مطالعه‌ای گسترده روی بیش از ۹ میلیون فرد باردار نشان می‌دهد که دیابت بارداری احتمال خطر ابتلا به اوتیسم و اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی (ADHD) را در کودکان بالا می‌برد و توان ذهنی مادران را کاهش می‌دهد.
به گزارش تکناک، این تحلیل که در کنفرانس سالانه انجمن اروپایی مطالعه دیابت (EASD) در وین ارائه شد، توسط پژوهشگران دانشگاه موناش استرالیا و دانشگاه ملی سنگاپور (NUS) انجام گرفت. آنها داده‌های ۴۸ تحقیق در ۲۰ کشور را گردآوری کردند.
نتایج نشان داد:
- مادرانی که در دوران بارداری دچار دیابت شده‌اند، در آزمون‌های سنجش توان ذهنی (مثل MoCA) به طور میانگین ۲.۵ امتیاز کمتر از دیگران کسب کرده‌اند.
- فرزندان این مادران نیز عملکرد ضعیف‌تری داشته‌اند؛ حدود ۴ امتیاز کمتر در تست IQ و ۳ امتیاز پایین‌تر در سنجش توانایی‌های زبانی و ارتباطی کسب کردند.
- همچنین خطر تأخیر در رشد این کودکان تا ۴۵ درصد بیشتر بوده و احتمال ابتلا به ADHD تا ۳۶ درصد و اوتیسم (ASD) تا ۵۶ درصد در آنها بیشتر بوده است.
فهرست مطالب
دیابت بارداری چیست و چرا شایع است؟
دیابت بارداری در اثر تغییرات هورمونی و اختلال در عملکرد انسولین ایجاد می‌شود و باعث افزایش قند خون در دوران بارداری می‌گردد. این وضعیت به نسبت شایع، حدود ۱۴ درصد بارداری‌ها در جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
اگرچه دیابت بارداری اغلب پس از زایمان برطرف می‌شود، اما با عوارضی مانند پره‌اکلامپسی (مسمومیت بارداری)، زایمان سزارین، تولد زودرس و افت قند خون نوزاد همراه است. همچنین تحقیقات پیشین نشان داده‌اند کودکانی که مادر آنها دیابت بارداری داشته است، در آینده بیشتر در معرض چاقی و دیابت نوع ۲ قرار دارند.
گزارش سال ۲۰۲۳ مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا (CDC) نشان داد که شیوع دیابت بارداری در آمریکا طی سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۱ به شدت افزایش یافته است. این روند در کشورهایی مانند استرالیا نیز مشاهده می‌شود.
محدودیت‌ها و نیاز به تحقیقات طولانی‌مدت
پژوهشگران تأکید کردند که این مطالعه فقط ارتباط را نشان می‌دهد و علت مستقیم دیابت بارداری در بروز ADHD یا اوتیسم ثابت نشده است.
کیتلین پور، یکی از پژوهشگران این مطالعه گفت: «پیگیری‌های طولانی‌مدت در دوران کودکی ضروری است تا بدانیم که آیا این ارتباط‌ها ادامه می‌یابد یا باعث پیامدهای بدتر می‌شود یا خیر.»
مکانیسم‌های احتمالی
اگرچه هنوز دقیقاً مشخص نیست که دیابت بارداری چگونه به مغز جنین آسیب می‌زند، اما پژوهشگران معتقد هستند که عواملی مانند: التهاب، فشار سلولی، کمبود اکسیژن و بالا بودن انسولین در بدن مادر می‌توانند رشد مغز جنین را مختل کنند.
دکتر لینگ-جون لی، پژوهشگر اصلی این مطالعه از دانشگاه ملی سنگاپور عنوان کرد: «نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که دیابت بارداری فقط یک مشکل فردی نیست، بلکه می‌تواند سلامت ذهنی مادر و فرزند را به طور جدی تحت تأثیر قرار دهد. به همین دلیل باید آن را یک موضوع مهم در سلامت عمومی دانست.»
توصیه‌هایی در پیشگیری از دیابت بارداری
اگرچه نمی‌توان کاملاً از دیابت بارداری جلوگیری کرد، اما با تغذیه سالم، ورزش منظم قبل و در طول بارداری، همچنین کنترل دقیق قند خون می‌توان خطر آن را کاهش داد.
پژوهشگران پیشنهاد کردند:
- مادران در دوران بارداری به طور منظم قند خون خود را بررسی کنند.
- پس از تولد، رشد ذهنی و شناختی کودکان به دقت بررسی شود.
- پزشکان و مادران همکاری نزدیک‌تری داشته باشند تا مشکلات زودتر شناسایی و کنترل شوند.
