اگر تاکنون به مادربردها نگاه کرده باشید، عباراتی مانند “Intel Z790” یا “AMD X670” را دیده‌اید، شاید اطلاعی از منظور آنها نداشته باشید، اما آنها چیپست مادربرد هستند.
به گزارش تکناک، چیپست مادربرد برخی از اجزایی هستند که کمتر در دنیای محاسبات شناخته شده‌اند، اما همچنان نقش مهمی در تعیین قابلیت‌ها و عملکرد رایانه شخصی شما دارند.
یک چیپست که به عنوان هاب مرکزی برای تمام موارد روی مادربرد شما عمل و ارتباط بین CPU ،RAM، دستگاه‌های ذخیره‌سازی و لوازم جانبی را مدیریت می‌کند، مطمئن می‌شود که تمام اجزا با یکدیگر کار خواهند کرد.
چیپست مادربرد به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود، که شامل Northbridge و Southbridge است.
Southbridge را می‌توان به عنوان پلتفرم کنترلر هاب یا در اصطلاح AMD، Fusion Controller Hub (FCH) نامید.
Northbridge ارتباطات پرسرعت را با قطعاتی مانند RAM و کارت‌های گرافیک انجام می‌دهد، در حالی که Southbridge اتصالات با تجهیزات جانبی مانند پورت‌های USB و دستگاه‌های ذخیره‌سازی را مدیریت می‌نماید.
به طور معمول، اکثر توابع Northbridge امروزه به صورت مستقیم در CPU ادغام می‌شوند و پیچیدگی را کاهش و عملکرد را افزایش می‌دهند.
چیپست‌های متعدد سطوح مختلفی از ویژگی‌ها و پشتیبانی را ارائه می‌کنند، که برای انواع خاصی از پردازنده‌ها و موارد استفاده طراحی شده است.
چیپست‌های رده بالا با پشتیبانی از اورکلاک و چندین راه‌اندازی GPU برای علاقه‌مندان و گیمرها مفید هستند، در حالی که گزینه‌های مقرون‌به‌صرفه، عملکرد کافی برای نیازهای محاسباتی روزمره را فراهم می‌کنند.
انتخاب چیپست مناسب بسیار مهم است، چرا که به طور مستقیم بر عملکرد، سازگاری و پتانسیل ارتقای سیستم تأثیر می‌گذارد.
درک عملکرد و اهمیت چیپست‌ها می‌تواند به کاربران در تصمیم‌گیری درست در هنگام ساخت یا ارتقای سیستم‌های آنها کمک کند، اما صادقانه بگوییم، واقعا اهمیت زیادی ندارد.
فهرست مطالب
نقش Northbridge و Southbridge
تا حدودی قدیمی، اما هنوز هم تا حد زیادی دقیق است.
همان‌گونه که قبلا ذکر شد، چیپست مادربرد به طور سنتی به دو بخش تقسیم می شود.
Northbridge ارتباطات پرسرعت را با اجزای کلیدی مانند RAM و کارت‌های گرافیک انجام می‌دهد.
جریان داده بین CPU و این قطعات با کارایی بالا را مدیریت می‌کند.
به طور سنتی، Northbridge در نزدیکی CPU قرار دارد، اما فناوری مدرن بسیاری از عملکردهای آن را به صورت مستقیم در CPU ادغام می‌کند.
Southbridge اتصالات به تجهیزات جانبی کندتر را مدیریت می‌نماید.
این شامل پورت‌های USB، اتصالات SATA برای دستگاه‌های ذخیره‌سازی، کدک‌های صوتی و رابط‌های شبکه است.
در حالی که به اندازه Northbridge از نظر عملکرد حیاتی نیست، Southbridge تضمین می‌کند که این تجهیزات جانبی می‌توانند با CPU و سایر اجزای سیستم بدون مانع ارتباط برقرار کنند.
با انجام این وظایف کمتر، Southbridge به Northbridge (یا CPU) اجازه می‌دهد تا روی پردازش داده با سرعت بالا تمرکز داشته باشد.
