آلمان برای نخستین بار رایانه زیستی CL1 را با ۸۰۰ هزار نورون انسانی معرفی می‌کند که می‌تواند در مدل‌سازی بیماری‌ها، کشف دارو و توسعه هوش مصنوعی تحول‌آفرین باشد.
به گزارش تکناک، این سیستم که در ابعادی کوچک‌تر از یک جعبه کفش طراحی شده است، گامی بزرگ در مسیر ترکیب نورون‌های انسانی با فناوری‌های پیشرفته رایانشی محسوب می‌شود. نشست Biointelligence Summit به میزبانی مؤسسه Fraunhofer IPA در شهر اشتوتگارت آلمان، مکانی خواهد بود که این دستگاه برای نخستین بار در معرض دید عموم و متخصصان قرار می‌گیرد.
رایانه زیستی CL1 بر اساس پلتفرمی آزمایشی به نام DishBrain ساخته شده است. DishBrain توسط استارت‌آپ استرالیایی Cortical Labs توسعه یافت و با استفاده از آرایه چندالکترودی (MEA)، موفق شد نورون‌های زنده انسانی و موش را در یک بازی مجازی Pong به کار گیرد. این دستاورد نشان داد که سلول‌های زنده می‌توانند به شکلی هدفمند در زمان واقعی وظایف مشخصی را انجام دهند. اکنون CL1 با همان تعداد، یعنی حدود ۸۰۰ هزار نورون انسانی، اما این بار در ترکیب با تراشه‌های سیلیکونی، به مرحله جدیدی رسیده است و به عنوان یک سیستم هوش زیستی مصنوعی معرفی می‌شود.
به گفته برت کاگان، مدیرعامل Cortical Labs و یکی از توسعه‌دهندگان کلیدی این پروژه، CL1 نخستین رایانه زیستی در جهان است که این امکان را فراهم می‌کند تا پژوهشگران و آزمایشگاه‌های پزشکی نورون‌های واقعی را مورد بررسی قرار دهند و متوجه شوند که چگونه اطلاعات را پردازش می‌کنند. این ویژگی می‌تواند تحولی عظیم در علوم اعصاب و توسعه هوش مصنوعی ایجاد کند.
برخلاف پردازنده‌های سنتی که صرفاً مبتنی بر سیلیکون هستند، رایانه زیستی CL1 از قابلیت‌های طبیعی نورون‌های زنده برای یادگیری، سازگاری و واکنش پویا به محیط بهره می‌برد. نورون‌های انسانی درون یک محلول مغذی نگهداری می‌شوند و به‌مرور روی تراشه سیلیکونی رشد می‌کنند. این تراشه، تکانه‌های الکتریکی را به سلول‌ها ارسال و پاسخ آنها را دریافت می‌کند و در نهایت آنها را برای انجام وظایف مشخص آموزش می‌دهد.
کاگان در توضیح این روند به News Atlas گفت: «بخش مدار پرفیوژن مانند یک سیستم پشتیبان حیات برای سلول‌ها عمل می‌کند. این بخش وظیفه فیلتراسیون مواد زائد، کنترل دما، ترکیب گازها و گردش مداوم مایعات را بر عهده دارد.» چنین رویکردی به نورون‌ها اجازه می‌دهد که مدت زمان طولانی‌تری زنده بمانند و در فرایندهای محاسباتی مشارکت کنند.
انتظار می‌رود که رایانه‌های CL1 از نیمه دوم سال ۲۰۲۵ وارد بازار شوند. هر دستگاه حدود ۳۵ هزار دلار قیمت خواهد داشت و برای کارکرد خود به رایانه خارجی نیاز ندارد. مصرف انرژی این سیستم بین ۸۵۰ تا ۱۰۰۰ وات اعلام شده است. طبق برآورد Cortical Labs، این فناوری می‌تواند در زمینه‌های متعددی از جمله مدل‌سازی بیماری‌ها، کشف دارو، پژوهش‌های داروسازی و توسعه رباتیک تطبیقی به کار گرفته شود. با وجود این، نورون‌های زنده تنها حدود شش ماه عمر خواهند داشت و پس از آن، سیستم نیازمند جایگزینی یا بازسازی خواهد بود.
رایانه زیستی CL1 نه‌تنها به عنوان یک دستاورد فناورانه مطرح است، بلکه به باور بسیاری از متخصصان، نمایانگر آینده‌ای است که در آن مرزهای میان زیست‌شناسی و فناوری از میان برداشته می‌شود. ترکیب نورون‌های انسانی با پردازش پیشرفته هوش مصنوعی می‌تواند به درک بهتر از مغز انسان کمک کند و هم‌زمان مسیر توسعه فناوری‌های هوشمند را متحول سازد.
روبرت میهه، رئیس بخش در مؤسسه Fraunhofer IPA، در این باره گفت: «این اتفاق شگفت‌انگیز است که می‌توانیم برای نخستین بار رایانه نورونی CL1 را در آلمان معرفی کنیم.» او همچنین تأکید کرد که این رویداد بستری منحصربه‌فرد برای شرکت‌ها و پژوهشگرانی خواهد بود که به دنبال ادغام راهکارهای زیست‌هوشمند در فرایندهای صنعتی و علمی خود هستند.
نشست Biointelligence Summit فرصتی ویژه برای معرفی تازه‌ترین نوآوری‌ها در پیوند میان زیست‌شناسی، فناوری و علوم رایانه فراهم می‌آورد. این نشست به شرکت‌ها و مراکز پژوهشی امکان می‌دهد از نزدیک با کاربردهای احتمالی رایانه‌های زیستی آشنا شوند و چالش‌های فنی این حوزه را بررسی کنند.
