پژوهشها نشان دادهاند که مصرف کافئین در دوزهای کم هم میتواند تأثیرات مثبت و منفی بر روی عملکرد بازیکنان فوتبال چه جوان و چه با تجربه داشته باشد.
به گزارش تکناک، در حالی که عوامل متعددی در این امر دخالت دارند، این یافتهها ممکن است برای مربیان و بازیکنان اهمیت داشته باشد.
فوتبال، ترکیبی از فعالیتهای با شدت کم مثل پیادهروی، دویدن آرام، و ایستادن و فعالیتهای با شدت بالا مانند دویدن سریع، چرخش و تکل زدن است. برای موفقیت و عملکرد خوب یک بازیکن در زمین فوتبال، هم تناسب اندام و هم توانایی تصمیمگیری سریع ضروری است.
تحقیقات پیشین نشان دادهاند کافئین، که از پرمصرفترین مکملهای غذایی در سراسر جهان است، ممکن است فواید بدنی در ورزشهای چرخهای مانند فوتبال داشته باشد. با این حال، تأثیر آن بر تصمیمگیری مرتبط با ورزش کمتر مورد بررسی قرار گرفته است.
اخیراً، محققان از دانشگاه Staffordshire در انگلیس و دانشگاه شیراز در ایران به بررسی اثر کافئین بر دقت پاس دادن، حل مسائل و تواناییهای تصمیمگیری بازیکنان فوتبال پرداختهاند.
پویا سلطانی مسئول اصلی این مطالعه، میگوید «تحقیقات نشان دادهاند که کافئین میتواند به افزایش تمرکز، دقت و سرعت کمک کند، و همچنین به بهبود احساس انرژی و روحیه بر اساس گزارشهای شخصی بینجامد .با این وجود، تأثیرات کافئین بر عملکردهای شناختی پیچیدهتر مانند حل مشکلات و تصمیمگیری همواره موضوع بحث بوده است، در نتیجه تصمیم گرفتیم که این مسئله را بیشتر مورد بررسی قرار دهیم.»
محققان ۱۲ بازیکن مرد فوتبال را در گروه سنی ۱۶ تا ۱۷ سال با داشتن حداقل چهار سال تجربه بازی در لیگ برتر جوانان ایران انتخاب کردند. این شرکتکنندگان به طور متوسط با میزان مصرف روزانه کمتر از ۱۰۰ میلیگرم کافئین مصرف میکردند.
به هر یک از آنها ۳ میلیگرم کافئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن یا پودر آرد در کپسولهای ژلاتین داده شد. تواناییهای تصمیمگیری آنها، دقت پاسهای کوتاه (۱۰ متر/۳۳ فوت) و بلند (۳۰ متر/۹۸ فوت)، و همچنین توانایی پاس دادنشان ارزیابی شد. اگرچه این دوز به عنوان دوز پایین کافئین شناخته میشود، مطالعات قبلی نشان دادهاند که میتواند به بهبود عملکرد کمک کند.
توانایی پاس دادن بازیکنان با استفاده از آزمون پاس دادن فوتبال لافبورو (LSPT)، یک آزمون مهارتی چند جنبهای و مخصوص فوتبال که برای ارزیابی مهارتهای پاس دادن، دریبل، کنترل توپ و تواناییهای تصمیمگیری طراحی شده، اندازهگیری شد. تصمیمگیری از طریق یک تمرین کامپیوتری ارزیابی شد، که در آن شرکتکنندگان ۱۰ کلیپ ویدیویی از یک بازیکن فوتبال در حال کنترل توپ را مشاهده میکردند و میبایست زمانی که ویدیو متوقف میشد بهترین گزینه برای ایجاد یک حمله موثر را انتخاب کنند،.
شرکتکنندگان بعد از مصرف کافئین در مقایسه با زمانی که دارونما مصرف کرده بودند ، در پاسهای کوتاه ۱.۶۷٪ دقیقتر و در پاسهای بلند ۱۳.۴۸٪ دقیقتر شدند. با این حال، توانایی تصمیمگیری آنها ۷.۱۴٪ کاهش یافت و امتیازات LSPT آنها پس از مصرف کافئین ۳.۴۹٪ کاهش یافت.
نگار جعفری، نویسنده اصلی مطالعه میگوید «در حالی که دقت پاسهای کوتاه تقریباً برای همه شرکتکنندگان قبل و بعد از مصرف کافئین ثابت بود، عملکرد در پاسهای بلند متفاوت بود. علاوه بر این، اکثر شرکتکنندگان پس از مصرف کافئین در تصمیمگیری و در آزمون پاس دادن فوتبال لافبورو نمرههای پایینتری به دست آوردند. این ممکن است بیانگر آن باشد که کارهای پیچیدهتر شامل تعداد بیشتری پاسها ممکن است تحت تأثیر منفی دوزهای پایین کافئین که یک ساعت قبل از بازی مصرف میشوند، قرار بگیرند.»
به جای توصیه به بازیکنان فوتبال برای کاملاً پرهیز از مصرف کافئین، محققان معتقدند که یافتههای آنها نشان میدهد باید تحقیقات بیشتری در مورد تأثیرات آن بر تصمیمگیری در طول یک مسابقه انجام شود.
سلطانی افزود: «در طول یک بازی فوتبال، بازیکنان باید مسائل متنوعی مانند موقعیت حریفان، سازماندهی تیمی و فشار زمانی را در نظر بگیرند.تصمیمگیری در پاس دادن ، جایی که یک پاس خوب میتواند فرصتهایی برای کسب امتیاز ایجاد کند بسیاره مهم است.»
آنها تأکید میکنند که در تحلیل این موضوع، عوامل متعددی باید مد نظر قرار گیرد، اما دادههای به دست آمده از این مطالعه میتواند برای آموزش و تمرین مفید باشد.
سلطانی میگوید: «یافتههای ما نشان میدهد که تصمیمگیری ممکن است تحت تأثیر مصرف کافئین قرار بگیرد و مربیان میتوانند از این شاخصهای عملکردی در تمرینات استفاده کنند.چندین فاکتور میتوانند در این فرآیند دخیل باشند، از جمله میزان دوز کافئین نسبت به وزن بدن، فرکانس مصرف کافئین، و وضعیتهای خاص بازیکنان یا سبکهای بازی آنها. به عنوان مثال، کاهش اندکی در دقت پاس برای یک هافبک ممکن است حیاتی باشد، در حالی که این کاهش ممکن است برای یک دروازهبان چندان مهم نباشد.»