جنگنده نسل ششم J-50 گام بلند چین در رقابت هوایی با آمریکا، به عنوان جدیدترین دستاورد این کشور در حوزه فناوری‌های پیشرفته نظامی، وارد مرحله آزمایش پروازی شده و توجه تحلیلگران را به خود جلب کرده است.
به گزارش تکناک، این جنگنده سنگین و بدون سکان عمودی، یکی از دو طرح پیشرفته‌ای است که تنها یک روز پس از کریسمس ۲۰۲۴ به صورت غیررسمی رونمایی شد و حالا تصاویر واضح‌تری از آن منتشر شده است.
جنگنده نسل ششم J-50 که توسط شرکت صنایع هوایی Shenyang توسعه یافته است، نخستین‌بار در تصاویری کم‌کیفیت در ماه دسامبر دیده شد، که به دلیل وضوح پایین، تحلیل دقیق طراحی آن ممکن نبود. با انتشار تصاویر جدید و شفاف‌تر، حالا می‌توان نگاه دقیق‌تری به این جنگنده داشت؛ هرچند هنوز مشخص نیست که این افشاگری نتیجه اقدامی برنامه‌ریزی‌شده از سوی چین است یا نه. این پروژه در کنار سایر طرح‌های راهبردی پکن، بخشی از تلاش‌های این کشور برای تقویت جایگاه خود در رقابت تسلیحاتی جهانی به حساب می‌آید.
در طراحی J-50 نشانه‌های آشکاری از تمرکز بر رادارگریزی، بقای بیشتر در فضای پدافند هوایی سنگین و توانمندی در عملیات شبکه‌محور دیده می‌شود. بدنه این جنگنده با زوایای تند، سطوح صاف و حذف اجزای بیرونی بازتابنده رادار، به‌گونه‌ای ساخته شده است که سطح مقطع راداری آن به حداقل برسد.
یکی از مهم‌ترین نکات طراحی جنگنده نسل ششم J-50، استفاده از بال لامبدا است؛ طرحی که نسبت منظری بالاتر و راندمان آیرودینامیکی بیشتری نسبت به بال‌های ذوزنقه‌ای مثل J-35 ارائه می‌دهد. با وجود این، لبه شکسته این بال باعث افزایش وزن و کاهش کارایی سازه‌ای آن می‌شود؛ موضوعی که در تحلیل منتشرشده توسط نشریه The Aviationist نیز به آن اشاره شده است.
از دیگر ویژگی‌های این جنگنده، به‌کارگیری هوش مصنوعی در مدیریت پرواز است. این سیستم با تحلیل خودکار صحنه‌های نبرد و شناسایی اهداف، به تصمیم‌گیری تاکتیکی کمک می‌کند و خلبان را از انجام وظایف روتین معاف می‌سازد تا تمرکز بیشتری بر کنترل استراتژیک مأموریت داشته باشد.
تصاویر جدید نشان می‌دهند که نوک بال‌های J-50 متحرک هستند و خروجی‌های موتور آن قابلیت بردار رانش دوبعدی دارند. همچنین ارابه فرود جلو دارای دو چرخ و ارابه فرود اصلی به صورت تک‌چرخ طراحی شده است، که آن را از طراحی Chengdu متمایز می‌کند.
با توجه به سرمایه‌گذاری سنگین چین در ناوهای مجهز به سیستم پرتاب (Catapult) مانند ناو هواپیمابر Fujian (Type 003)، این احتمال وجود دارد که جنگنده نسل ششم J-50 برای عملیات دریایی نیز طراحی شده باشد. در صورت تحقق این سناریو، چین توان عملیاتی نیروی دریایی خود را در آب‌های دوردست افزایش و فاصله خود را با جنگنده‌هایی مانند F-35C نیروی دریایی آمریکا یا طرح‌های آینده‌نگر NGAD کاهش می‌دهد.
با پروازهای آزمایشی هم‌زمان J-50 و جنگنده دیگری با عنوان J-36، برخی رسانه‌ها مدعی شده‌اند که چین از آمریکا در توسعه جنگنده‌های نسل ششم پیشی گرفته است. اما کارشناسانی مثل الکس هالینگز از Airpower با این نظر موافق نیستند. به گفته او، هنوز مشخص نیست که این جنگنده‌ها معادل پروژه NGAD آمریکا هستند یا فقط نمونه‌های آزمایشی برای سنجش فناوری‌های نوین به حساب می‌آیند.
در واقع، ایالات متحده از سال ۲۰۲۰ نمونه‌های اولیه NGAD را به صورت محرمانه به پرواز درآورده است و طبق گفته ویل روپر، معاون پیشین وزارت نیروی هوایی آمریکا، این نمونه‌ها برخی رکوردهای عملکردی را نیز شکسته‌اند. هم‌زمان، دولت ترامپ قرارداد ساخت جنگنده جدید F-47 را به شرکت بوئینگ واگذار کرده است، که نشان می‌دهد آمریکا همچنان در مسیر پیشرفت گام برمی‌دارد.
از سوی دیگر، مرور تاریخچه جنگنده‌های چینی نشان می‌دهد که فاصله میان پرواز آزمایشی و عملیاتی شدن بسیار زیاد بوده است. برای مثال، J-20 در سال ۲۰۱۱ پرواز کرد، اما تا ۲۰۱۷ وارد خدمت نشد و J-35 نیز که در سال ۲۰۱۲ پرواز کرد، تا سال ۲۰۲۶ به بهره‌برداری کامل نمی‌رسد.
جنگنده نسل ششم J-50 چه یک نمونه مفهومی، یک پلتفرم آزمایشی، یا یک طراحی نزدیک به تولید نهایی باشد، موضوع مسلم این است که چین در حال افزایش سرعت توسعه خود در تمامی ابعاد فناوری‌های هوایی است. سطح پیشرفته طراحی این جنگنده و سرعت بالای پیشرفت پروژه، بیانگر آغاز مرحله‌ای جدید از رقابت راهبردی در حوزه هواگردهای نسل ششم است.
با وجود اینکه ایالات متحده هنوز در جایگاه برتر قرار دارد، اما چشم‌انداز این رقابت همچنان باز است و آینده آن، به مسیرهایی بستگی دارد که دو ابرقدرت نظامی جهان در سال‌های پیش‌رو انتخاب خواهند کرد.
