یک واکسن سرطان مبتنی بر mRNA که برای درمان انواع سرطان طراحی شده، پس از عملکرد موفق روی حیوانات، وارد آزمایش‌های اولیه انسانی شده است.
به گزارش تکناک، دانشمندان این واکسن را مبتنی بر mRNA طراحی کرده‌اند که به‌جای هدف‌گیری خاص، با تحریک سیستم ایمنی ذاتی، بد‌ن را در برابر تمام تومورهای سرطانی تجهیز می‌کند، که نویدبخش انقلابی در درمان و پیشگیری از بازگشت سرطان‌ها است.
واکسن‌های سرطان، برخلاف واکسن‌های رایج که برای پیشگیری از عفونت استفاده می‌شوند، با هدف پاک‌سازی تومورهای موجود یا جلوگیری از بازگشت آنها ساخته می‌شوند. در این روش، سیستم ایمنی مانند واکسن آنفلوآنزا آموزش می‌بیند تا پروتئین‌های خاصی را شناسایی و به آنها حمله کند.
اما یک مشکل بزرگ وجود دارد و آن هم این است که بسیاری از ویژگی‌های سلول‌های سرطانی منحصر به هر بیمار است و این یعنی اکثر واکسن‌های سرطانی باید به صورت شخصی‌سازی‌شده تولید شوند، که فرایندی زمان‌بر است و امکان دارد در این مدت سرطان تغییر شکل دهد.
فهرست مطالب
واکسنی برای درمان انواع سرطان بدون نیاز به شخصی‌سازی
یک گروه تحقیقاتی به سرپرستی دکتر الیاس سیور، انکولوژیست اطفال در دانشگاه فلوریدا، برای حل این مشکل، واکسنی عمومی و آماده مصرف طراحی کردند که سیستم ایمنی ذاتی را به‌سرعت فعال می‌کند.
این واکسن، مشابه واکسن‌های کرونا، از فناوری پیام‌رسان RNA (mRNA) بهره می‌برد، اما به‌جای کد پروتئین ویروسی، حامل دستورالعمل‌هایی برای تولید مواد تحریک‌کننده سیستم ایمنی ذاتی است.
در این واکسن، تمرکز بر افزایش تولید اینترفرون نوع یک است؛ مولکول‌های پیام‌رسانی که نقش مهمی در شناسایی تومورها و کنترل التهاب دارند.
اثربخشی واکسن در حیوانات
در آزمایش این واکسن روی موش‌ها، فعال‌سازی اینترفرون باعث شد سیستم ایمنی زودتر متوجه رشد تومورها شود و آنها را مهار کند.
حتی زمانی که این سیگنال‌ها مسدود شدند، تومورها به‌سرعت رشد کردند، که نشان می‌دهد این فرایند برای مهار سرطان حیاتی است.
افزایش اثربخشی ایمنی‌درمانی سرطان
این واکسن جدید در کنار داروهای مهارکننده نقاط وارسی ایمنی (checkpoint inhibitors) نیز مورد آزمایش قرار گرفت.
در تومورهایی که به درمان مقاوم بودند، ترکیب این واکسن با داروهای مذکور نتایج بهتری داشت. همچنین واکسن جدید دانشمندان در موش‌های مبتلا به سرطان مغز (گلیوما) و سرطان استخوان منتشرشده به ریه (استئوسارکوم ریوی)، به‌تنهایی نیز تأثیر ضدسرطانی از خود نشان داد.
پتانسیل جهانی و کاربرد در درمان انواع سرطان
دکتر سیور گفت: «با وجود اینکه تمرکز این مطالعه روی تومورهای جامد بود، من معتقد هستم که این روش می‌تواند در همه انواع سرطان، به‌ویژه به‌عنوان پیشگیری ثانویه برای جلوگیری از بازگشت سرطان‌ها پس از درمان کاربرد داشته باشد.»
امید برای درمان تومورهای مقاوم و خاموش
این تحقیق نوآورانه نشان می‌دهد که تحریک کوتاه و هدفمند سیستم ایمنی در زمان مناسب می‌تواند باعث پاسخ بهتر تومورهای مقاوم به ایمنی‌درمانی شود.
این روش می‌تواند برای تومورهای به‌اصطلاح «سرد» مانند سرطان لوزالمعده، تخمدان و برخی انواع سرطان سینه مفید باشد؛ تومورهایی که واکنش ایمنی ضعیفی دارند و به سختی قابل هدف‌گیری هستند.
چالش‌ها در آزمایش واکسن برای درمان انواع سرطان
در حالی که نتایج روی موش‌ها امیدوارکننده بوده، لازم است در انسان‌ها نیز ایمنی، اثربخشی طولانی‌مدت و پایداری پاسخ ایمنی بررسی شود. یکی از نگرانی‌ها، احتمال ایجاد التهاب ناخواسته در طول زمان است.
آغاز آزمایش انسانی با دو واکسن
تیم تحقیقاتی هم‌اکنون آزمایشی بالینی را آغاز کرده‌اند، که در ابتدا از واکسن عمومی استفاده می‌شود و سپس واکسن شخصی‌سازی‌شده برای هر بیمار طراحی می‌گردد.
تمرکز این مطالعه روی بیماران مبتلا به دو نوع سرطان مقاوم گلیومای پیشرفته کودکان و استئوسارکوم است.
این روش می‌تواند زمان حیاتی لازم برای تولید واکسن‌های اختصاصی را جبران کند و ایمنی اولیه را تقویت نماید تا واکسن‌های بعدی عملکرد مؤثرتری داشته باشند.
واکسن mRNA جدید با تحریک ایمنی ذاتی، راهی تازه برای مقابله سریع و مؤثر با سرطان ایجاد کرده است. این واکسن که در حال ورود به مراحل انسانی است، می‌تواند مکمل مهمی برای درمان‌های ایمنی‌درمانی موجود و راهی نوین برای پیشگیری از بازگشت سرطان‌ها باشد.
