آیا مسکن‌ها می‌توانند از زوال عقل جلوگیری کنند؟

یک مطالعه گسترده نشان می‌دهد که استفاده طولانی‌مدت از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID) با جلوگیری از ابتلا به زوال عقل مرتبط است.

به گزارش تک‌ناک، در حالی که این یافته امیدوارکننده است، اما محققان تأکید می‌کنند که برای تأیید تأثیر NSAID‌ها در پیشگیری از زوال عقل، تحقیقات بیشتری لازم است.

تحقیقات نشان می‌دهد که التهاب ممکن است در ایجاد و پیشرفت زوال عقل نقش داشته باشد. از آنجایی که داروهای NSAID به کاهش التهاب کمک می‌کنند، دانشمندان سال‌ها است این فرضیه را مطرح کرده‌اند که شاید این داروها بتوانند از زوال عقل جلوگیری کنند.

مطالعه‌ای بزرگ که در مجله انجمن سالمندان آمریکا (Journal of the American Geriatrics Society) منتشر شده است، شواهد بیشتری در این زمینه ارائه می‌دهد.

NSAID چیست؟

NSAID‌ها (داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی) دسته‌ای از داروها هستند که برای کاهش درد، التهاب و تب استفاده می‌شوند. این داروها با مهار آنزیم‌های COX-1 و COX-2، تولید پروستاگلاندین‌ها را کاهش می‌دهند؛ موادی که در فرایند التهاب و انتقال درد نقش دارند.

رایج‌ترین NSAID‌ها عبارت‌انداز:

• ایبوپروفن (Advil, Motrin): برای کاهش درد، تب و التهاب ناشی از آرتروز، گرفتگی عضلانی و سردرد استفاده می‌شود.
• ناپروکسن (Aleve, Naprosyn): اثرات طولانی‌مدت‌تری دارد و برای آرتروز، درد قاعدگی و التهاب عمومی به کار می‌رود.
• آسپیرین (Bayer, Bufferin, Ecotrin): علاوه بر تسکین درد، به دلیل خاصیت ضدانعقادی (رقیق‌کننده خون) برای کاهش خطر حمله قلبی و سکته مغزی مصرف می‌شود.
• سلکوکسیب (Celebrex): یک مهارکننده COX-2 است که التهاب را کاهش می‌دهد، اما با خطر کمتر نسبت به NSAID‌های سنتی برای مشکلات معده به کار می‌رود.
• دیکلوفناک (Voltaren, Cataflam): برای آرتروز و دردهای عضلانی-استخوانی، هم به‌صورت خوراکی و هم موضعی استفاده می‌شود.
• ملوکسیکام (Mobic): یک NSAID تجویزی است که اغلب برای آرتروز و روماتیسم مفصلی تجویز می‌شود.
• ایندومتاسین (Indocin): برای بیماری‌های التهابی شدید مانند نقرس و آرتروز به کار می‌رود.

توجه: در حالی که NSAID‌ها موثر هستند، مصرف طولانی‌مدت آنها می‌تواند خطر زخم معده، آسیب کلیوی و مشکلات قلبی-عروقی را افزایش دهد. در نتیجه این داروها باید با احتیاط و تحت نظر پزشک مصرف شوند.

ارتباط NSAID‌ها با جلوگیری از ابتلا به زوال عقل

در این تحقیق، ۱۱,۷۴۵ بزرگسال به مدت میانگین ۱۴.۵ سال مورد بررسی قرار گرفتند. از این تعداد، ۹,۵۲۰ نفر در مقطعی از زندگی خود از NSAID‌ها استفاده کرده بودند و ۲,۰۹۱ نفر به زوال عقل مبتلا شدند.

نتایج نشان داد افرادی که به‌ مدت طولانی از NSAID‌ها استفاده کرده بودند، ۱۲ درصد کمتر در معرض خطر زوال عقل قرار داشتند.

اما مصرف کوتاه‌مدت یا میان‌مدت، تأثیری در کاهش خطر نداشت و افزایش دوز دارو نیز باعث کاهش خطر نشد.

این مطالعه نشان می‌دهد که مدت زمان طولانی مصرف NSAID‌ها مهم‌تر از میزان دوز مصرفی آنها در کاهش خطر زوال عقل است.

گامی به سوی پیشگیری از زوال عقل

دکتر عرفان اکرام، نویسنده اصلی این مطالعه از مرکز پزشکی دانشگاه اراسموس در هلند گفت: «مطالعه ما شواهدی در مورد اثرات احتمالی محافظتی داروهای ضدالتهابی بر روند زوال عقل ارائه می‌دهد. برای تثبیت این شواهد و توسعه راهکارهای پیشگیری، به تحقیقات بیشتری نیاز داریم.»