دو شرکت اینتل و AMD با معرفی چهار استاندارد جدید شامل AVX10، FRED، ChkTag و ACE، گامی مهم در جهت تقویت اکوسیستم معماری x86 برداشتند و نخستین سالگرد تشکیل گروه مشاوره اکوسیستم x86 (EAG) را جشن گرفتند.
به گزارش تکناک، این همکاری کم‌سابقه میان دو رقیب دیرینه، نشان‌دهنده تمرکز صنعت بر آینده‌ای منسجم‌تر برای معماری x86 است؛ معماری که ستون فقرات رایانش مدرن از ابررایانه‌ها تا لپ‌تاپ‌ها و دستگاه‌های گیمینگ محسوب می‌شود.
اینتل و AMD در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که گروه مشاوره‌ای EAG که در اکتبر ۲۰۲۴ پایه‌گذاری شد، اکنون پس از یک سال فعالیت توانسته است چارچوبی هماهنگ برای تصمیم‌گیری‌های فنی، استانداردسازی قابلیت‌ها و ارائه نوآوری‌های سازگار با توسعه‌دهندگان ایجاد کند. این گروه با هدف افزایش سازگاری، قابلیت پیش‌بینی و ثبات عملکردی در تمامی محصولات مبتنی بر پردازنده‌های x86 شکل گرفته است.
در این بیانیه آمده است که همکاری میان دو شرکت، همراه با مشارکت شرکای کلیدی اکوسیستم باعث همسویی در اولویت‌های معماری و فنی شده و مسیر را برای ایجاد یک بستر مشترک میان پردازنده‌های مختلف x86 هموار کرده است. نتیجه این هم‌افزایی، تعریف مجموعه‌ای از ویژگی‌های استاندارد جدید است که هرکدام بخشی از آینده رایانش x86 را شکل می‌دهند.
نخستین ویژگی معرفی‌شده اینتل و AMD شامل FRED (Flexible Return and Event Delivery) می‌شود، که به عنوان مدل وقفه جدید در معماری x86 طراحی شده است. FRED با ساده‌سازی مسیر پاسخ سیستم به وقفه‌ها و رویدادها، تأخیر را کاهش و قابلیت اطمینان نرم‌افزارهای سیستمی را افزایش می‌دهد. این استاندارد به‌ویژه برای سیستم‌عامل‌ها و هایپروایزرها کاربردی است، جایی که مدیریت سریع و پایدار وقفه‌ها اهمیت حیاتی دارد.
ویژگی دوم، AVX10 است که به عنوان نسل بعدی مجموعه دستورالعمل‌های برداری و عمومی معرفی شده است. AVX10 عملکرد و توان محاسباتی را در حوزه‌هایی مانند: گرافیک، شبیه‌سازی‌های علمی و یادگیری ماشین ارتقا می‌دهد و در عین حال از قابلیت انتقال میان انواع پردازنده‌های کلاینت، ورک‌استیشن و سرور برخوردار است. هدف از این استاندارد، ارائه یک مجموعه دستورالعمل واحد برای کل خانواده محصولات x86 است تا توسعه‌دهندگان بتوانند بدون نگرانی از تفاوت سخت‌افزارها، نرم‌افزارهای خود را بهینه‌سازی کنند.
گروه مشاوره‌ای EAG در گامی مهم برای امنیت، ویژگی ChkTag را معرفی کرده است. این قابلیت با هدف مقابله با آسیب‌پذیری‌های مزمن حافظه مانند سرریز بافر (Buffer Overflow) و خطاهای استفاده پس از آزادسازی حافظه (Use-after-Free) طراحی شده است. ChkTag از دستورالعمل‌های سخت‌افزاری برای شناسایی نقض‌های حافظه استفاده می‌کند و ابزار قدرتمندی برای محافظت از نرم‌افزارها، سیستم‌عامل‌ها، هایپروایزرها و فرمویرها فراهم می‌سازد. با پشتیبانی کامپایلرها و ابزارهای توسعه، برنامه‌نویسان قادر خواهند بود کنترل دقیق‌تری بر حافظه داشته باشند بدون اینکه عملکرد سیستم کاهش یابد.
نکته مهم‌تر این است که نرم‌افزارهای مبتنی بر ChkTag حتی در پردازنده‌هایی اجرا می‌شوند که پشتیبانی سخت‌افزاری از این قابلیت ندارند، موضوعی که فرایند استقرار را ساده‌تر می‌کند و تطبیق‌پذیری را افزایش می‌دهد. این ویژگی مکمل سایر فناوری‌های امنیتی مانند Shadow Stack و Confidential Computing خواهد بود و نسخه کامل مشخصات فنی آن تا پایان سال جاری منتشر می‌شود.
چهارمین ویژگی معرفی‌شده، ACE (Advanced Matrix Extensions for Matrix Multiplication) است. این فناوری به صورت استاندارد در سراسر پلتفرم‌های x86 پذیرفته شده است و امکان انجام عملیات ماتریسی را در سطح سخت‌افزار فراهم می‌کند. ACE در حوزه‌هایی مانند: هوش مصنوعی، پردازش داده‌های حجیم و شتاب‌دهنده‌های یادگیری عمیق، کاربرد گسترده‌ای خواهد داشت و توسعه‌دهندگان می‌توانند تجربه‌ای یکپارچه در دستگاه‌های مختلف، از لپ‌تاپ‌ها گرفته تا سرورهای مراکز داده داشته باشند.
اینتل و AMD در پایان بیانیه خود از تمامی اعضای گروه مشاوره اکوسیستم x86 برای حمایت و مشارکت فعال تقدیر و بیان کردند که در سال دوم فعالیت، تمرکز این گروه بر جذب شرکای نرم‌افزاری جدید، بررسی افزونه‌های تازه برای مجموعه دستورالعمل‌ها و تقویت پایداری بلندمدت معماری x86 خواهد بود.
این همکاری که پیش‌تر در صنعت نیمه‌هادی بی‌سابقه بود، اکنون به الگویی از هم‌افزایی میان رقبا برای تضمین آینده یک معماری مشترک تبدیل شده است. با حضور هم‌زمان اینتل و AMD در مسیر واحدی از استانداردسازی و نوآوری، معماری x86 وارد مرحله‌ای تازه از بلوغ و پایداری می‌شود؛ مرحله‌ای که هدف آن تضمین ثبات، امنیت و کارایی در نسل‌های آتی پردازنده‌ها است.
