پژوهشگران دانشگاه نورث‌وسترن موفق شده‌اند با استفاده از سلول‌های ایمنی خودِ مغز، راهی برای درمان مؤثرتر بیماری آلزایمر شناسایی کنند.
به گزارش تکناک، دانشمندان این دانشگاه در ایالت ایلینوی آمریکا، از یک روش به نسبت جدید به نام ترنسکریپتومیکس فضایی (spatial transcriptomics) روی مغز بیماران مبتلا به آلزایمر استفاده کردند، که در آزمایش‌های بالینی شرکت کرده بودند. این روش به آنها امکان داد تا مکان دقیق فعالیت‌های ژنی را در نمونه‌های بافتی شناسایی کنند. این تکنیک پیشرفته، درک بهتری از نحوه عملکرد سلول‌های مغز در شرایط بیماری آلزایمر ارائه می‌دهد و می‌تواند امیدهای تازه‌ای برای مقابله با این بیماری پیچیده ایجاد کند.
بیماری آلزایمر تا حدی به دلیل تجمع پروتئین آمیلوئید-بتا در خارج از نورون‌ها به صورت توده ایجاد می‌شود. این تجمع می‌تواند باعث اختلال در عملکرد پروتئین‌های تاو شود و در کنار عوامل دیگر، عملکرد طبیعی مغز را مختل کند. این فرایند به مرور زمان باعث زوال عقل و از دست دادن حافظه می‌شود.
پژوهشگران با تحلیل نمونه‌های بافت مغزی از افراد مبتلا به آلزایمر، به یافته‌های جالبی دست یافتند. آنها نمونه‌های مغزی افرادی که در زمان حیات خود ایمونوتراپی آمیلوئید-بتا دریافت کرده بودند را با افرادی که این درمان را دریافت نکرده بودند، مقایسه کردند. محققان متوجه شدند که سلول‌های ایمنی مغز، که میکروگلیا نام دارند، پلاک‌های آمیلوئید-بتا را پاکسازی می‌کنند و سپس محیط سالمی را برای بهبود مغز فراهم می‌آورند. این کشف نشان می‌دهد که میکروگلیا نقش کلیدی در مقابله با آلزایمر دارد.
دیوید گیت، یکی از نویسندگان مقاله‌ای که در مجله Nature Medicine منتشر شده، توضیح داده است که این مکانیسم جدید نشان می‌دهد سلول‌های ایمنی مغز می‌توانند خود را برای کمک به بهبود مغز تطبیق دهند. این یافته می‌تواند باعث توسعه درمان‌هایی شود که به صورت مستقیم این سلول‌ها را هدف قرار دهند و فرایند تولید دارو را دور بزنند. البته، هنوز راهی برای هدف‌گیری دقیق این سلول‌ها وجود ندارد، اما گیت اشاره می‌کند که روش‌های انجام این کار روزبه‌روز در حال پیشرفت هستند.
این پژوهش هنوز به معنای ارائه یک درمان قطعی برای آلزایمر نیست، اما یک پیشرفت مهم در درک دانشمندان از پیچیدگی‌های این بیماری به شمار می‌رود. همچنین این یافته‌ها می‌توانند به توسعه درمان‌هایی کمک کنند که عوارض جانبی مضر داروهای موجود را به همراه نداشته باشند. هر گام رو به جلو در این زمینه، یک پیروزی بزرگ در برابر آلزایمر به حساب می‌آید. پیش‌بینی می‌شود که آلزایمر همراه با سایر انواع زوال عقل، در پنج سال آینده نزدیک به ۸۰ میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار دهد.
مشاهده چنین پیشرفت‌هایی در درک آلزایمر دلگرم‌کننده است. ماه گذشته، پژوهشگران دانشگاه پیتسبورگ آزمایشی را معرفی کردند که می‌تواند مقادیر اندکی از تجمع پروتئین تاو را در مغز، یک دهه پیش از نمایان شدن آنها در اسکن‌های مغزی، شناسایی کند. همچنین به تازگی آلزایمر به پنج زیرگروه مختلف طبقه‌بندی شده است، که امکان درمان‌های هدفمندتر را فراهم می‌کند. این دستاوردها نشان می‌دهند که علم به تدریج در حال کشف رازهای این بیماری پیچیده است و امید به یافتن درمان‌های مؤثرتر روزبه‌روز افزایش می‌یابد.