Northbridge و Southbridge با هم سیستمی را ایجاد می‌کنند که در آن ارتباطات پرسرعت و کم سرعت به طور مؤثر مدیریت می‌شوند.
این تقسیم تضمین می‌کند که وظایف حیاتی و عملکردهای جانبی به خوبی انجام می‌شوند.
با پیشرفت مادربردها، تمایز بین این دو بخش محو شده است و بسیاری از مسئولیت‌های Northbridge توسط CPU انجام می‌شود.
امروزه، Northbridge و Southbridge اصطلاحاتی نیستند که در مورد مادربردها استفاده شوند.
در مقابل، عملکرد این اجزا در CPU ادغام شده است و اجزای چیپست باقی‌مانده اغلب به طور جمعی مورد اشاره قرار می‌گیرند.
این یک تغییر در معماری مادربرد است که به طرح‌های یکپارچه‌تر متمایل می‌شود، اما برای کاربران، این یکپارچگی به معنای کاهش تأخیر و مصرف انرژی است.
به دنبال چه چیپستی باید باشید؟
هنگام انتخاب چیپست برای مادربرد خود، باید چندین فاکتور را برای اطلاع از خرید خود در نظر بگیرید.
اولین نکته سازگاری با CPU انتخابی شما است، چرا که چیپست‌های مختلف از انواع و ویژگی‌های مختلف پردازنده پشتیبانی می‌کنند.
به عنوان مثال، چیپست Z790 اینتل به خوبی با پردازنده‌های رده بالای اینتل مانند پردازنده‌های نسل سیزدهم و نسل چهاردهم Core جفت می‌شود و ویژگی‌هایی مانند پشتیبانی از اورکلاک و چندین خط PCIe برای پردازنده‌های گرافیکی ارائه می‌دهد.
به طور مشابه، چیپست X670 AMD برای پردازنده‌های سری Ryzen 7000 و بالاتر طراحی شده است که از سوکت AM5 پشتیبانی می‌کند.
بسته به ویژگی‌های خاصی که برای ساخت خود نیاز دارید، ممکن است چیپست مورد نیاز شما تغییر کند.
اگر قصد دارید از چندین GPU استفاده نمایید، باید مطمئن شوید که چیپست از خطوط PCIe کافی پشتیبانی می‌کند.
برای مثال Intel Z790 از خطوط PCIe 4.0 بیشتری نسبت به اینتل B760 پشتیبانی می‌کند. B760 دارای 10 خط PCIe 4.0 در مقابل 20 خط در Z790 است. همچنین در Z790 از اورکلاک پشتیبانی خواهید داشت، که در B760 نخواهید داشت.
برای AMD، تفاوت کمی کمتر محسوس است و شما فقط با مشکلاتی مانند کاهش خطوط PCIe مواجه خواهید شد.
هنوز هم می‌توانید روی بردهای میان رده AMD اورکلاک تمرکز کنید.
بودجه شما مهم‌ترین عامل است و برای بیشتر افراد، گزینه‌های میانه‌رده مانند AMD B650 و B760 اینتل مناسب هستند.
چیپست‌های رده بالا مانند Intel Z790 و AMD X670 با قیمت بالاتری عرضه می‌شوند، اما به خصوص اینتل می‌توانند ویژگی‌های بیشتری را ارائه دهند.
در حالی که AMD اجازه اورکلاک را در مادربردهای سطح پایین‌تر خود مانند چیپست B650 می‌دهد، اینتل فقط اجازه اورکلاک را در مادربردهای Z خود ارائه می‌کند.
صادقانه بگوییم، این موضوع اغلب اوقات حتی مهم نیست. مگر اینکه بدانید که به درایوهای زیادی نیاز دارید، یا می‌خواهید یک CPU اینتل را اورکلاک کنید، می‌توانید هر آنچه را که به بهترین شکل با بودجه شما سازگار است را انتخاب نمایید.
