یک تحقیق جدید نشان می‌دهد که باکتری‌های دهانی می‌توانند سال‌ها در رگ‌های قلب پنهان بمانند و ناگهان باعث سکته قلبی شوند.
به گزارش تکناک، حملات قلبی در بیشتر مواقع به کلسترول بالا یا استرس نسبت داده می‌شوند، اما دانشمندان کشف کرده‌اند که باکتری‌های رایج دهانی به نام استرپتوکوک ویریدانس می‌توانند درون چربی‌های انباشته‌شده در رگ‌ها، کلونی‌های پنهان تشکیل دهند و سال‌ها بدون جلب توجه سیستم ایمنی باقی بمانند. این کلونی‌ها در زمان فعال شدن ناگهانی، التهاب شدیدی ایجاد می‌کنند و باعث زنجیره‌ای از وقایع می‌شوند که پارگی رگ و حمله قلبی را به دنبال دارند.
فهرست مطالب
جزئیات تحقیق روی باکتری‌های دهانی
دانشمندان این بررسی را روی رگ‌های قلبی ۲۱۷ نفر انجام دادند، از جمله افرادی که دچار مرگ ناگهانی شده بودند. نتایج این تحقیق که در مجله انجمن قلب آمریکا منتشر شده است، نشان داد:
- باکتری‌های دهانی در ۴۲.۱ درصد از رگ‌های کرونری افراد دچار مرگ ناگهانی وجود داشتند.
- همین باکتری‌ها در نزدیک به نیمی (۴۳ درصد) از بیمارانی دیده شد که عمل جراحی قلب برای گرفتگی شدید رگ‌ها داشتند.
- تحلیل DNA نشان داد که استرپتوکوک ویریدانس شایع‌ترین باکتری یافت‌شده بود، هرچند گونه‌های دیگری از باکتری‌های دهانی نیز حضور داشتند.
باکتری‌های دهانی چگونه به قلب می‌رسند؟
این باکتری‌ها معمولاً به شکل بی‌خطر در دهان زندگی می‌کنند و جزو نخستین میکروب‌هایی هستند که به دندان‌ها می‌چسبند و رسوبات دندانی را شکل می‌دهند. اما هنگام مسواک زدن، جرم‌گیری یا حتی جویدن غذا (به‌ویژه در صورت التهاب لثه) ممکن است وارد جریان خون شوند.
سیستم ایمنی بدن در بیشتر افراد، این باکتری‌ها را به سرعت از بین می‌برد. اما تحقیق جدید نشان داده است که این باکتری‌ها می‌توانند در لایه‌های چربی داخل رگ‌ها مخفی شوند و به شکل گروه‌های مقاوم (بیوفیلم) باقی بمانند؛ جایی که سیستم ایمنی به‌راحتی نمی‌تواند آنها را نابود کند.
از کلونی‌های خاموش تا انفجار التهابی
به گفته پژوهشگران، این گروه‌های مقاوم باکتریایی توسط سلول‌های ایمنی مانند ماکروفاژها شناسایی نمی‌شوند و در حالت نهفته باقی می‌مانند. اما تحت شرایط نامشخصی، فعال و به شکل تهاجمی‌تری تکثیر می‌شوند.
زمانی که سیستم ایمنی به طور ناگهانی این باکتری‌ها را شناسایی می‌کند، واکنش شدیدی نشان می‌دهد و مواد شیمیایی آزاد می‌کند که لایه‌های چربی داخل رگ‌ها را تخریب می‌کنند. این واکنش می‌تواند باعث پاره شدن این لایه‌ها شود و در نهایت حمله قلبی به دنبال داشته باشد.
چرا درمان با آنتی‌بیوتیک بی‌اثر است؟
این یافته‌ها توضیحی برای شکست مطالعات قبلی درباره استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها برای پیشگیری از حملات قلبی ارائه می‌دهد. آنتی‌بیوتیک‌ها نمی‌توانند کلونی‌های باکتریایی را هدف قرار دهند، چرا که باکتری‌ها در این ساختارها در حالت محافظت‌شده و غیرفعال قرار دارند.
بازنگری در پیشگیری از حمله قلبی
این تحقیق نشان می‌دهد که حملات قلبی تنها ناشی از کلسترول یا سبک زندگی ناسالم نیستند، بلکه ممکن است نتیجه عفونت‌های باکتریایی طولانی‌مدت در دیواره رگ‌ها باشند. بررسی‌های بیشتر نشان داد:
- افرادی با کلسترول طبیعی نیز ممکن است قربانی فعال‌سازی این باکتری‌های پنهان شوند.
- در تحقیقات قبلی، باکتری‌های دهانی در لخته‌های خون بیماران سکته مغزی و در رگ‌های مغزی پاره‌شده دیده شده بودند.
- قربانیان ایست قلبی ناگهانی معمولاً وضعیت بهداشت دهان و دندان ضعیف‌تری داشتند.
پیشگیری از حملات قلبی در آینده ممکن است تنها به کنترل کلسترول و فشار خون محدود نباشد، بلکه شامل راهکارهایی برای شناسایی و تخریب کلونی‌های باکتریایی نیز بشود.
