بر اساس مطالعه‌ای از دانشگاه داندی و مرکز تحقیقاتی هلمهولتز مونیخ، زمان مصرف داروهای فشار خون براساس ریتم شبانه‌روزی فرد می‌تواند بر اثربخشی آنها تأثیرگذار باشند.
به گزارش تکناک، این تحقیق نشان می‌دهد که هماهنگ‌سازی زمان مصرف دارو با ریتم شبانه‌روزی فرد (که به عنوان چرخۀ زیستی شناخته می‌شود)، می‌تواند خطر حملۀ قلبی غیرکشنده را کاهش دهد.
ریتم‌های شبانه‌روزی، ساعت‌های درونی هستند که به طور تقریبی هر بافت و سلولی در پس‌زمینۀ آن اجرا می‌شوند و در مجموع با چرخۀ شبانه‌روز 24 ساعته تنظیم شده‌اند. اختلال در ریتم شبانه‌روزی بدن با مشکلات مختلفی، مانند: حملات قلبی، بیماری آلزایمر و سرطان مرتبط است. همچنین این ریتم، فشار خون (BP) را کنترل می‌کند که به‌طور مستقیم بر سلامت قلب تأثیر می‌گذارد.
این ریتم‌ها میان افراد بسیار متفاوت است. به احتمال زیاد شما در نزدیکان خود یک فرد سحرخیز را می‌شناسید که در ابتدای صبح اوج هوشیاری خود را نشان می‌دهد. قطعاً با معنی شب‌زنده‌دار نیز آشنا هستید، افرادی که ترجیح می‌دهد صبح بیشتر بخوابند و اوج هوشیاری خود را در اواخر روز، گاهی اوقات تا عصر نشان می‌دهند. یک مطالعۀ جدید توسط محققان دانشگاه داندی اسکاتلند و هلمهولتز مونیخ، نشان داد که این رفتارهای ساعت بدن به نام کرنوتیپ، بر اثربخشی داروهای BP یا داروهای ضد فشار خون تأثیر می‌گذارد.
کنت دیار، سرپرست این مطالعه گفت: همۀ ما یک ساعت بیولوژیکی درونی داریم که زمان‌بندی بهترین عمکلرد ما را تعیین می‌کند. در واقع این ساعت مشخص‌کنندۀ آن است که آیا ما بیشتر یک فرد سحرخیز یا شب‌زنده‌دار هستیم. این زمان داخلی از نظر ژنتیکی تعیین می‌شود و بر عملکردهای بیولوژیکی در طول 24 ساعت تأثیر می‌گذارد، که از جملۀ آنها فعالیت ژن، ریتم فشار خون و شیوۀ واکنش ما به داروها است.
محققان 5358 شرکت‌کننده با فشار خون بالا را انتخاب کردند و به آنها به صورت تصادفی مصرف دوز صبح یا عصر داروهای ضد فشار خون را دادند. الگوی زمانی هر شرکت‌کننده از طریق یک پرسشنامه و ترجیح خود گزارش‌دهی شده برای صبح یا عصر تعیین شد. محققان ارتباط میان زمان مصرف دارو و الگوی زمانی را تجزیه و تحلیل کردند و اثر ترکیبی این دو عامل بر بستری شدن در بیمارستان برای حمله قلبی غیر کشنده یا سکته مغزی غیر کشنده را مورد بررسی قرار دادند.
هنگامی که زمان مصرف با الگوی زمانی همگام‌سازی شد، محققان نرخ کمتری از حملات قلبی غیر کشنده را مشاهده کردند، به این معنا که سحرخیز‌هایی که داروهای خود را در صبح مصرف می‌کردند و شب‌زنده‌دارهایی که داروهای خود را در عصر مصرف می‌کردند، کمتر به دلیل حمله قلبی غیر کشنده در بیمارستان بستری می‌شدند. هیچ ارتباط قابل مشاهده‌ای میان زمان دوز و الگوی زمانی شخصی برای حوادث سکته مغزی وجود نداشت.
شرکت‌کنندگانی که الگوی زمانی عصرانه داشتند، در صورت مصرف داروهای ضد فشار خون خود در صبح با افزایش خطر بستری شدن در بیمارستان برای حملۀ قلبی غیرکشنده مواجه شدند و در صورت مصرف آن در عصر شاهد کاهش خطر بودند.
فیلیپو پیگازانی، سرپرست دیگر این مطالعه گفت: تحقیق ما برای اولین بار نشان داد که در هنگام تعیین زمان دوز داروهای ضد فشار خون یا همان الگوی زمانی شخصی‌‌سازی‌شده، در نظر گرفتن کرونوتیپ می‌تواند خطر حملۀ قلبی را کاهش دهد.
الگوی زمانی شخصی‌‌سازی‌شده، یعنی درمان یک فرد براساس ریتم شبانه‌روزی او برای مؤثرتر کردن درمان باشد. محققان بر این باور هستند که یافته‌های آنها نشان می‌دهد: پزشکان باید الگوهای زمانی فردی را در هنگام تجویز داروهای ضد فشار خون در نظر بگیرند، چرا که این روش آسانی برای ارزیابی و بهبود نتایج با استفاده از درمان‌های موجود است.
دیار تأکید کرد: پزشکان باید به یاد داشته باشند که همۀ بیماران یکسان نیستند. انسان‌ها تفاوت‌های بین فردی گسترده‌ای را در الگوهای زمانی خود نشان می‌دهند و این تفاوت‌های شخصی بر خطر بیماری تأثیر می‌گذارد.
این مطالعه در مجلۀ eClinical Medicine منتشر شد.
