غول‌های فناوری صدها میلیارد دلار سرمایه‌گذاری می‌کنند، در حالی که بازدهی نامشخص است و نگرانی از شکل‌گیری یک حباب مالی افزایش می‌یابد.
به گزارش تکناک، صنعت هوش مصنوعی بر روی یک اصل قدرتمند اما پرمخاطره بنا شده است: «ترس از جاماندن» (FOMO). این نتیجه‌ای است که می‌توان از گزارش‌های درآمد اخیر غول‌های فناوری گرفت؛ جایی که شرکت‌ها متعهد به سرمایه‌گذاری‌های صدها میلیارد دلاری می‌شوند، در حالی که بازدهی این سرمایه‌ها همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
بر اساس گزارش‌های درآمد هفته گذشته، شرکت‌های آمازون، گوگل، مایکروسافت و متا در مجموع بیش از ۳۵۰ میلیارد دلار برای هزینه‌های سرمایه‌ای در سال جاری اختصاص داده‌اند. اما این پایان ماجرا نیست. هر چهار شرکت به سرمایه‌گذاران خود هشدار داده‌اند که این رقم در سال آینده با افزایشی سرسام‌آور مواجه خواهد شد. مایکروسافت از کلمه «بیشتر»، آمازون از «یک افزایش»، گوگل از «یک افزایش قابل‌توجه» و متا از «به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای بزرگ‌تر» برای توصیف هزینه‌های آتی خود استفاده کردند.
جو فت، شریک و مدیر رشد در شرکت سرمایه‌گذاری «اکلیپس وی‌سی»، این اعداد را به مجموع بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار برای این چهار شرکت در سال آینده ترجمه می‌کند.
با وجود این هزینه‌های نجومی، بازده سرمایه‌گذاری برای این شرکت‌ها تاکنون مبهم بوده است. این تنش میان شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران در حال افزایش است. فت می‌گوید: «یک کشمکش میان آن شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران وجود دارد. سرمایه‌گذاران می‌پرسند: آیا من از این هزینه، سودی دریافت خواهم کرد؟»
این سوال، یکی از شاخص‌های آشکار از شکل‌گیری یک حباب در بخش‌هایی از صنعت هوش مصنوعی است. برای مثال، شرکت OpenAI که طبق گزارش‌ها در تابستان امسال به درآمد سالانه ۱۲ میلیارد دلاری دست یافته، همزمان در مسیری قرار دارد که تا سال ۲۰۲۹، مبلغ ۱۱۵ میلیارد دلار هزینه خواهد کرد.
شرکت‌های هوش مصنوعی اصرار دارند که با وجود سرمایه‌گذاری‌های کلان، هنوز منابع کافی برای خرید تراشه‌ها، ساخت مراکز داده و تأمین توان محاسباتی مورد نیاز وجود ندارد. در رویداد «روز توسعه‌دهندگان» OpenAI، مدیران این شرکت مکرراً نگرانی خود را از کمبود توان محاسباتی برای گسترش خدماتی مانند تولید ویدئوی «سورا» ابراز کردند.
مالی آلتر، شریک در شرکت «نورث‌زون وی‌سی»، تأیید می‌کند که آمازون، گوگل و مایکروسافت «همگی از محدودیت شدید ظرفیت خود خبر داده‌اند». این بدان معناست که حتی ارائه یک محصول عالی نیز برای سودآوری کافی نیست، زیرا شرکت‌ها توانایی مالی لازم برای مقیاس‌بندی آن محصول برای میلیون‌ها کاربر را ندارند. هزینه اجرای سیستم‌ها به قدری بالاست که گمان می‌رود OpenAI حتی با دریافت اشتراک ماهانه ۲۰۰ دلاری برای سرویس ChatGPT، به دلیل هزینه بالای پردازش هر درخواست، همچنان در حال ضرردهی است.
به نقل از ورج، شایعه عرضه اولیه سهام یک تریلیون دلاری OpenAI در سال ۲۰۲۶ یا ۲۰۲۷، این معضل را به خوبی به تصویر می‌کشد. این شرکت برای تأمین حدود ۱.۵ تریلیون دلار هزینه لازم برای مراکز داده، با یک شکاف تأمین مالی عظیم روبرو است که به گفته آلتر، مشخص نیست چگونه قرار است پر شود.
این نگرانی به سرمایه‌گذاران خود شرکت نیز سرایت کرده است. برد گرستنر، سرمایه‌گذار OpenAI، در پادکست خود از سم آلتمن، مدیرعامل این شرکت، پرسید که چگونه شرکتی با ۱۳ میلیارد دلار درآمد می‌تواند تعهدات هزینه‌ای ۱.۴ تریلیون دلاری را بپذیرد. پاسخ تند آلتمن نشان‌دهنده فشار موجود بود: «اولاً، درآمد ما بسیار بیشتر از آن است؛ ثانیاً، برد، اگر می‌خواهی سهامت را بفروشی، من برایت یک خریدار پیدا خواهم کرد… دیگر بس است.»
نگرانی‌ها در جلسات اعلام درآمد سایر شرکت‌ها نیز مشهود بود. سرمایه‌گذاران متا از برنامه‌های هزینه‌ای مبهم این شرکت نگران بودند، به‌ویژه پس از تجربه ناموفق و پرهزینه «متاورس». در جلسه مایکروسافت نیز یک سرمایه‌گذار مستقیماً پرسید: «صادقانه بگویم، آیا ما در یک حباب هستیم؟»
جالب آنکه حتی مدیران ارشد فناوری نیز وجود حباب را انکار نمی‌کنند. سم آلتمن ماه گذشته اذعان کرد: «بخش‌های زیادی از هوش مصنوعی وجود دارد که من فکر می‌کنم در حال حاضر، نوعی حالت حبابی دارند.»
با این حال، اجماع عمومی بر این است که ترکیدن این حباب به معنای نابودی صنعت نخواهد بود، بلکه به یکپارچه‌سازی بیشتر و کاهش تعداد بازیگران منجر خواهد شد. شرکت‌هایی که بر روی کاربردهای عملی و سودآور مانند ابزارهای کدنویسی یا هوش مصنوعی خدمات مشتری تمرکز کنند، شانس بقای بیشتری خواهند داشت.
اما در حال حاضر، هیچ راهی برای مبارزه با «ترس از جاماندن» وجود ندارد. به گفته جو فت، هیئت‌مدیره‌ها از مدیران عامل خود می‌پرسند: «شما در مورد هوش مصنوعی چه می‌کنید؟» و مدیران باید پاسخی قانع‌کننده برای هزینه‌کردن در این حوزه داشته باشند، حتی اگر ندانند بازدهی آن چه خواهد بود.
فت نتیجه‌گیری می‌کند: «این موضوع به کل آن “ترس از جاماندن” مربوط می‌شود تا اطمینان حاصل شود که شما در سمت اشتباه تغییر قرار ندارید.» و اگر سرمایه‌گذاری بیش از حد در هوش مصنوعی، خود به سمت اشتباه این تغییر تبدیل شود؟ خب، حداقل همه با هم این اشتباه را مرتکب شده‌اند.
