولد، رژیم غذایی مربوطه خود را خوردند، که این سنین برای موش‌ها نشان دهنده دوره‌های رشد نوجوانی و نوجوانی است. در این مرحله، موش‌هایی که از رژیم غذایی غربی استفاده می‌کردند به یک رژیم غذایی سالم روی آوردند. آزمایش‌هایی برای بررسی حافظه اپیزودیک وابسته به هیپوکامپ مغز موش‌ها انجام شد. حافظه اپیزودیک وابسته به هیپوکامپ، حافظه بلندمدت رویدادهای روزمره است که در زمان‌ها و مکان‌های خاصی اتفاق می‌افتند (مثلاً خاطرات هفتمین جشن تولد).
آزمایش حافظه شامل اجازه دادن به موش‌ها برای کاوش اشیاء جدید در مکان‌های مختلف بود. چند روز بعد، موش‌ها دوباره به صحنه‌ای تقریباً یکسان معرفی شدند، به جز اضافه شدن یک شی جدید. مشخص شد که رژیم غذایی غربی باعث اختلالاتی در حافظه اپیزودیک می‌شود که پس از شروع رژیم غذایی سالم ادامه یافت.
در مقایسه با موش‌هایی که از رژیم غذایی تحت کنترل استفاده می‌کردند که با این صحنه آشنا بودند، موش‌هایی که از رژیم غذایی غربی استفاده می‌کردند، نشانه‌هایی از خود نشان دادند که نمی‌توانستند به خاطر بیاورند کدام شی را قبلا کجا دیده‌اند. رژیم غذایی غربی به‌طور قابل توجهی نتایج آزمایش‌های حافظه طراحی شده برای ارزیابی مناطقی از مغز به جز هیپوکامپ را تغییر نداد.
محققان بیشتر علاقه‌مند بودند که ببینند داشتن یک رژیم غذایی غربی بر میزان انتقال دهنده عصبی استیل کولین که برای حافظه و یادگیری ضروری است، تأثیر می‌گذارد. هیپوکامپ برای عملکرد مناسب حافظه به استیل کولین متکی است و میزان استیل کولین نیز در مغز افراد مبتلا به بیماری آلزایمر، پایین است. میزان استیل کولین هر دو گروه در حین تکمیل آزمایش‌های حافظه و در مطالعات پس از مرگ، اندازه‌گیری شد.
آنا هیز، نویسنده اصلی این مقاله می‌گوید: سیگنال‌دهی استیل کولین مکانیسمی است که به موش‌ها کمک می‌کند تا آن رویدادها را رمزگذاری کرده و به خاطر بسپارند، مشابه حافظه اپیزودیک در انسان است که به ما امکان می‌دهد رویدادهای گذشته خود را به خاطر بسپاریم. به نظر می‌رسد که این سیگنال در حیواناتی که با رژیم غذایی چرب و شیرین رشد کرده‌اند، اتفاق نمی‌افتد.
تغییرات در میکروبیوم روده در اوایل مداخله رژیم غذایی غربی مشاهده شد اما با پیروی از رژیم غذایی سالم، اصلاح شد. اینکه سلامت میکروبیوم بازسازی شد، اما اختلال حافظه همچنان ادامه داشت، نشان می‌دهد که استیل کولین نه میکروبیوم، باعث این اختلالات شده است. نکته جالب و مهم این است که اختلالات مداوم حافظه ناشی از رژیم غذایی غربی در غیاب تأثیر بر وزن بدن و متابولیسم رخ داده است. این امر نشان می‌دهد که رژیم غذایی در اوایل زندگی می‌تواند تأثیر طولانی مدتی بر عملکرد مغز مستقل از چاقی داشته باشد.
در حالی که تغییر از غذاهای ناسالم به یک رژیم غذایی سالم، نقص حافظه مربوط به رژیم غذایی نامناسب را کاهش نمی دهد، محققان می‌توانند با استفاده از داروهایی که عملکرد استیل کولین را تقلید می‌کنند، این اختلال را از بین ببرند. این داروها قبل از آزمایش حافظه مستقیماً به هیپوکامپ تزریق شدند و عملکرد حافظه ناشی از رژیم غذایی غربی را بهبود بخشیدند.
یافته‌های این مطالعه پیامدهای آشکاری دارد. افراد جوان‌تر به ویژه نوجوانانی که مغزشان در حال رشد بحرانی است، در صورت داشتن رژیم غذایی غربی، خطر آسیب طولانی مدت به عملکرد مغز را دارند.
کانوسکی می‌گوید: متأسفانه برخی از چیزهایی که ممکن است در بزرگسالی راحت‌تر برگشت‌پذیر باشند، در دوران کودکی کمتر برگشت‌پذیر هستند.
تحقیقات بیشتری برای بررسی اینکه چگونه مشکلات حافظه ناشی از رژیم غذایی غربی که در دوران نوجوانی ایجاد می‌شوند را می‌توان از بین برد، مورد نیاز است.
این مطالعه در مجله Brain, Behavior, and Immunity منتشر شد.
