محققان بهتازگی آنتیبیوتیکی ابداع کردهاند که باکتریهای بیماریزا را از بین برده و در عین حال با باکتریهای مفید روده کاری ندارد.
به گزارش تکناک، آنتیبیوتیکها باکتریهای عامل بیماری و باکتریهای مفیدی که در رودۀ ما زندگی میکنند را از بین میبرند و میکروبیوم حفظکنندۀ سلامتی را مختل میکنند. براساس یک مطالعۀ جدید، آنتیبیوتیک جدیدی توسعه یافته است که بهطور خاص باکتریهای سخت را برای کشتن هدف قرار میدهد، در حالی که با باکتریهای مفید روده کاری ندارد.
اختلال میکروبیوم روده ناشی از آنتیبیوتیک، میتواند سلامت را به خطر بیندازد و افراد را مستعد ابتلا به عفونتهای فرصتطلبی توسط پاتوژنهایی مانند C. difficile کند. افزایش گستردۀ ابرمیکروبهای مقاوم به آنتیبیوتیک، باعث پیچیدهتر شدن استفاده از آنها شده است.
محققان دانشگاه ایلینویز اعلام کردند: یک آنتیبیوتیک جدید ساختهاند که عفونتهای باکتریایی مقاوم به چند دارو را کاهش داده یا از بین میبرد، در حالی که باکتریهای سالم روده را دست نخورده باقی میگذارد.
پل هرگنروتر، نویسندۀ اصلی این مطالعه گفت: آنتیبیوتیکهایی که همۀ ما مصرف میکنیم، با عفونت مبارزه میکنند و در برخی موارد جان ما را نجات میدهند، امّا اثرات مضری نیز بر روی ما میگذارند. در حالی که آنها عفونت را درمان میکنند، باکتریهای مفید رودۀ ما را نیز میکشند. ما به دنبال نسل بعدی آنتیبیوتیکهایی هستیم که قادر به کشتن باکتریهای بیماریزا و نگه داشتن باکتریهای مفید روده هستند.
باکتریها بر اساس ترکیب غشای سلولی به دو دستۀ گِرَم مثبت یا گِرَم منفی طبقهبندی میشوند. باکتریهای گرم مثبت غشای خارجی ندارند، در حالی که باکتریهای گرم منفی دارای دو غشای خارجی و داخلی هستند، که همین موضوع کشتن آنها را سختتر میکند. بیشتر آنتیبیوتیکها فقط دستههای گرم مثبت یا هر دو باکتری را از بین میبرند (دومی آنتیبیوتیک طیف گسترده نامیده میشود). حتی اگر باکتریهای گرم منفی مقاوم به آنتیبیوتیکهای متعدد، گسترده باشند، تعداد کمی آنتیبیوتیک گرم منفی موجود است.
درصد قابلتوجهی از میکروبیوم روده از باکتریهای گرم منفی تشکیل شده است، که توسط معدود آنتیبیوتیکهای گرم منفی موجود که برای استفادۀ بالینی تأیید شدهاند، هدف قرار میگیرند. برای مبارزه با مشکل این آنتیبیوتیکها که باکتریهای روده را هدف قرار میدهند، محققان بر مهار سیستم Lol (محلی سازی لیپوپروتئین) تمرکز کردند. به صورت اختصاصی برای باکتریهای گرم منفی، سیستم Lol یک مکانیسم ضروری است، که مسئول قاچاق لیپوپروتئینها از غشای داخلی به بیرونی برای کمک به رشد باکتری میباشد. همچنین این سیستم از نظر ژنتیکی در میکروبهای بیماریزا و مفید متفاوت است. پس از آزمایش ساختارهای ترکیبی مختلف، محققان به لولامیسین رسیدند.
در آزمایشها، لولامیسین در دوزهای بالاتر تا ۹۰ درصد باکتریهای E. coli، K. pneumoniae و E. cloacae مقاوم به آنتیبیوتیکهای متعدد را از بین برد. هر سه مورد این باکتریها علت اصلی عفونتهای مرتبط با مراقبتهای درمانی (بیمارستانی) هستند. با استفاده از موشهای سپتی سمی (مسمومیت خون که در انسان میتواند باعث سپسیس و مرگ شود) و ذاتالریۀ حاد، محققان کشف کردند که درمان با لولامیسین ۱۰۰ درصد موشهای سپتی سمی و ۷۰ درصد موشهای مبتلا به ذاتالریه را نجات داد.
با توجه به میکروبیوم روده، در حالی که آنتیبیوتیکهای استاندارد آموکسی سیلین و کلیندامایسین به طور چشمگیری جمعیت باکتریایی را در رودۀ موش تغییر و تعداد چندین گروه باکتری مفید را کاهش دادند، لولامیسین این کار را نکرد.
محققان تصریح کردند: بالعکس در موشهایی که با لولامیسین تحت درمان بودند، غنای گونهای در هر دو دوره درمان و بهبودی حفظ شد که مشابه غنای گونهای شناسایی شده در گروه تحت کنترل بود.
از آنجایی که اختلال در میکروبیوم با حساسیت به عفونت C. difficile مرتبط است، محققان موشها را با این باکتری آلوده کردند تا ببینند چگونه واکنش نشان میدهند. درمان با لولامیسین سبب استعمار کم یا بدون کلونیزاسیون C. difficile شد. با وجود این، کلونیزاسیون سطح بالا در موشهایی که با آموکسی سیلین یا کلیندامایسین درمان شده بودند، مشاهده گردید، چرا که آنها قادر به پاکسازی C. difficile نبودند.
در حالی که این ابداع بسیار امیدوارکننده به نظر میرسد، به طور قطع تا مدتی طولانی لولامیسین را در داروخانهها نخواهیم دید. سالها تحقیق بیشتر برای آزمایش این دارو در برابر سایر سویههای باکتریایی و تعیین سمیت، مورد نیاز است. مانند هر آنتیبیوتیک جدیدی، برای تعیین سرعت ایجاد مقاومت، این آنتیبیوتیک هم باید ارزیابی شود.
در کل این مطالعه ثابت میکند که میتوان آنتیبیوتیکهایی تولید کرد که بهطور خاص باکتریهای گرم منفی که سختترین باکتریها هستند را هدف قرار دهد، امّا با باکتریهای مفید کاری نداشته باشد.
این مطالعه در مجلۀ Nature منتشر شد.
