در یک موفقیت تاریخی، آژانس فضایی اروپا (ESA) در قالب مأموریت Proba-3 توانست با پرواز دو فضاپیما به نامهای Coronagraph و Occulter، اولین خورشیدگرفتگی مصنوعی را ثبت کند.
به گزارش تکناک، این دو فضاپیما در مدار زمین با دقت میلیمتری و بدون دخالت انسانی در فاصله ۱۵۰ متری از هم برای ساعتها همتراز نگه داشته شدند.
وظیفه Occulter مسدود کردن نور خورشید و ایجاد سایهای کوچک روی ابزار اپتیکی Coronagraph بود تا مطالعه دقیق تاج خورشیدی ممکن شود، که بسیار کمنورتر از سطح خورشید است.
به گفته آژانس فضایی اروپا، دو فضاپیما در ارتفاع بیش از ۵۰ هزار کیلومتری از سطح زمین با استفاده از سیستمهای موقعیتیابی پیشرفته و با ترکیبی از کنترل خودکار و الگوریتمهای هوشمند، موفق به انجام این مأموریت شدند.
در بیانیه ESA آمده است: «با تکمیل موفقیتآمیز فرایند تنظیم و آزمایشهای دقیق، Proba-3 به نخستین مأموریت جهان در زمینه پرواز گروهی دقیق تبدیل شده است.»
برای انجام این همترازی بیسابقه، ابتدا سیستم Visual Based System مورد استفاده قرار گرفت. این سامانه متشکل از دوربینی زاویهباز در Occulter و چراغهای LED چشمکزن روی Coronagraph بود. پس از نزدیک شدن فضاپیماها، دوربین زاویه باریک بهکار گرفته شد تا دقت بیشتری حاصل شود.
در مرحله نهایی، Occulter با بهرهگیری از سامانه لیزری Fine Lateral and Longitudinal Sensor (FLLS)، پرتو لیزر را به بازتابدهنده Coronagraph تاباند و بازگشت این پرتو به Occulter امکان موقعیتیابی میلیمتری را فراهم کرد. همچنین حسگر تعیین موقعیت سایه با اندازهگیری شدت نور اطراف دهانه Coronagraph و به کمک الگوریتمهای پردازشی داخلی، ثبات آرایش فضایی را تضمین کرد.
استر باستیدا پرتگاز، مهندس سامانههای مأموریت Proba-3 اعلام کرد: «نتایج بهدست آمده از عملکرد این مجموعه حسگرها و نرمافزارهای کنترلی فراتر از انتظارات ما بوده است.»
به گفته دیمین گالانو، مدیر پروژه Proba-3، تیم مأموریت اکنون با اشتیاق منتظر تکمیل فرایند کالیبراسیون و دریافت نخستین تصاویر پردازششده از هاله خورشید است.
هاله خورشید، لایه خارجی و بسیار کمنور جو خورشید است، که دمای آن تا دو میلیون درجه سلسیوس (۳.۶ میلیون درجه فارنهایت) میرسد؛ در حالی که دمای سطح خورشید تقریباً ۵۰۰ برابر کمتر است. علت این تفاوت چشمگیر دمایی برای سالها، معمایی علمی باقی مانده بود، اما مشاهدات اخیر تلسکوپ NuSTAR فرضیه تأثیر نانوفلرها را در ایجاد این دمای بالا تقویت کرده است.
بررسی دقیق این بخش از خورشید نقش مهمی در درک ماهیت شرارههای خورشیدی ایفا میکند؛ پدیدههایی که میتوانند باعث ایجاد اختلالات جدی در شبکههای الکترونیکی و مخابراتی زمین شوند.