مطالعات جدید نشان میدهد که کوه اورست احتمال دارد به دلیل حرکت صفحات تکتونیکی در زیر کوه به تدریج در حال افزایش ارتفاع باشد.
به گزارش تکناک، کوه اورست برای میلیونها سال بلندترین کوه جهان میباشد، اما یک مطالعه پیشگامانه دلیل شگفتانگیزی را کشف کرده است که چرا این کوه حتی بلندتر میشود.
بلندترین قله جهان در حال حاضر به ارتفاع چشمگیر ۸,۸۴۹ متر بالاتر از سطح دریا میرسد. اکنون دانشمندان میگویند که تغییرات قابل توجه در الگوهای رودخانهای به این کوه یک افزایش اضافی داده و آن را حتی بلندتر از همسایگان هیمالیایی خود کرده است.
این مطالعه که در مجله Nature Geoscience منتشر شده است، نشان میدهد که چگونه فرایندی به نام ربایش رودخانه در طول ۸۹,۰۰۰ سال گذشته چشمانداز اطراف کوه اورست که به نامهای چومولونگما یا ساگارماتا نیز شناخته میشود را تغییر داده است.
این پدیده زمینشناسی زمانی رخ میدهد که یک رودخانه جریان رودخانه دیگری را منحرف میکند و به طور مؤثر آب آن را میدزدد و منطقه زهکشی خود را گسترش میدهد. در این مورد، رودخانه آرون که یکی از شاخههای اصلی سیستم رودخانه کوسی است، بخش قابل توجهی از آبی را که در گذشته به جای دیگری جریان داشت، ربود.
این سرقت رودخانهای یک واکنش زنجیرهای در جغرافیای منطقه به راه انداخت. با جریان بیشتر آب از طریق آن، رودخانه آرون شروع به بریدن عمیقتر در چشمانداز کرد و یک دره عظیم ایجاد شد.
همانطور که رودخانه زمین را فرسایش میداد، یک اثر متناقض را به وجود آورد، اینکه کوههای اطراف، از جمله کوه اورست، شروع به بلندتر شدن کردند.
آدام اسمیت، یکی از نویسندگان این مطالعه گفت: «کوه اورست یک کوه شگفتانگیز از افسانه و اسطوره است و هنوز هم در حال رشد میباشد. تحقیقات ما نشان میدهد که با عمیقتر شدن سیستم رودخانهای نزدیک، از دست دادن مواد باعث میشود که این کوه بیشتر به سمت بالا جهش کند.»
دلیل این افزایش ارتفاع در اصل ایزوستازی نهفته است که توصیف میکند چگونه پوسته زمین روی گوشته متراکمتر زیرین شناور است.
هنگامی که مقدار زیادی سنگ از یک منطقه برداشته میشود، پوسته به سمت بالا باز میگردد، مشابه چگونگی بالا آمدن یک قایق در آب هنگامی که بار آن برداشته میشود.
در مورد کوه اورست، همانطور که رودخانه آرون چشمانداز را فرسایش میداد، قلههای اطراف یک افزایش جزئی اما قابل اندازهگیری را تجربه کردند.
با استفاده از مدلهای کامپیوتری پیشرفته، تیم تحقیقاتی تخمین زد که این فرایند در طول ۸۹,۰۰۰ سال گذشته بین ۱۵ تا ۵۰ متر به ارتفاع کوه اورست اضافه کرده است.
این میزان امکان دارد در مقایسه با ارتفاع کل کوه کوچک به نظر برسد، اما به توضیح این موضوع کمک میکند که چرا اورست به طور قابل توجهی بلندتر از قلههای همسایه در هیمالیا است.
دکتر متیو فاکس، یکی دیگر از نویسندگان این مطالعه عنوان کرد: «ما میتوانیم آنها را با استفاده از ابزارهای GPS حدود دو میلیمتر در سال در حال رشد ببینیم و اکنون درک بهتری از آنچه که باعث این رشد میشود را داریم.»
این مطالعه همچنین به ماهیت پویای سطح زمین اشاره دارد. سطح سیاره ما به دور از ثابت بودن، به طور مداوم به دلیل تعامل نیروهای زمینشناسی مختلف در حال تغییر است.
در مورد هیمالیا، برخورد مداوم بین صفحات تکتونیکی هند و اوراسیا عامل اصلی ساخت کوهها است. اگر چه این تحقیق جدید نشان میدهد که عوامل دیگر، مانند سیستمهای رودخانهای، میتوانند نقش مهمی در شکلگیری بلندترین قلههای جهان ایفا کنند.
دکتر ژو هان، نویسنده اصلی مطالعه بیان کرد: «تغییر ارتفاع کوه اورست به ماهیت پویای سطح زمین اشاره دارد.»
یافتهها فراتر از درک ارتفاع کوه اورست، بینشهایی را در مورد چگونگی تکامل چشماندازها در طول زمان و چگونگی تعامل فرایندهای مختلف زمین ارائه میدهند.
این دانش برای پیشبینی چگونگی تغییر مناطق کوهستانی در آینده، که دارای پیامدهایی برای اکوسیستمهای محلی، منابع آب و حتی خطرات طبیعی مانند رانش زمین است، اهمیت بسیاری دارد.