محققان به تازگی کشف کرده‌اند که اندازۀ مغز به تناسب اندازۀ بدن در حیوانات بزرگ‌تر افزایش نمی‌یابد و این موضوع باورهای قدیمی دربارۀ تکامل مغز را به چالش می‌کشد.
به گزارش تک‌ناک، یک مطالعۀ جدید که از داده‌های حدود ۱۵۰۰ گونه استفاده کرده است، نشان می‌دهد که اندازۀ مغز در حیوانات بزرگ‌تر به طور نسبی با اندازۀ بدن آنها افزایش پیدا نمی‌کند. این پژوهش با یک رابطۀ غیرخطی به طور خاص تغییرات سریع تکاملی در اندازۀ مغز بین پستانداران، جوندگان و گوشتخواران را مورد بررسی قرار داده است.
رابطۀ غیر خطی بین مغز و بدن
محققان دانشگاه ریدینگ و دانشگاه دورهام، مجموعه دادۀ عظیمی از اندازه‌های مغز و بدن حدود 1500 گونه را جمع‌آوری کردند تا نظریه‌های پیرامون تکامل اندازۀ مغز را تکمیل کنند.
مغزهای بزرگ‌تر نسبت به اندازۀ بدن با هوش، اجتماعی بودن و پیچیدگی رفتاری مرتبط هستند، به طوری که انسان‌ها، مغزهای فوق‌العاده بزرگی دارند. این تحقیق جدید که 8 جولای در مجلۀ Nature Ecology & Evolution منتشر شد، نشان می‌دهد که بزرگ‌ترین حیوانات، به نسبت مغز بزرگ‌تری ندارند و باورهای دیرینه در مورد تکامل مغز را به چالش می‌کشد.
پروفسور کریس وندیتی، نویسندۀ اصلی این مطالعه گفت: «بیش از یک قرن دانشمندان فرض می‌کردند که این یک رابطۀ خطی است، به این معنی که هر چه حیوان بزرگ‌تر باشد، اندازۀ مغز به نسبت بزرگ‌تر می‌شود. اکنون می‌دانیم که این باور درست نیست. رابطه بین اندازۀ مغز و بدن یک منحنی می‌باشد، یعنی حیوانات بسیار بزرگ، مغزی کوچک‌تر از حد انتظار دارند.»
پروفسور راب بارتون، یکی دیگر از نویسندگان این مطالعه عنوان کرد: «نتایج مطالعۀ ما به حل پیچیدگی گیج‌کنندۀ رابطۀ اندازه مغز و بدن کمک می‌کند.»
شناسایی نقاط پرت تکاملی
این تحقیق یک ارتباط ساده میان اندازۀ مغز و بدن در تمام پستانداران را نشان می‌دهد، که به محققان اجازه می‌دهد تا قوانین‌شکنان، یعنی گونه‌هایی که هنجارها را به چالش می‌کشند را شناسایی کنند.
گونۀ خودمان یعنی هومو ساپینس، بیش از 20 برابر سریع‌تر از سایر گونه‌های پستانداران تکامل یافته و در نتیجه تکامل مغزهای عظیمی را به دست آورده است، که مشخصۀ بشریت امروزی می‌باشد. امّا انسان‌ها تنها گونه‌ای نبودند که این تکامل را داشتند.
تمام گروه‌های پستانداران طی تکامل، تغییرات سریعی را در اندازه‌های کوچک‌تر و بزرگ‌تر مغز خود نشان دادند. به عنوان مثال: در تکامل خفاش‌ها ابتدا اندازۀ مغز به سرعت کاهش یافت، سپس تغییرات بسیار آهسته‌ای در اندازۀ نسبی مغز آنها رخ داد، که نشان می‌دهد ممکن است محدودیت‌های تکاملی مربوط به نیازهای پرواز وجود داشته باشد.
رشد استثنایی اندازۀ مغز در برخی از حیوانات
سه گروه پستانداران، جوندگان و گوشتخواران بارزترین تغییر سریع را در میان حیوانات در اندازۀ مغز نشان دادند. در این سه گروه، تمایل به افزایش اندازۀ نسبی مغز در زمان وجود دارد (قانون مارش-لارت). این یک روند جهانی در همۀ پستانداران نیست.
دکتر جوآنا بیکر، یکی از نویسندگان این مطالعه گفت: «نتایج ما یک راز را آشکار می‌کند. در بزرگ‌ترین حیوانات، موضوعی وجود دارد که از بزرگ شدن بیش از حد مغز جلوگیری می‌کند. علت آن مشخص نیست، امّا همان‌طور که ما انحنای مشابهی را در پرندگان مشاهده کردیم، به نظر می‌رسد این الگو یک پدیده کلی است.»
