کارشناسان هشدار می‌دهند محدودیت‌های صادرات عناصر خاکی کمیاب چین تحویل هارددیسک و نمایشگر و تراشه‌ها را با تأخیر و افزایش هزینه مواجه می‌کند.
به گزارش تکناک، چین با هدف حفاظت از امنیت ملی، کنترل‌های صادراتی خود بر عناصر خاکی کمیاب را گسترش داده و مواد و فناوری‌های جدیدی را به فهرست اقلام محدودشده افزوده است. براساس مقررات تازه‌ای که از ماه دسامبر اجرایی خواهند شد، علاوه‌بر عناصری همچون هولمیوم، تولیوم، اربیوم و ییتربیوم، دانش فنی مربوط به نحوه تبدیل این عناصر به آهن‌ربا نیز تحت نظارت دقیق دولت چین قرار می‌گیرد.
مقام‌های چینی این اقدام را مشابه سیاست‌های ایالات متحده آمریکا درزمینه صادرات نیمه‌هادی‌ها دانسته‌اند و آن را ضرورتی برای حفظ امنیت ملی توصیف کرده‌اند. در چهارچوب قوانین جدید، شرکت‌های خارجی فقط در صورت دریافت مجوز از پکن به صادرات آهن‌رباهایی مجاز خواهند بود که حتی حاوی مقادیر اندکی از مواد معدنی خاکی کمیاب نشئت‌گرفته از چین هستند یا با استفاده از فناوری استخراج این کشور تولید شده‌اند.
تامزهاردور می‌نویسد که با توجه به اینکه چین بزرگ‌ترین تأمین‌کننده مواد معدنی خاکی کمیاب در جهان است، کارشناسان هشدار داده‌اند که این تصمیم می‌تواند پیامدهای زنجیره‌ای برای عرضه جهانی قطعات الکترونیکی و رایانه‌ای به همراه داشته باشد. این محدودیت‌ها بیش از همه، بخش سخت‌افزار را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
هارددیسک‌های با چگالی بالا (HDDs) برای عملکرد دقیق خود به آهن‌رباهای نئودیمیوم‌آهن‌بور (NdFeB) متکی هستند. موتورهای این درایوها نیز معمولاً از ترکیب نئودیمیوم با دیسپروزیم یا پراسئودیمیوم برای حفظ پایداری مغناطیسی در دماهای زیاد استفاده می‌کنند.
ازآنجا‌که ظرفیت اصلی فراوری این آلیاژها در اختیار چین است، کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند محدودیت‌های جدید در کوتاه‌مدت موجب افزایش هزینه‌ها و تأخیر در تحویل قطعات شود. این مسئله نه‌تنها هارددیسک‌ها، بلکه موتورهای فن‌ها و سیستم‌های خنک‌کننده را درگیر خواهد کرد.
تولیدکنندگان نمایشگر نیز ممکن است از این سیاست آسیب ببینند. نور پس‌زمینه LED و پنل‌های LCD برای ایجاد رنگ‌های روشن و طبیعی به ترکیبات فسفر حاوی اروپیم و تربیوم و ایتریم متکی‌اند. اکنون اروپیم و تربیوم هر دو در فهرست کنترل‌های جدید قرار گرفته‌اند و برای صادرات ده‌ها ماده در زنجیره تولید، نیاز به مجوز رسمی وجود دارد. به گفته تحلیلگران، این اقدام فشار بیشتری را بر شرکت‌های تولید پنل وارد می‌کند که پیش‌تر نیز با حاشیه سود اندک و رقابت شدید روبه‌رو بوده‌اند.
حتی صنعت نیمه‌هادی نیز از این تغییرات در امان نمانده است. دوغاب اکسید سریم، ماده‌ای مهم در فرایند صیقل ویفرها و پرداخت شیشه‌ها، ممکن است در‌صورت گسترش محدودیت‌ها به حوزه بازیافت و تجهیزات فراوری، با محدودیت‌های جدیدی مواجه شود. هرچند این مواد معمولاً در صدر توجه رسانه‌ها قرار ندارند، نقش حیاتی آنها در تولید تراشه‌ها و مونتاژ نمایشگرها باعث می‌شود هرگونه تأخیر یا تغییر قیمت، روند تولید جهانی را مختل کند.
کارشناسان هشدار می‌دهند که این تصمیم لزوماً به‌معنای افزایش فوری قیمت‌ها نیست؛ اما می‌تواند احتمال بروز اختلال ناگهانی در زنجیره تأمین جهانی را افزایش دهد. به‌ویژه موادی مانند آهن‌ربا و فسفر که جایگزینی آنها دشوار و هزینه‌بر است، می‌توانند در آینده‌ای نزدیک عامل افزایش قیمت و کمبود قطعات شوند.
در همین زمینه، وسترن دیجیتال در ماه آوریل برنامه‌ای را برای بازیافت مواد خاکی کمیاب از هارددیسک‌های بازنشسته آغاز کرده است. این اقدام به‌عنوان تلاشی پیش‌گیرانه برای کاهش وابستگی به تأمین‌کنندگان چینی و مقابله با پیامدهای احتمالی محدودیت‌های جدید ارزیابی می‌شود.
به نظر می‌رسد محدودیت‌های صادرات عناصر خاکی کمیاب چین نه‌تنها بر صنعت فناوری، بلکه بر توازن عرضه و تقاضای جهانی در بخش مواد معدنی استراتژیک نیز تأثیر بسزایی خواهد گذاشت؛ تغییری که ممکن است در ماه‌های آینده اثرهای ملموس آن در بازارهای جهانی آشکار شود.
