انویدیا، غول پردازشگرهای گرافیکی و یکی از مهم‌ترین بازیگران صنعت هوش مصنوعی، اخیراً اعلام کرده است که بیش از ۱۰۰ مرکز داده ویژه هوش مصنوعی که از سوی این شرکت «کارخانه‌های هوش مصنوعی» نام‌گذاری شده‌اند در حال ساخت در نقاط مختلف جهان هستند.
به گزارش تکناک، این تصمیم بخشی از راهبرد بلندمدت انویدیا برای گسترش سیطره خود بر زیرساخت‌های حیاتی نسل بعدی محاسبات هوشمند است. جنسن هوانگ، مدیرعامل انویدیا، این طرح را بخشی از پروژه‌ای پنجاه‌ساله توصیف کرده که در نهایت می‌تواند زیرساخت‌های هوش مصنوعی را همانند اینترنت، به سرتاسر جهان بکشاند.
تا همین چند سال پیش، بخش اعظم درآمد انویدیا از بازار گیمینگ و فروش کارت‌های گرافیک به کاربران خانگی و حرفه‌ای حاصل می‌شد. اما گزارش مالی سه‌ماهه چهارم سال ۲۰۲۴ نشان داد که کمتر از ۹ درصد از درآمد انویدیا از گیمینگ و بیش از ۸۹ درصد از آن از بخش مراکز داده و هوش مصنوعی به‌دست آمده است.
تامزهاردور می‌نویسد که این تحول شگرف نه‌تنها تغییر تمرکز در استراتژی تجاری انویدیا را آشکار می‌سازد، بلکه نشان می‌دهد این شرکت در حال دگرگون‌سازی بازار خود است و خود را به عنوان تأمین‌کننده اصلی زیرساخت‌های محاسباتی برای عصر هوش مصنوعی معرفی می‌کند.
در مدل پیشنهادی انویدیا، مراکز داده سنتی که برای انجام طیف وسیعی از پردازش‌های عمومی طراحی شده‌اند، جای خود را به کارخانه‌هایی می‌دهند که اختصاصاً برای «تولید هوش» طراحی شده‌اند. این کارخانه‌ها با بهره‌گیری از انبوهی از CPU و GPUهای قدرتمند، امکان اجرای همزمان چندین مدل هوش مصنوعی و آموزش مدل‌های جدید با اهداف خاص را فراهم می‌کنند.
یان باک، معاون ارشد واحد محاسبات شتاب‌یافته انویدیا، در این خصوص تأکید کرده است که «انویدیا باید با تک‌تک شرکت‌های هوش مصنوعی همکاری کند تا مطمئن شود پلتفرم ما دائماً در حال نوآوری و پیشرفت است.»
انویدیا در اجرای این پروژه عظیم تنها نیست و با طیف وسیعی از شرکت‌های فناوری، تولیدی و دولتی وارد همکاری شده است. از جمله این مشارکت‌ها می‌توان به پروژه‌های مشترک با شرکت‌های TSMC و فاکسکان در ایالات متحده (آریزونا و تگزاس) اشاره کرد. همچنین در عربستان سعودی، انویدیا با شرکت HUMAIN وارد همکاری شده تا زیرساخت‌های هوش مصنوعی پیشرفته در منطقه خاورمیانه توسعه یابد.
علاوه بر این، شرکت‌هایی نظیر ایسوس، گیگابایت، پگاترون، سوپرمیکرو، ASRock و Winstron نیز به عنوان تولیدکنندگان تجهیزات و سیستم‌های آماده بر پایه سخت‌افزارهای انویدیا در این برنامه مشارکت دارند.
در قلب این کارخانه‌ها، ترکیب قدرتمند CPU و GPUهای انویدیا قرار دارد. سیستم‌های GB200 و GB300 با بهره‌گیری از معماری‌های جدید، قدرت محاسباتی عظیمی را فراهم می‌کنند. همچنین نسل آینده تراشه‌های گرافیکی انویدیا با معماری «روبین» و سیستم‌های رک موسوم به «Kyber» وعده افزایش نمایی قدرت پردازشی نسبت به سری Blackwell را می‌دهند.
