دانشمندان موفق شده‌اند نشانه‌های خاصی را در میکروبیوم روده بیماران مبتلا به سندرم خستگی مزمن پیدا کنند که راه را برای آزمایش‌های تشخیصی دقیق‌تر و درمان‌های شخصی‌سازی‌شده هموار می‌کند.
به گزارش تکناک، سندرم خستگی مزمن یا ME/CFS (اختصاری برای Myalgic Encephalomyelitis/Chronic Fatigue Syndrome) یک بیماری ناتوان‌کننده است، که با خستگی شدید و پایدار، اختلالات شناختی مانند گیجی، مشکلات خواب و درد مزمن همراه است.
این بیماری اغلب بعد از ابتلا به ویروس‌هایی مثل اپشتین‌بار یا سایر عفونت‌ها ظاهر می‌شود. از آنجایی که هنوز آزمایش قطعی پزشکی برای شناسایی آن وجود ندارد، پزشکان با درمان سایر بیماری‌ها و بررسی علائم گزارش‌شده توسط خود بیمار به تشخیص می‌رسند. به همین دلیل، گاهی به اشتباه آن را یک بیماری روانی یا ناشی از خیال‌پردازی تلقی می‌کنند، در حالی که این بیماری واقعاً جسمی و تأثیرگذار است.
فهرست مطالب
ردپای سندرم خستگی مزمن در روده
پژوهشگران در یک دستاورد علمی جدید، موفق شده‌اند یک ردپای بیولوژیکی منحصربه‌فرد برای این بیماری در میکروبیوم روده شناسایی کنند. این کشف می‌تواند به معنای آن باشد که بالاخره ابزاری برای تشخیص دقیق سندرم خستگی مزمن در راه است و بیماران می‌توانند امیدوار باشند که علائم آنها جدی گرفته شود.
چگونگی کشف این ارتباط
محققان از ۱۵۳ بیمار مبتلا به سندرم خستگی مزمن و ۹۶ فرد سالم، داده جمع کردند. این داده‌ها شامل تجزیه و تحلیل ژنتیکی میکروب‌های روده، ترکیبات متابولیکی موجود در پلاسمای خون، آزمایش‌های عمومی خون و مشخصات سلول‌های ایمنی بود. همچنین علائم گزارش‌شده توسط خود بیماران بررسی شد.
سپس این داده‌ها وارد یک مدل هوش مصنوعی به نام BioMapAI شد. این مدل توانست با دقت ۹۰ درصد، وجود بیماری را بر اساس مشخصات سلول‌های ایمنی و میکروبیوم پیش‌بینی کند. حتی هنگام آزمایش با داده‌های خارجی نیز این مدل در ۸۰ درصد موارد توانست بیماری را به‌درستی تشخیص دهد.
نقش باکتری‌ها، اسیدهای چرب و التهاب
پژوهشگران دریافتند که بیماران مبتلا به سندرم خستگی مزمن، سطوح پایین‌تری از یک اسید چرب حیاتی به نام بوتیرات (Butyrate) را دارند، که در روده تولید می‌شود. همچنین میزان مواد مغذی دیگر مرتبط با تولید انرژی و متابولیسم در این بیماران کاهش یافته بود.
یکی دیگر از یافته‌های مهم، افزایش پاسخ‌های التهابی در سلول‌های ایمنی به نام MAIT (سلول‌های T مخاطی) بود. این سلول‌ها نقش واسطه‌ای بین سلامت روده و عملکرد کلی سیستم ایمنی دارند و اختلال در آنها همراه با کاهش مسیرهای ضد‌التهابی مانند تریپتوفان، نشان‌دهنده عدم تعادل جدی در بدن است.
گام بعدی در درمان سندرم خستگی مزمن
دکتر جولیا اوه، سرپرست گروه تحقیقات گفت: «با وجود تفاوت در روش‌های جمع‌آوری داده، نشانگرهای مشترکی از بیماری در اسیدهای چرب، شاخص‌های ایمنی و متابولیت‌ها مشاهده شد. این یعنی سندرم خستگی مزمن یک اختلال بیولوژیکی واقعی است.»
به گفته پژوهشگران، هدف نهایی آنها ایجاد یک نقشه دقیق از تعامل بین سیستم ایمنی و میکروب‌های روده و ترکیبات شیمیایی آنها ست. با این دانش، می‌توان درمان‌هایی شخصی‌سازی‌شده برای بیماران طراحی کرد؛ مشابه آنچه امروزه در درمان سرطان در حال انجام است.
ارتباط با کووید طولانی
این پژوهش می‌تواند برای بیماران مبتلا به کووید طولانی نیز امیدبخش باشد، چرا که این بیماری نیز پس از عفونت ویروسی ظاهر می‌شود و علائم مشابهی با سندرم خستگی مزمن دارد. بنابراین یافته‌های جدید ممکن است به درمان مؤثر این گروه از بیماران نیز کمک کند.
