چهار تلسکوپ قدرتمند ناسا رازهای عجیب جسم میان‌ستاره‌ای مرموزی با نام 3I/ATLAS را فاش کردند که در اوایل ژوئیه در مسیر ورود به منظومه شمسی شناسایی شد.
به گزارش تکناک، این جرم که سومین بازدیدکننده شناخته‌شده از بیرون منظومه شمسی در تاریخ بشر به حساب می‌آید، حالا با نتایج مشاهدات چهار تلسکوپ ناسا ـ Hubble، SPHEREx، Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) و James Webb Space Telescope ـ به موضوعی بحث‌برانگیز و غیرعادی تبدیل شده است.
بنا بر اجماع اولیه دانشمندان، جسم میان‌ستاره‌ای 3I/ATLAS یک دنباله‌دار است؛ جرمی یخی که هنگام نزدیک شدن به خورشید، گاز و غبار آزاد می‌کند. اما داده‌های به‌دست‌آمده، تصویری بسیار پیچیده‌تر و متفاوت‌تر ارائه می‌دهند. مشاهدات تلسکوپ‌های SPHEREx و James Webb نشان داده‌اند که جو غبار و گاز اطراف هسته این جرم، دارای بالاترین نسبت دی‌اکسیدکربن به آب در میان تمامی دنباله‌دارهای شناخته‌شده است. این یافته غیرمنتظره، پرسش‌های تازه‌ای درباره ترکیب و منشأ آن ایجاد کرده است.
تلسکوپ TESS نیز که بعدها مشخص شد ماه‌ها پیش از کشف رسمی، این جرم را در داده‌های آرشیوی خود ثبت کرده بود، نشان داد زمانی که 3I/ATLAS در فاصله شش واحد نجومی از خورشید (بسیار دورتر از مدار مشتری) قرار داشت، به طور غیرعادی روشن و فعال بوده است. این سطح از فعالیت در چنین فاصله‌ای برای دنباله‌دارها به‌شدت نادر است.
تصاویر Hubble ساختاری شبیه «پیله‌ای اشکی‌شکل از غبار» را پیرامون هسته یخی و جامد این جرم نشان می‌دهند. با وجود این، برخلاف انتظار، هیچ دُم مشخص دنباله‌داری در اطراف آن دیده نشده است. آوی لوئب، اخترشناس دانشگاه هاروارد، این ویژگی غیرمعمول را نشانه‌ای جالب دانسته و حتی احتمال داده است که منشأ این جرم می‌تواند فراتر از یک پدیده طبیعی باشد.
خاستگاه جسم میان‌ستاره‌ای 3I/ATLAS همچنان مبهم است. در یک مقاله‌ی علمی منتشرنشده، گروهی بین‌المللی از پژوهشگران احتمال داده‌اند که این جرم حاوی یخ‌هایی باشد که تحت تابش شدیدتری نسبت به دنباله‌دارهای منظومه شمسی قرار گرفته‌اند یا اینکه در نزدیکی خط یخ دی‌اکسیدکربن در قرص پیش‌سیاره‌ای مادر خود شکل گرفته است.
این جرم پیش از خروج دوباره از منظومه شمسی، گذرهایی نزدیک از کنار سیارات زهره، مریخ و مشتری خواهد داشت. لوئب بیان کرده است که مدارگرد شناسایی مریخ ناسا (Mars Reconnaissance Orbiter) باید این جرم را با جزئیات بیشتری رصد کند، چرا که در فاصله‌ای کمتر از دو میلیون مایل از سیاره سرخ عبور خواهد کرد. علاوه بر این، حدود پنج ماه بعد، فضاپیمای Juno ناسا نیز می‌تواند در مسیر خود به سوی مشتری، مشاهدات مستقیم‌تری از این جرم ثبت کند.
به این ترتیب، 3I/ATLAS به یکی از شگفت‌انگیزترین مهمانان میان‌ستاره‌ای تبدیل شده است که می‌تواند سرنخ‌های تازه‌ای درباره ماهیت دنباله‌دارها و فرایندهای کیهانی به دست دهد.
