هر آنچه باید درباره پردازنده های نسل بعدی AMD Zen 5 بدانید

پردازنده های AMD Zen 5 معماری نسل بعدی پردازنده های Ryzen شرکت AMD است و قرار است در سال 2024 عرضه شود.

به گزارش تک‌ناک، مدتی است که شایعات جذاب و وعده‌هایی در مورد پیشرفت‌های چشمگیر در عملکرد پردازنده های AMD Zen 5 به گوش می‌رسد.

اگرچه ما از تمام جزئیات مطلع نیستیم، اما اطلاعاتی که تاکنون به دست آورده‌ایم، جالب به نظر می‌رسد. در این بخش به مهم‌ترین نکاتی که تاکنون درباره Zen 5 می‌دانیم اشاره خواهیم کرد.

تاریخ عرضه Zen 5

شرکت AMD در ژانویه 2024 تأیید کرد که Zen 5 در مسیر عرضه در نیمه دوم سال قرار دارد. با توجه به عرضه Zen 4 در سپتامبر 2022، انتظار می‌رود که پردازنده‌های دسکتاپ Zen 5 در همان بازه زمانی معرفی شوند، احتمالاً خبر عرضه آن در تابستان در رویداد کامپیوتکس اعلام شود.

با نگاهی به نقشه راه AMD و برنامه‌ای برای اضافه کردن  V-Cache سه بعدی به پردازنده‌های Zen 5 به عنوان یک به‌روزرسانی میان‌نسلی، انتظار می‌رود این تراشه‌ها در بهار 2025 (شاید پس از رونمایی از CES) اگر همان بازه زمانی را دنبال کنند، منتشر شوند.

مشخصات Zen 5

AMD هنوز هیچ مشخصات دقیقی را برای Zen 5 منتشر نکرده است، اما شایعات حاکی از حداکثر 16 هسته در نسل Zen 5 است که مشابه آنچه در حال حاضر برای Zen 4 در دسترس است، وجود دارد. همچنین شایعاتی در مورد بهبودهای محدود وجود دارد که در معماری نسل جدید بی سابقه نیست، اما کمتر رایج است.

AMD برای افزایش عملکرد بدون هسته‌های جدید، به پیشرفت‌های معماری متکی خواهد بود و طبق گزارش‌ها، آن را تا حد زیادی بهبود خواهد بخشید. شایعات قوی در ژانویه 2024 حاکی از آن است که در Zen 5 دستورالعمل‌ها در هر ساعت (IPC) تا 30 درصد بهبود یافته است. اگر این حتی نزدیک به واقعیت باشد، بزرگترین افزایش IPC بین نسلی از زمان معرفی نسل اول Zen AMD در سال 2017 خواهد بود.

شایعات دیگر حاکی از آن است که Zen 5 از حافظه کمی سریع‌تر پشتیبانی می‌کند و ممکن است از دستورالعمل‌های FP16 AVX512 پشتیبانی کند. همچنین ممکن است حافظه نهان CPU در سراسر برد، از جمله L1، L2 و L3 را به طور چشمگیری افزایش دهد.

طبق گزارش‌ها، Zen 5 بر روی فرآیند 3 نانومتری TSMC ساخته خواهد شد، شاید با یک فرآیند قدیمی‌تر برای قالب ورودی/خروجی، همانطور که در Zen 4 انجام شد.

AMD اعلام کرد که پردازنده‌های جدید دارای نسخه پیشرفته‌ای از شتاب‌دهنده‌های هوش مصنوعی خواهند بود که باعث می‌شود آن‌ها در مدیریت وظایف مبتنی بر هوش مصنوعی به صورت محلی بسیار توانایی بیشتری داشته باشند.

AMD تایید کرده است که پردازنده‌های Zen 5 از معماری گرافیکی جدید RDNA 3.5 بهره می‌برند که به معنای گرافیک آنبورد حتی بیشتر از آنچه در پردازنده‌های Ryzen 7000 دیده‌ایم، خواهد بود. به احتمال زیاد این یک ارتقاء چشمگیر نیست، اما با توجه به اینکه ما عملکرد کاملاً قابل قبولی برای بازی های معمولی در Zen 4 داشتیم، هر گونه ارتقاء، پذیرفته می شود. APU های Ryzen 8000 در حال حاضر در تلاش هستند تا آخرین میخ های تابوت گرافیک سطح پایه را بکوبند.RDNA 3.5 در Zen 5  همین روند را ادامه خواهد داد.