این پیشرفت‌های سخت‌افزاری نه‌تنها توانایی اجرای مدل‌های پیچیده‌تر را افزایش می‌دهند، بلکه زمینه‌ساز بهره‌وری بیشتر و درآمد بالاتر برای کاربران سازمانی خواهند بود.
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های مراکز داده هوش مصنوعی، مدیریت گرمای تولیدشده و مصرف بالای انرژی است. انویدیا در تلاش است با جایگزینی سیستم‌های تبخیری مرسوم با سامانه‌های خنک‌سازی حلقه بسته، بازدهی مصرف انرژی را افزایش دهد و هزینه‌های عملیاتی را کاهش دهد. این تغییر می‌تواند حاشیه سود قابل توجهی برای صاحبان کارخانه‌های هوش مصنوعی ایجاد کند.
هوانگ در این رابطه گفته است: «اگر عملکرد ما به ازای هر وات چهار برابر بهبود یابد، درآمد مشتری می‌تواند چهار برابر شود.»
زیرساخت CUDA که سال‌هاست پلتفرم انحصاری انویدیا برای توسعه نرم‌افزارهای موازی و علمی بوده، اکنون به‌عنوان ستون فقرات اکوسیستم هوش مصنوعی انویدیا عمل می‌کند. این پلتفرم نه‌تنها توسعه مدل‌های سفارشی را تسهیل می‌کند، بلکه با به‌روزرسانی‌های مداوم، عملکرد سخت‌افزارهای قدیمی‌تر را نیز بهبود می‌بخشد.
جنسن هوانگ معتقد است که هوش مصنوعی، همانند اینترنت، به زیرساختی جهانی و فراگیر تبدیل خواهد شد. او در سخنرانی خود در کامپیوتکس ۲۰۲۵ گفت: «ما اکنون در مراحل ابتدایی پروژه‌ای هستیم که صدها میلیارد دلار هزینه داشته، اما در نهایت به سرمایه‌گذاری ده‌ها تریلیون دلاری خواهد انجامید. تحقق کامل آن ممکن است پنجاه سال زمان ببرد.»
او پیش‌بینی می‌کند که این زیرساخت‌ها به بخش لاینفک حیات اقتصادی و صنعتی آینده جهان تبدیل شوند و شرکت‌ها ناگزیر به مشارکت در این تحول خواهند بود.
اگرچه انویدیا چشم‌انداز روشنی برای آینده ترسیم کرده، اما نباید فراموش کرد که هنوز راهی طولانی و پرهزینه پیش روست. سخت‌افزارهای هوش مصنوعی بسیار گران‌قیمت هستند، برخی از شرکت‌های پیشرو مانند OpenAI و Anthropic با زیان‌های میلیاردی روبه‌رو هستند، و بازیگران جدیدی از چین با هزینه کمتر وارد این بازار میشوند.
با این حال، انویدیا قمار بزرگی را آغاز کرده و تمام سرمایه راهبردی خود را روی موفقیت این طرح متمرکز کرده است. کارخانه‌های هوش مصنوعی نماد این چشم‌انداز هستند — چشم‌اندازی که در صورت تحقق، می‌تواند انویدیا را به ستون فقرات دنیای هوش مصنوعی تبدیل کند.
در حالی‌که جهان به‌سوی استفاده گسترده‌تر از هوش مصنوعی حرکت می‌کند، انویدیا تلاش دارد نه‌فقط به‌عنوان تأمین‌کننده قطعات، بلکه به‌عنوان بنیان‌گذار زیرساخت‌های آینده شناخته شود. ساخت ۱۰۰ کارخانه هوش مصنوعی تنها آغاز راه است — راهی طولانی، پرهزینه، رقابتی و سرشار از فرصت که ممکن است آینده صنعت فناوری را برای دهه‌ها تغییر دهد.
