تحقیق جدید دانشگاه UCLA نشان می‌دهد که داروی سوورکسانت، که اغلب برای درمان بی‌خوابی استفاده می‌شود، ممکن است در ترک اعتیاد مؤثر باشد.
به گزارش تک‌ناک، این دارو با مسدود کردن گیرنده‌های هیپوکرتین در مغز عمل می‌کند و می‌تواند تغییرات مرتبط با اعتیاد ناشی از افیون‌ها را در مغز موش‌ها بلوکه کند، بدون اینکه تأثیر مسکن افیون‌ها را کاهش دهد.
این مطالعه که 9 جولای در مجلۀ Nature Mental Health منتشر شد، به این نتیجه رسید که داروی سوورکسانت، که گیرنده‌های مغز را برای یک انتقال‌دهندۀ عصبی به نام هیپوکرتین مسدود می‌کند، باعث جلوگیری از اعتیاد به مواد افیونی می‌شود.
در دوزهای بالا در انسان، سوورکسانت باعث خواب می‌شود و برای درمان بی‌خوابی مورد استفاده قرار می‌گیرد. امّا در موش‌ها با مصرف این دارو خواب القا نشد و هوشیاری رفتاری حیوان با دوزهای بسیار پایین‌تر در پیشگیری از اعتیاد به مواد افیونی حفظ گردید.
نوروبیولوژی هیپوکرتین و اعتیاد
هیپوکرتین که اورکسین نیز نامیده می‌شود، پپتیدی است که با خلق‌وخو ارتباط دارد، به طوری که میزان ترشح هیپوکرتین در انسان در طول فعالیت‌های لذت‌بخش حداکثر و در هنگام درد یا غم کمتر است.
از دست دادن نورون‌های هیپوکرتین علت نارکولپسی می‌باشد که تصور می‌شود یک بیماری خود ایمنی است. در افراد مبتلا به نارکولپسی و موش‌هایی که به آنها داروی نارکولپتیک داده شد، حساسیت به اعتیاد به مواد افیونی به میزان بسیار زیادی کاهش یافت.
محققان دریافته‌اند که هم انسان‌های معتاد به هروئین و هم موش‌های معتاد به مورفین تعداد بیشتری از نورون‌های تولیدکنندۀ هیپوکرتین را تولید می‌کنند. مورفین باعث می‌شود که نورون‌های هیپوکرتین ارتباطات آناتومیکی خود را با نواحی مرتبط با لذت مغز افزایش دهند.
تأثیر سوورکسانت بر تغییرات مرتبط با مواد افیونی در مغز
آخرین مطالعه بر روی موش‌ها نشان داد که تجویز مواد افیونی همراه با سوورکسانت از تغییرات ناشی از مواد افیونی در نورون‌های هیپوکرتین جلوگیری می‌کند.
همچنین باعث پیشگیری از افزایش اتصالات نورون‌های هیپوکرتین به مناطق مرتبط با پاداش مغز می‌شود، التهاب مغز ناشی از مواد افیونی را نیز تا حد زیادی کاهش می‌دهد و از رفتارهای اعتیادآور مانند دویدن در موش‌هایی که انتظار دریافت دوز روزانۀ مورفین خود را دارند، جلوگیری می‌کند.
بر اساس این مطالعه، سوورکسانت داده شده همراه با مورفین نیز علائم ترک مورفین را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
پیامدهای درمان اعتیاد به مواد افیونی
دکتر جروم سیگل، نویسندۀ ارشد این مطالعه گفت: «نرخ سالانۀ مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد مواد افیونی در ایالات متحده اکنون از 80000 نفر فراتر رفته است، که بیشتر از میزان سالانۀ مرگ و میر ناشی از خودرو یا اسلحه می‌باشد. مسکن‌های غیرافیونی می‌توانند درد به نسبت جزئی را تسکین دهند. امّا سوختگی‌های شدید، سرطان، التهاب مفاصل، بیماری سلول داسی شکل، آسیب استخوان و بسیاری از مشکلات دردناک دیگر اغلب نمی‌توانند به طور مؤثر با مسکن‌های غیرافیونی درمان شوند.»
این مطالعه شامل 170 موش بود که به مدت 14 روز مورفین دریافت کردند. 5 مغز پس از مرگ انسان مبتلا به اختلال مصرف مواد افیونی و 5 مغز انسان زنده نیز به عنوان عوامل تحت کنترل بررسی شدند.
سیگل تصریح کرد: «مطالعات بیشتری برای تعیین اینکه آیا نتایج سرکوب‌کنندۀ اعتیاد مشاهده شده در موش‌هایی که سوورکسانت با مرفین دریافت کرده‌اند، در انسان نیز دیده می‌شود یا خیر، نیاز است.»
