پژوهشگران دانشگاه استنفورد نشان دادهاند که تغییر ساعت فصلی دو بار در سال، ریتم شبانهروزی بدن را مختل میکند و خطر سکته مغزی و چاقی را افزایش میدهد.
به گزارش تکناک، در بسیاری از نقاط جهان در بهار، ساعتها را یک ساعت جلو میبرند (Daylight Saving Time) و در پاییز دوباره به ساعت استاندارد برمیگردانند. این تغییرات علاوه بر بینظمی در خواب، پیامدهای خطرناکی دارد، که از جمله آنها میتوان به افزایش حملات قلبی و تصادفات مرگبار در روزهای پس از تغییر ساعت اشاره کرد.
اکنون پژوهشگران استنفورد در تحقیقات خود نشان دادهاند که پیامدهای منفی این روند تنها به اثرات کوتاهمدت محدود نمیشود و میتواند اثرات بلندمدت و جدی بر سلامت عمومی داشته باشد.

فهرست مطالب
مقایسه سه نوع تنظیم ساعت
پژوهشگران سه حالت مختلف تنظیم ساعت را بررسی کردند:
- استفاده دائمی از ساعت استاندارد
- استفاده دائمی از ساعت تابستانی
- تغییر ساعت دو بار در سال (روش فعلی)
ساعت تابستانی زمانی است که در فصلهای گرم سال، ساعت رسمی کشور یک ساعت جلو کشیده میشود تا از روشنایی روز بیشتر استفاده شود. این تغییر معمولاً در بهار انجام میشود و در پاییز به حالت قبلی بازمیگردد. هدف آن صرفهجویی در مصرف انرژی است.
نتایج نشان دادند که روش فعلی، یعنی تغییر ساعت در بهار و پاییز، بدترین تأثیر را بر سلامت دارد. در مقابل، ثابت نگهداشتن ساعت استاندارد بیشترین فواید را برای سلامت عمومی دارد.
بر اساس دادههای ایالاتهای آمریکا، اگر استفاده از ساعت استاندارد به صورت دائمی اجرا شود، میتوان سالانه از ۳۰۰ هزار مورد سکته مغزی جلوگیری کرد و ۲.۶ میلیون مورد چاقی را کاهش داد. استفاده دائمی از ساعت تابستانی نیز حدود دوسوم این فواید را به همراه دارد.
نقش ریتم شبانهروزی بدن و نور صبحگاهی
ریتم شبانهروزی بدن اندکی طولانیتر از ۲۴ ساعت است و برای همگام شدن به نور نیاز دارد. نور صبحگاهی، این ریتم را تنظیم و کوتاهتر میکند، در حالی که نور عصرگاهی آن را طولانیتر میسازد.
برای هماهنگ ماندن با چرخه طبیعی ۲۴ ساعته بدن، نور صبح زود بسیار مهم است؛ در حالی که نور زیاد در ساعات پایانی روز میتواند ساعت زیستی بدن را بههم بزند.
پیامدهای سلامت عمومی تغییر ساعت فصلی
بر اساس دادههای مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها (CDC)، اختلال در ریتم شبانهروزی با بیماریهایی مانند: سکته، دیابت، افسردگی و چاقی در ارتباط است.
پژوهشگران نشان دادند که:
- ساعت استاندارد میتواند شیوع چاقی را ۰.۷۸ درصد کاهش دهد (معادل ۲.۶ میلیون نفر).
- شیوع سکته مغزی را ۰.۰۹ درصد کاهش دهد (معادل ۳۰۰ هزار نفر).
- ساعت تابستانی دائمی نیز ۱.۷ میلیون مورد چاقی و ۲۲۰ هزار مورد سکته را کاهش میدهد.

اختلافنظر دانشمندان درباره تغییر ساعت فصلی
بسیاری از انجمنهای معتبر پزشکی، از جمله آکادمی پزشکی خواب آمریکا و بنیاد ملی خواب، توصیه میکنند که ساعت استاندارد دائمی حفظ شود، چرا که نور صبح برای سلامت بدن اهمیت زیادی دارد.
پژوهشگران میگویند که این مطالعه کامل نیست و عوامل مختلفی مثل آبوهوا، سبک زندگی و عادتهای شخصی میتوانند روی نتایج تأثیر بگذارند. برای مثال، حتی در ایالتهای آفتابی مثل کالیفرنیا، اکثر مردم کمتر از ۵ درصد روز خود را بیرون از خانه میگذرانند.
همچنین هیچ اقدامی نمیتواند طول روزهای زمستان را تغییر دهد، چرا که این موضوع به موقعیت زمین نسبت به خورشید بستگی دارد.
بر اساس شواهد، ادامه تغییر ساعت دو بار در سال به سلامت عمومی آسیب میزند. بهترین گزینه برای همگامسازی بدن با چرخه طبیعی، اجرای ساعت استاندارد دائمی است؛ راهکاری که میتواند از میلیونها بیماری پیشگیری کند.