سوکت AM5

یکی از بزرگ‌ترین نقاط قوت پردازنده‌های رایزن AMD از اولین نسل آن‌ها، ارتقای آن‌ها بوده است. در حالی که اینتل معمولاً دو و گاهی سه نسل از هر نسل پردازنده را به طرفداران ارائه می دهد، پلتفرم Ryzen AMD بسیار گسترده تر بوده است. هرکسی که یک مادربرد رده بالا از نسل Ryzen 1000 خریداری کرده باشد، می‌تواند به سادگی یک CPU AMD Ryzen 3000 یا حتی 5000 را با چند به‌روزرسانی بایوس وصل کند و با همان حافظه و قدرت ادامه دهد.

AMD به دنبال تکرار این موضوع با سوکت AM5 خود است که با پردازنده‌های Ryzen 7000 در پاییز 2022 عرضه شد. Zen 5 از سوکت AM5 مشابه Zen 4 استفاده می‌کند، به این معنی که نه تنها خنک‌کننده‌های قدیمی تر با سوکت جدید سازگار خواهند بود، بلکه پردازنده‌ها نیز سازگار خواهند بود. هرکسی که صاحب یک مادربرد X670E، X670 یا B650 موجود است، باید بتواند پردازنده Zen 5 را به محض در دسترس قرار گرفتن استفاده کند و بیشتر مزایای نسل جدید را دریافت کند، اگرچه ممکن است به‌روزرسانی بایوس ضروری باشد.

این همچنین به خریداران Zen 5 این امکان را می دهد که برای صرفه جویی در هزینه، یک مادربرد نسل آخر خریداری کنند، اگرچه کسانی که می خواهند از حافظه سریعتر و سایر ویژگی های نسل بعدی پشتیبانی شده توسط Zen 5 استفاده کنند، ممکن است به یک مادربرد جدید نیز نیاز داشته باشند.

عملکرد Zen 5

تا زمانی که هیچ خبری از AMD در مورد جزئیات عملکرد یا مشخصات واقعی و تایید شده دریافت نکنیم، اطلاعات در حال حاضر، حدس و گمان محض است.

با این حال، اگر پردازنده‌ها واقعاً از مقادیر cache بالاتر، طراحی cache جدید و افزایش 30 درصدی IPC برخوردار باشند، CPU‌های Zen 5 می‌توانند بسیار بسیار سریع باشند – می تواند به راحتی از CPU‌های موجود AMD و هر چیزی که اینتل در آن زمان راه‌اندازی می‌کند، پیشی بگیرد.

به نظر نمی‌رسد که AMD هنوز به سمت طراحی هسته‌های چندمعماری پردازنده‌های اینتل روی آورده باشد، اگرچه نقشه راه شامل طرح‌های هسته‌های Zen 4c و Zen 5c نشان می‌دهد که این طراحی در مقطعی از راه خواهد رسید. اگرچه ممکن است این به معنای افزایش چشمگیر عملکرد چند رشته ای نباشد، همانطور که با اولین تلاش اینتل برای استفاده از هسته های کارآمد در کنار هسته های عملکردی دیدیم، به نظر می رسد AMD عملکرد بالایی را در بازدهی چشمگیر حفظ کند، که ویژگی واقعی تخریب گر آن در نسل های اخیر بوده است.

ظهور AM5

در حالی که AMD ممکن است جزئیات  دقیقی از ظاهر Zen 5 در زمان عرضه داشته باشد، ما اطلاعات دقیق کمی برای ارائه دادن داریم. با این حال، چیزی که ما با اطمینان می دانیم این است که طراحی نسل دوم AMD در قالب سوکت AM5 خواهد بود. این یک پلتفرم بالغ‌تر برای AMD است تا معماری اصلاح‌شده‌اش را به کار گیرد، به این معنی که فرآیند ارتقای ساده‌تر برای دارندگان AM5 موجود و ارتقای قابل توجه‌تری برای هرکسی که با ویژگی های Zen 4 قانع نشده است.

در نهایت اینکه پردازنده های سری Zen 5 سریع‌تر خواهند بود، از حافظه سریع‌تر و فناوری‌های جدید پشتیبانی می‌کنند و از یک سوکت پایدارتر بهره می‌برد.

با این حال، Arrow Lake اینتل که وعده های بزرگی می‌دهد دقیقاً در رقابت با Zen 5 خواهد بود. نیمه دوم سال 2024 واقعاً بسیار هیجان انگیز است.