شرکت آی‌بی‌ام از نسل جدید سخت‌افزار مین‌فریم (Mainframe) خود به نام IBM z17، با هدف تسریع در به‌کارگیری هوش مصنوعی رونمایی کرد.
به گزارش تکناک، این مین‌فریم که به صورت کامل رمزگذاری شده است، از پردازنده قدرتمند IBM Telum II بهره می‌برد و به گفته شرکت سازنده، برای بیش از ۲۵۰ کاربرد متنوع در حوزه هوش مصنوعی از جمله عامل‌های هوشمند و مدل‌های مولد طراحی شده است.
با وجود تصور سنتی از مین‌فریم‌ها، طبق آمارها همچنان ۷۱ درصد از شرکت‌های لیست Fortune 500 از این سامانه‌ها استفاده می‌کنند. بر اساس گزارش شرکت مشاوره‌ای Market Research Future، ارزش بازار مین‌فریم‌ها در سال ۲۰۲۴ حدود ۵.۳ میلیارد دلار برآورد شده است.
سخت‌افزار z17 قادر است روزانه ۴۵۰ میلیارد عملیات استنتاجی (AI inference) را پردازش کند، که نسبت به نسل پیشین خود، یعنی z16 که در سال ۲۰۲۲ با پردازنده اولیه Telum عرضه شده بود، ۵۰ درصد افزایش عملکرد دارد. همچنین این مین‌فریم آی‌بی‌ام قابلیت ادغام کامل با سایر سخت‌افزارها، نرم‌افزارها و ابزارهای متن‌باز را دارد.
به گفته تینا تارکوینیو، معاون مدیریت محصول و طراحی در بخش IBM Z، توسعه z17 از پنج سال قبل و پیش از موج کنونی هوش مصنوعی با انتشار ChatGPT در نوامبر ۲۰۲۲، آغاز شده بود.
وی در گفت‌وگو با TechCrunch عنوان کرد که آی‌بی‌ام در روند توسعه سخت‌افزار جدید مین‌فریم، بیش از ۲ هزار ساعت تحقیقاتی انجام داده و از بیش از ۱۰۰ مشتری بازخورد دریافت کرده است. به باور او، جالب توجه است که نیازهای مطرح‌شده در آن زمان، اکنون با مسیر فعلی بازار هوش مصنوعی هم‌راستا شده‌اند.
تارکوینیو در این باره گفت:
«دیدن اینکه ما سال‌ها قبل روی شتاب‌دهنده هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری کردیم و حالا شاهد رشد انفجاری این فناوری هستیم، بسیار هیجان‌انگیز است. بزرگ‌ترین نکته اینجا است که هنوز نمی‌دانیم آینده چه خواهد بود و این یعنی امکانات پیشِ رو در حوزه هوش مصنوعی واقعاً بی‌حد و مرز هستند.»
به گفته او، z17 به گونه‌ای طراحی شده که بتواند با روندهای آینده هوش مصنوعی همگام و قابل توسعه باقی بماند. این مین‌فریم در زمان عرضه از ۴۸ شتاب‌دهنده AI از نوع IBM SyPore پشتیبانی خواهد کرد و برنامه‌ریزی شده است تا این تعداد در بازه‌ای ۱۲ ماهه به ۹۶ شتاب‌دهنده افزایش یابد.
تارکوینیو تأکید کرد: «ما عمداً ظرفیت و انعطاف‌پذیری لازم برای آینده را در طراحی لحاظ کرده‌ایم. با معرفی مدل‌های جدید، باید امکان اجرای مدل‌های بزرگ‌تر و نیازمند حافظه محلی بیشتر وجود داشته باشد. این فضا را از ابتدا پیش‌بینی کرده‌ایم، چرا که مدل‌ها تغییر می‌کنند اما نیاز به تطبیق‌پذیری باقی می‌ماند.»
یکی از ویژگی‌های برجسته مین‌فریم جدید آی‌بی‌ام، افزایش بهره‌وری انرژی در کنار قدرت پردازشی بالا است. به گفته تارکوینیو، این سامانه در حالی که ۷.۵ برابر شتاب‌دهی بیشتر در پردازش‌های هوش مصنوعی نسبت به نسل قبل ارائه می‌دهد، مصرف انرژی آن ۵.۵ برابر کمتر از سایر پلتفرم‌های شتاب‌دهنده مشابه در بازار است.
مین‌فریم‌‌های IBM z17 از تاریخ ۸ ژوئن ۲۰۲۵ به طور رسمی در دسترس مشتریان قرار خواهند گرفت.
