چین در گامی مهم برای کاهش وابستگی به نرم‌افزارهای خارجی و افزایش خودکفایی در صنعت فضایی، موفق شد سیستم‌عامل بومی OpenHarmony را با موفقیت در مدار زمین آزمایش کند.
به گزارش تکناک، این سیستم‌عامل نسخه‌ای سبک و متن‌باز از HarmonyOS شرکت هواوی است، که با ساختار بلادرنگ (RTOS) طراحی شده است و در ماهواره کوچک «لیان‌لی» مورد استفاده قرار گرفت.
این ماهواره که از ایستگاه فضایی تیانگونگ پرتاب شده بود، بیش از هزار ساعت را در مدار، صرف اجرای آزمایش‌هایی با این سیستم‌عامل کرد. هدف اصلی این آزمایش‌ها، ارزیابی کارایی OpenHarmony در مدیریت زیرسیستم‌های حیاتی ماهواره در شرایط دشوار فضا بود.
به گزارش روزنامه South China Morning Post به نقل از نتایج منتشرشده در نشریه Space: Science and Technology، سیستم‌عامل OpenHarmony توانست عملکرد ماهواره را به طرز محسوسی بهبود دهد.
پژوهشگران دانشگاه‌های دالیان و شی‌آن، این سیستم‌عامل را روی سه بخش کلیدی ماهواره —مغناطیس‌سنج، سنسور خورشیدی و واحد تعیین وضعیت— نصب کردند. این اجزا، وظیفه تعیین موقعیت و جهت‌گیری ماهواره را برعهده دارند.
پس از به‌روزرسانی نرم‌افزاری، زیرسیستم‌ها توانستند تنها در دو میکروثانیه به دستورات ارسال‌شده پاسخ دهند؛ رقمی که نشان‌دهنده جهشی بزرگ در سرعت پردازش و پاسخ‌گویی در مقایسه با سیستم‌های پیشین است. همچنین نرخ به‌روزرسانی داده‌ها نیز به طور قابل توجهی افزایش یافت و پایداری کلی سیستم ارتقا یافت.
ماهواره لیان‌لی اکنون به نخستین نمونه‌ای تبدیل شده است که از هر دو بخش سخت‌افزاری و نرم‌افزاری ساخت داخل استفاده می‌کند. این دستاورد، به گفته رسانه‌های چینی، نقطه عطفی در مسیر استقلال فناوری‌های فضایی این کشور به حساب می‌آید و می‌تواند جایگزینی واقعی برای سیستم‌های‌عامل خارجی در مأموریت‌های فضایی باشد.
تیم تحقیقاتی دانشگاه دالیان در پی این موفقیت، اقدام به تدوین استانداردهای فنی ملی برای استفاده از سیستم‌عامل OpenHarmony در ماهواره‌های کوچک کرده است. این اقدام، بخشی از تلاش‌های چین برای تسریع در توسعه سیستم‌های بومی در پروژه‌های تحقیقاتی و تجاری فضایی است. نشانه‌های این حرکت در حال حاضر در پروژه‌های متعدد در سراسر کشور دیده می‌شود.
یو شیاوژو، استاد دانشگاه فناوری دالیان و نویسنده اصلی این تحقیق، در مصاحبه‌ای با خبرگزاری دولتی شین‌هوا در سال ۲۰۲۳ عنوان کرده بود که چین سال‌ها برای ماهواره‌های کوچک خود به سیستم‌عامل‌های متن‌باز خارجی مانند FreeRTOS وابسته بود. هرچند این سیستم‌ها در ابتدا به‌دلیل رایگان بودن محبوب بودند، اما در ادامه و با افزایش محدودیت‌ها در دسترسی به تراشه‌های خارجی، مشکلات زیادی برای توسعه سخت‌افزارهای داخلی به‌وجود آوردند.
او بیان کرده بود که این وابستگی، سرعت توسعه فناوری فضایی چین را کُند کرده و غلبه بر آن، به یکی از چالش‌های مهم در مسیر خودکفایی فناورانه کشور تبدیل شده است.
موفقیت OpenHarmony در پروژه لیان‌لی، نشان می‌دهد که چین در حال برداشتن گام‌هایی جدی برای حل این چالش‌ها و دستیابی به استقلال کامل در حوزه فناوری‌های فضایی است.
