پژوهشگران دانشگاه‌های واشینگتن و لوند با توسعه یک آزمایش خون جدید موفق شده‌اند که با دقت ۹۲ درصدی هم بیماری آلزایمر را تشخیص دهند و هم میزان پیشرفت آن را تعیین کنند.
به گزارش تکناک، این یافته که به تازگی در Nature Medicine منتشر شده است، گامی بزرگ در جهت پزشکی شخصی‌سازی‌شده برای بیماران مبتلا به آلزایمر به حساب می‌آید.
برخلاف آزمایش‌های خونی موجود که تنها آلزایمر را در افرادی با علائم شناختی تشخیص می‌دهند، این آزمایش جدید با بررسی سطح پروتئینی به نام MTBR-tau243 در خون، میزان تجمع سمی پروتئین‌های tau در مغز را اندازه‌گیری می‌کند و اطلاعات دقیقی از شدت بیماری در اختیار پزشکان قرار می‌دهد.
دکتر راندال بیتمن، نورولوژیست برجسته و سرپرست تیم تحقیقاتی دانشگاه واشینگتن اعلام کرد:
«این آزمایش خون قادر است توده‌های tau آلزایمری را شناسایی کند، که بهترین شاخص زیستی ما برای بررسی علائم بیماری و زوال عقل است. در حال حاضر چنین ابزار ساده و دقیقی برای پزشکان در دسترس نیست و این آزمایش می‌تواند تعیین کند که آیا علائم شناختی بیمار واقعاً ناشی از آلزایمر هستند یا خیر.»
طبق این مطالعه، سطح MTBR-tau243 در افراد سالم یا در مراحل پیش‌بالینی بیماری، طبیعی باقی می‌ماند، اما در افراد مبتلا به آلزایمر، به‌ویژه در مراحل زوال عقل شدید تا ۲۰۰ برابر افزایش می‌یابد. همچنین این آزمایش توانسته است میان آلزایمر و سایر انواع زوال عقل تمایز روشنی قائل شود.
هوریه، همراه با تیمی، توسعه آزمایش خون را برای بیماری آلزایمر رهبری کرده است، که با استفاده از طیف‌سنجی جرمی، سطح پروتئینی به نام MTBR-tau243 را اندازه‌گیری می‌کند تا بیماری آلزایمر را تشخیص دهد و مرحله آن را تعیین کند.
در حال حاضر، بهترین روش برای تشخیص میزان پیشرفت آلزایمر، اسکن PET مغز برای بررسی پلاک‌های آمیلوئید و توده‌های tau است. روشی که اگرچه دقیق است، اما به دلیل هزینه بالا، نیاز به زمان زیاد و دسترسی محدود، کاربرد عمومی ندارد. این در حالی است که آزمایش خون جدید می‌تواند به راحتی در مراکز درمانی انجام شود و جایگزینی مؤثر و مقرون‌به‌صرفه برای اسکن‌های پیچیده باشد.
تاکنون دو داروی درمان آلزایمر از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا تأیید شده‌اند، که با کاهش سطح آمیلوئید در مغز، روند پیشرفت بیماری را کُند می‌کنند.
به گفته دکتر کانتا هوریه، با افزایش تعداد داروهای آزمایشی که روی tau یا سایر جنبه‌های آلزایمر متمرکز هستند، نیاز به ابزارهای دقیق تشخیص و مرحله‌بندی، بیش از پیش احساس می‌شود.
هوریه تأکید کرد: «ما در آستانه ورود به دوران پزشکی شخصی برای آلزایمر هستیم. اگر پزشکان بتوانند با آزمایش خون، مرحله بیماری را به‌درستی شناسایی کنند، می‌توانند درمانی متناسب با وضعیت هر بیمار تجویز نمایند. درمان‌های ضد آمیلوئید در مراحل اولیه مؤثرتر هستند، در حالی که درمان‌های ضد tau در مراحل پیشرفته نتایج بهتری دارند.»
فناوری این آزمایش توسط دانشگاه واشینگتن به استارت‌آپ C2N Diagnostics واگذار شده است؛ شرکتی که پیش‌تر نیز آزمایش‌های خون مبتنی بر آمیلوئید را توسعه داده بود. به‌زودی ترکیب این آزمایش جدید با شاخص‌های زیستی دیگر مانند p-tau217 می‌تواند ابزار تشخیصی کاملی را برای پزشکان فراهم کند تا بهترین تصمیم را برای درمان بیماران مبتلا به آلزایمر بگیرند.
این پیشرفت نه‌تنها امید تازه‌ای برای تشخیص زودهنگام و درمان هدفمند آلزایمر فراهم می‌کند، بلکه مسیر را برای پژوهش‌ها و داروهای آینده در این حوزه هموارتر خواهد کرد.
