مطالعه‌ای ۳۰ ساله از دانشگاه هاروارد نشان می‌دهد که مصرف منظم قهوه باعث بهبود سلامت در دوران سالمندی می‌شود.
به گزارش تکناک، این پژوهش که از سال ۱۹۸۴ آغاز شده است، داده‌های سلامت ۴۷٬۵۱۳ زن شرکت‌کننده را بررسی کرد و نشان داد که مصرف قهوه در میانسالی (بین ۴۵ تا ۶۰ سال) با کاهش بیماری‌های مزمن، اختلالات حرکتی و زوال عقل در سالمندی مرتبط است. اما سایر نوشیدنی‌های کافئین‌دار یا قهوه بدون کافئین چنین تأثیری نداشتند.
دکتر سارا مهدوی از دانشکده بهداشت عمومی T.H. Chan هاروارد گفت: «مطالعه ما دارای چندین نقطه قوت کلیدی است، که از جمله آنها می‌توان به تعداد زیاد شرکت‌کنندگان، ۳۰ سال پیگیری، ارزیابی جنبه‌های مختلف سالمندی و جمع‌آوری جامع داده‌های تغذیه‌ای و سبک زندگی هر چهار سال یک‌بار اشاره کرد.»
فهرست مطالب
تعریف «سالمندی سالم» در این پژوهش
پژوهشگران معیار «سالمندی سالم» را شامل موارد زیر در نظر گرفتند:
- رسیدن به سن ۷۰ سال یا بیشتر
- عدم ابتلا به ۱۱ بیماری مزمن اصلی
- نداشتن محدودیت عملکرد فیزیکی
- عدم ابتلا به اختلالات مغزی یا روانی
- نداشتن مشکلات مربوط به حافظه
بر اساس پاسخ‌های سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۶، حدود ۳٬۷۰۶ نفر از شرکت‌کنندگان با این معیارها هم‌خوانی داشتند و در گروه «سالمندان سالم» قرار گرفتند.
مصرف قهوه و ارتباط آن با سلامت در سالمندی
زنانی که در گروه سالمندان سالم قرار داشتند، در میانسالی به طور میانگین روزانه ۳۱۵ میلی‌گرم کافئین مصرف می‌کردند، که معادل سه فنجان کوچک قهوه (یا حدود ۱.۵ فنجان بزرگ طبق اندازه‌های امروزی) است. بیش از ۸۰ درصد این کافئین از قهوه به‌دست آمده بود.
پژوهشگران دریافتند که به‌ازای هر ۸۰ میلی‌گرم افزایش مصرف کافئین، شاخص‌های سلامتی بین ۲ تا ۵ درصد بهبود می‌یافت؛ حتی پس از در نظر گرفتن عوامل مخدوش‌کننده‌ای مانند سیگار و الکل نیز این نتایج به دست آمد. این روند تا حدود پنج فنجان کوچک قهوه در روز ادامه داشت.
تأثیر دیگر نوشیدنی‌های کافئین‌دار
بررسی سایر نوشیدنی‌ها نیز نتایج جالبی داشت:
- چای و قهوه بدون کافئین (دکف): تأثیر چشمگیری در سالمندی سالم نداشتند.
- نوشابه‌های کافئین‌دار (مانند کوکاکولا): با کاهش چشمگیر احتمال سالمندی سالم همراه بودند. مصرف روزانه هر لیوان نوشابه با ۲۰ تا ۲۶ درصد کاهش احتمال سالمندی سالم همراه بود.
قهوه، نوشیدنی منحصربه‌فرد برای سلامت سالمندی
دکتر مهدوی تصریح کرد: «برخلاف پژوهش‌های قبلی که فقط تأثیر قهوه بر جنبه‌های محدودی از سلامتی را بررسی کرده بودند، این مطالعه جامع برای اولین بار تأثیر بلندمدت قهوه را بر جنبه‌های مختلف سلامت در طول ۳۰ سال ارزیابی کرده است.»
محدودیت‌ها و برنامه‌های آینده پژوهشگران
با وجود نتایج مثبت، پژوهشگران تأکید کردند که این مطالعه فقط یک ارتباط آماری را نشان می‌دهد و رابطه علت و معلولی قطعی ندارد. عواملی مانند ژنتیک و تحمل بدن نسبت به کافئین نیز ممکن است بر اثرات قهوه تأثیر بگذارند.
به گفته مهدوی، گام بعدی پژوهشگران بررسی مکانیسم‌های بیولوژیکی و ترکیبات فعال موجود در قهوه است، که می‌توانند مسیرهای مرتبط با سالمندی را تحت تأثیر قرار دهند.
این نتایج اولیه نشان می‌دهند که عادت‌های کوچک و مداوم می‌توانند سلامت بلندمدت را شکل دهند. مصرف متعادل قهوه، در کنار ورزش منظم، تغذیه سالم و پرهیز از سیگار، تاثیر به‌سزایی در داشتن یک پیری سالم ایفا کند. البته تأثیر قهوه به‌مراتب کمتر از اثر کلی سبک زندگی سالم است و به بررسی‌های بیشتری نیاز دارد.
این یافته‌ها در کنفرانس تغذیه ۲۰۲۵ (Nutrition 2025) ارائه شده‌اند، که به تازگی در اورلاندو برگزار شد.
