دانشمندان در دانشگاه یوهانس گوتنبرگ ماینتس، ترکیب طبیعی جدیدی به نام آنی‌کوئینازولین B کشف کرده‌اند که می‌تواند بدون ایجاد اعتیاد برای تسکین درد، جایگزین بلندمدت اپیوئیدها باشد.
به‌گزارش تک‌ناک، این ترکیب از قارچ دریایی Aspergillus nidulans به دست آمده و قادر است با تحریک گیرنده‌های اپیوئیدی، با عوارض جانبی کمتر اثرات مشابه اپیوئیدها را داشته باشد و بتواند در کاهش بحران اعتیاد به مواد افیونی کمک کند.
مواد افیونی یا اپیوئیدها که به دلیل اثرات فارماکولوژیک قابل توجه خود شناخته می‌شوند، مدت‌هاست که به عنوان مسکن‌های مؤثر مورد استفاده قرار می‌گیرند. مورفین، نمونۀ قابل‌توجهی است که برای اولین بار در اوایل قرن نوزدهم جداسازی و سنتز شد و برای بیمارانی که در مراحل پایانی یک بیماری شدید هستند، تسکینی معجزه‌آسا فراهم می‌کند.
با وجود این، هنگامی که مواد افیونی به طور نامناسب استفاده شوند، می‌توانند باعث اعتیاد و حتی ایجاد عوارض نامطلوب بسیار جدی مانند: بیماری افسردگی و تنفسی شوند. تبلیغ مواد افیونی در ایالات متحده، زمانی به طور گسترده از طریق رسانه‌ها انجام می‌شد و در نتیجه اغلب برای درمان اختلالاتی که در واقع خفیف بودند، تجویز می‌شدند. بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، بین سال‌های 1999 تا 2021، نزدیک به 645000 مورد مرگ و میر ناشی از مصرف بیش از حد مواد افیونی در ایالات متحده وجود داشته است.
بحران مواد افیونی به آلمان نیز رسیده است. مشکل اصلی در این کشورها مواد مخدر خیابانی مثل هروئین می‌باشد، که یک اپیوئید سنتزی است و به طور ویژه‌ای با دیگر اپیوئید‌های ارزان‌تر مانند فنتانیل تقطیر می‌شود. در حالی که 200 میلی‌گرم هروئین امکان دارد مرگبار باشد، امّا فقط دو میلی‌گرم فنتانیل قادر به کشتن فرد است. در سال 2022، بیش از 1000 نفر در آلمان به دلیل مصرف اپیوئیدها جان خود را از دست دادند.
کشف با پایگاه داده‌ای از 40000 مادۀ طبیعی
دولت‌ها برای مهار این مشکل همه‌گیر اقداماتی انجام داده‌اند. با وجود این، نرخ اعتیاد به مواد افیونی همچنان بالا است. علاوه بر موضوع اعتیاد، بیمارانی هستند که از درد شدید رنج می‌برند که نیاز به تسکین دارند، بنابراین نیاز فوری به توسعۀ مسکن‌های ایمن وجود دارد. محققان دانشگاه یوهانس گوتنبرگ ماینتس اکنون به سمت این هدف پیشرفت کرده‌اند.
رکسانا دامیسکو، یکی از اعضای تیم تحقیقاتی به سرپرستی پروفسور توماس افرث، توضیح داد: «یک محصول طبیعی به نام آنی‌کوئینازولین B که از قارچ دریایی Aspergillus nidulans جدا شده است، گیرنده‌های مواد افیونی را تحریک می‌کند و احتمال دارد در آینده بتواند به جای مواد افیونی استفاده شود.»
در جست‌وجوی ترکیبات جدید، تیم تحقیقاتی کشف خود را با یک پایگاه دادۀ شیمیایی با بیش از 40000 مادۀ طبیعی شروع کردند. هدف این بود که هر ماده چگونه به طور مؤثر به گیرندۀ مربوطه متصل می‌شود. همچنین آنها باید بررسی می‌کردند که آیا مواد خواص دارویی مورد نیاز یک دارو را دارند یا خیر.
چنین ترکیبی باید تا حدی محلول در آب باشد. این تحقیق نیازمند محاسبات به صورت تقریبی بود که هر چه بیشتر این محاسبات انجام شود، نتایج دقیق‌تری به دنبال دارد. هر ماده، موضوع حدود 750000 محاسبات فردی بود. چنین تعداد عظیمی از محاسبات بسیار فراتر از ظرفیت یک رایانۀ شخصی استاندارد است. بنابراین، تیم تحقیقاتی از ابررایانۀ MOGON استفاده کردند. 100 ترکیب منتخب برتر این محاسبات با استفاده از روش‌های تحلیلی دیگر مورد ارزیابی قرار گرفتند.
بررسی دقیق بیشتر در آزمایشگاه
ده ترکیب برتر به آزمایشگاه راه یافتند و در آنجا تحت آنالیز بیوشیمیایی قرار گرفتند. اولویت اولیه، ایجاد ایمنی بود. محققان با استفاده از آماده‌سازی سلول‌های کلیۀ انسان، سمیت غلظت‌های بالاتر هر ماده برای سلول‌ها و امکان از بین رفتن آن را بررسی کردند. در نهایت، دو جنبۀ دیگر باید مورد آزمایش قرار می‌گرفت.
پروفسور توماس افرث، رهبر این مطالعه گفت: «ما باید تأیید می‌کردیم که انرژی اتصال بالای مواد به گیرنده‌های درد که توسط محاسبات نظری پیش‌بینی شده بود، در واقع در دنیای فیزیکی واقعی نیز تولید می‌شد. با وجود این، اتصال یک ماده به گیرنده‌ها به تنهایی کافی نیست و اتصال باید بر عملکرد گیرنده‌ها تأثیر بگذارد.»
در همین راستا تیم تحقیقاتی از یک سیستم آزمایش ثانویه برای ارزیابی اینکه آیا نوعی مهار فعالیت بیولوژیکی در طول مصرف مواد افیونی رخ می‌دهد یا خیر، استفاده کردند. یکی از این دو ترکیب تمام آزمایش‌ها را با موفقیت پشت سر گذاشت و نام آن آنی‌کوئینازولین B بود، که مادۀ موجود در قارچ دریایی Aspergillus nidulans است. نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد که این ماده ممکن است اثراتی مشابه اثرات مواد افیونی داشته باشد و در عین حال، واکنش‌های نامطلوب بسیار کمتری ایجاد کند.
برای اطلاعات بیشتر به SciTechDaily مراجعه کنید.
