نقص فنی در ماهواره هسته‌ای محرمانه روسیه

طبق نظر کارشناسان آمریکایی، ماهواره هسته‌ای محرمانه Cosmos 2553 روسیه دچار نقص فنی شده است که می‌تواند تأثیر بزرگی بر برنامه‌های فضایی روسیه داشته باشد.

به گزارش تک‌ناک، گفته می‌شود که این ماهواره محرمانه نقش مهمی در توسعه فناوری‌های ضدماهواره‌ای هسته‌ای روسیه ایفا می‌کند.

این ماهواره تنها چند هفته قبل از آغاز تهاجم روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ به فضا پرتاب شد و طی یک سال گذشته رفتارهای غیرعادی از جمله چرخش نامنظم داشته است.

اطلاعات جدید نشان می‌دهد که این ماهواره ممکن است دیگر طبق برنامه عمل نکند و این مسئله‌ تردیدهایی جدی درباره وضعیت فعلی برنامه‌های نظامی فضایی روسیه ایجاد کرده است.

از مأموریت علمی تا نقش بالقوه در جنگ فضایی

گفته می‌شود که Cosmos 2553 علاوه بر انجام مأموریت‌های شناسایی، برای آزمایش تابش‌های کیهانی نیز طراحی شده است. این ماهواره اکنون به یکی از نگرانی‌های ایالات متحده درباره فعالیت‌های روسیه در مدار زمین تبدیل شده است.

اگرچه این ماهواره به‌تنهایی یک سلاح به حساب نمی‌آید، اما نقش مهمی در توسعه فناوری‌هایی دارد که می‌توانند سامانه‌هایی مثل استارلینک اسپیس‌ایکس را هدف قرار دهند، که ارتش اوکراین به‌شدت به آن متکی است.

روسیه ادعا می‌کند که مأموریت این ماهواره صرفاً علمی است و هیچ هدف نظامی یا هسته‌ای در کار نیست.

برنامه‌های نظامی روسیه در فضا عقب افتادند

ماهواره Cosmos 2553 در ارتفاع ۲۰۰۰ کیلومتری زمین قرار گرفته است، جایی که تابش شدید وجود دارد. این منطقه اغلب برای ماهواره‌های ارتباطی و نظارتی مناسب نیست. کارشناسان می‌گویند که روسیه این شرایط سخت را برای آزمایش فناوری‌های فضایی خود انتخاب کرده است.

شرکت تخصصی ردیابی فضایی LeoLabs در نوامبر سال ۲۰۲۳ با استفاده از رادار داپلر، ناهنجاری‌هایی در رفتار این ماهواره شناسایی کرد. این شرکت در دسامبر اعلام کرد که مطمئن است این ماهواره چرخش‌های نامنظم دارد.

دارن مک‌نایت، کارشناس ارشد LeoLabs تأیید کرده است که تصاویر ماهواره‌ای و داده‌های تکمیلی راداری، عدم ثبات و احتمال از کار افتادن ماهواره را نشان می‌دهند. مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی (CSIS) نیز در آخرین ارزیابی تهدیدات فضایی خود اعلام کرده است که ماهواره Cosmos 2553 به احتمال قوی دیگر عملیاتی نیست.

فرماندهی فضایی ایالات متحده نیز با تأیید تغییرات ارتفاعی در مدار این ماهواره، از ارائه جزئیات بیشتر خودداری کرده است.

ابهامات درباره نقص فنی ماهواره روسیه

با وجود این، داده‌های جدیدتر از Slingshot Aerospace، که یکی دیگر از شرکت‌های پیشرو در ردیابی اشیای فضایی است، نشان می‌دهد که از ماه می ۲۰۲۴، رفتار این ماهواره به‌نوعی متفاوت شده است.

بلیندا مارشند، مدیر علمی Slingshot تأیید کرده که تغییرات نوری در ماهواره Cosmos 2553 مشاهده شده است، که می‌تواند ناشی از چرخش باشد. اما تحلیل‌های اخیر آنها نشان می‌دهد که ممکن است این ماهواره تا حدودی به وضعیت پایدار بازگشته باشد.

با وجود این، هنوز هیچ تأییدی بر عملیاتی بودن مجدد آن وجود ندارد و کارشناسان می‌گویند که ممکن است ماهواره Cosmos 2553 به‌طور جبران‌ناپذیری آسیب دیده باشد.

پیامدهای سیاسی- جغرافیایی نقص فنی ماهواره روسیه

این رویداد در زمانی رخ می‌دهد که رقابت فضایی میان ایالات متحده، روسیه و چین به‌شدت تشدید شده و فضای مدار زمین با تعداد فزاینده‌ای از ماهواره‌های نظامی، علمی و تجاری روبه‌رو است.

فرماندهی فضایی آمریکا هشدار داده است که ماهواره‌هایی مثل Cosmos 2553، با مأموریت‌های مبهم و رفتارهای غیرمنتظره، احتمال سوءتفاهم و تشدید تنش‌ها را در فضا بالا می‌برند. این نگرانی‌ها به‌ویژه با سابقه روسیه در هدف قرار دادن اشیای فضایی، دوچندان شده‌اند.

ماهواره Cosmos 2553 تنها یکی از چند ماهواره‌ای است که گمان می‌رود در راستای اهداف اطلاعاتی، نظامی و استراتژیک روسیه در مدار قرار گرفته‌اند. وضعیت نامشخص این ماهواره اکنون به نشانه‌ای از شکنندگی امنیت فضایی و نیاز به شفاف‌سازی بیشتر در زمینه مأموریت‌های فضایی کشورها تبدیل شده است.