خواب آلودگی روزانه از خون شما نشأت می ‌گیرد

مطالعه‌ای جدید نشان داد که خواب آلودگی روزانه با متابولیت‌های خون مرتبط است و رژیم غذایی سرشار از امگا-۳ و امگا-۶ می‌تواند به کاهش خستگی کمک کند.

به گزارش تک‌ناک، حدود ۳۳ درصد جمعیت جهان از خواب آلودگی شدید روزانه (EDS) رنج می‌برند. این یک مشکل شایع اما اغلب ناشناخته است که خطر بیماری‌های قلبی و دیابت را افزایش می‌دهد. اکنون پژوهشگران موفق شده‌اند نشانه‌های زیستی این وضعیت را شناسایی کنند؛ یافته‌ای که می‌تواند راه را برای درمان‌های هدفمند باز کند.

خواب آلودگی شدید روزانه اغلب در افرادی دیده می‌شود که شب‌ها خوب نمی‌خوابند یا دچار اختلالات خواب هستند. گاهی این حالت می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌هایی مثل آلزایمر باشد. اما پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند که این مشکل ممکن است دلایل خاص خود را در بدن داشته باشد.

پژوهشگران بیمارستان Mass General Brigham برای بررسی علت خواب‌ آلودگی شدید روزانه، اطلاعات بیش از ۶ هزار نفر را در یک مطالعه بزرگ بررسی کردند. آنها به سراغ ۸۷۷ نوع ماده شیمیایی در بدن رفتند و مولکول‌هایی را بررسی کردند که هنگام هضم غذا، مصرف دارو، یا تجزیه چربی و بافت‌ها تولید یا مصرف می‌شوند. این مواد نقش مهمی در سوخت‌وساز بدن دارند و می‌توانند سرنخ‌هایی درباره این اختلال بدهند.

کشف هفت متابولیت کلیدی مرتبط با خواب آلودگی روزانه

پژوهشگران پس از در نظر گرفتن عواملی مانند: سن، جنسیت، وزن، سبک زندگی، مصرف سیگار و الکل، همچنین میزان فعالیت بدنی، موفق شدند هفت ماده شیمیایی (متابولیت) مهم در بدن را شناسایی کنند، که با خواب آلودگی شدید در طول روز ارتباط دارند.

• دو متابولیت هورمونی: پرگنندیول سولفات و تتراهیدروکورتیزول گلوکورونید،
• سه متابولیت تغذیه‌ای: دی‌همو-لینولئات، دکوسادینوات و اسفینگومیلین،
• دو متابولیت ناشناخته: X-11470 و X-11444 که به احتمال زیاد با هورمون‌هایی مانند تستوسترون و پروژسترون در ارتباط‌ هستند.

هر یک از این متابولیت‌ها، چه در سطح بالا و چه در سطح پایین در خون، اثری مستقیم بر میزان خواب آلودگی روزانه داشتند.

نقش رژیم غذایی در کاهش خواب آلودگی

برخی از این متابولیت‌های شناسایی‌شده به صورت مستقیم تحت تأثیر رژیم غذایی قرار دارند:

• پرگنندیول سولفات: این ماده از پرگننولون ساخته می‌شود؛ ترکیبی که پایه‌ تولید هورمون‌هایی مثل پروژسترون و تستوسترون است. سطح بالای پرگنندیول سولفات با کاهش خواب‌آلودگی در طول روز ارتباط دارد.
• تتراهیدروکورتیزول گلوکورونید: این ماده از کورتیزول ساخته می‌شود؛ هورمونی که بدن هنگام استرس تولید می‌کند. مقدار بالای این ترکیب نشان می‌دهد که بدن به‌خوبی با استرس کنار می‌آید و همین موضوع با هوشیاری بیشتر در طول روز مرتبط است.

دو متابولیت ناشناخته (X-11470 و X-11444) نیز با چرخه خواب-بیداری در ارتباط بودند.

مردان بیشتر در معرض خواب آلودگی شدید روزانه هستند

این تحقیق نشان داد که برخی متابولیت‌ها در مردان اثرگذارتر هستند:

• سطوح بالاتر 1-stearoyl-2-arachidonoyl-GPC و 1-palmitoyl-2-arachidonoyl-GPC با کاهش خواب‌آلودگی در مردان مرتبط بود. این متابولیت‌ها با مصرف غذاهای غنی از کولین و چربی‌های سالم تقویت می‌شوند.
• در مقابل، تیرامین O-سولفات (حاصل غذاهای تخمیرشده و کهنه مانند پنیر و گوشت‌های فرآوری‌شده) و فنیل‌استیل‌کارنیتین (محصول تجزیه پروتئین توسط باکتری‌های روده) با افزایش خواب آلودگی روزانه در مردان ارتباط داشتند.

مسیر آینده پژوهش

پژوهشگران بیان کردند که این مطالعه محدودیت‌هایی دارد، چرا که اطلاعات آن از طریق پرسشنامه جمع‌آوری شده و بررسی‌های پزشکی مستقیم صورت نگرفته است. با وجود این، نتایج به‌دست‌آمده می‌توانند مسیر تحقیقات آینده را روشن کنند و زمینه را برای آزمایش‌های بالینی فراهم آورند تا شاید بتوان راه‌حل‌های تغذیه‌ای یا درمانی مؤثری برای مقابله با خواب آلودگی شدید روزانه پیدا کرد.

پژوهشگران گفتند: «مرحله‌ بعدی می‌تواند انجام آزمایش‌های پزشکی روی افراد باشد تا ببینیم که آیا مصرف اسیدهای چرب امگا-۳ و امگا-۶ می‌تواند خطر خواب آلودگی شدید روزانه را کاهش دهد یا خیر.»