دانشمندان روش جدید واکسیناسیون برای غلبه بر ویروس HIV معرفی کردهاند که می تواند منجر به بهبود سیستم ایمنی بدن و مبارزه بهتر با آن شود.
به گزارش تکناک، محققان در مطالعهای جدید دریافتند که میتوانند با تنها دو دوز، که یک هفته از هم فاصله دارند، به پاسخ ایمنی مشابهی دست یابند. دوز اول که بسیار کوچکتر است، سیستم ایمنی را برای پاسخ قویتر به دوز دوم که بزرگتر است، آماده میکند.
چند سال پیش، محققان دانشگاه MIT نشان دادند که تجویز یک سری دوزهای افزایشی از واکسن HIV در طول دو هفته میتواند با تولید مقادیر بیشتری از آنتیبادیهای خنثیکننده، بخشی از این چالش را برطرف کند.
با وجود این، تزریق یک واکسن چند دوزه سریع برای کمپینهای واکسیناسیون گسترده عملی نیست.
در همین راستا همواره روشهای جدیدی شامل استفاده از تکنولوژیهای پیشرفتهای مانند نانوذرات و سیستمهای انتقال دارو برای غلبه بر این ویروس معرفی شدند. هدف اصلی این تحقیقات، توسعه واکسنی است که پاسخ ایمنی قویتری را در بدن ایجاد کند و باعث تولید واکسن مؤثرتر HIV شود.
یکی از دلایل اصلی که تاکنون ساخت یک واکسن مؤثر برای HIV دشوار بوده، جهش سریع آن است، که به این ترتیب میتواند از پاسخ آنتیبادی تولید شده توسط واکسنها فرار کند.
در این مطالعه جدید که بر دو دوز واکسن تأکید میکند، شبیهسازی محاسباتی و آزمایشها در موشها را ترکیب کردند و از یک پروتئین پوششی HIV به عنوان واکسن استفاده شد.
نسخه تک دوزه این واکسن اکنون در آزمایشهای بالینی است و محققان امیدوار هستند تا گروه دیگری را که واکسن را در یک برنامه دو دوزه دریافت میکنند، مطالعه نمایند.
آروپ چاکرابورتی، یکی از محققان این مطالعه گفت: «با ترکیب علوم فیزیکی و زیستی، ما به برخی از سؤالات اساسی ایمنیشناسی پاسخ دادیم که به توسعه این برنامه دو دوزه کمک کرد تا واکسیناسیون چند دوزه را تقلید کند.»
چاکرابورتی اشاره میکند که این رویکرد ممکن است به واکسنهای سایر بیماریها نیز تعمیم یابد.
دو دوز واکسن برای از بین بردن ویروس HIV
هر سال ویروس HIV بیش از ۱ میلیون نفر را در سراسر جهان آلوده میکند و برخی از این افراد به داروهای ضد ویروسی دسترسی ندارند.
یک واکسن مؤثر میتواند از بسیاری از این عفونتها جلوگیری کند. یکی از واکسنهای امیدوارکننده که اکنون در آزمایشهای بالینی است، شامل یک پروتئین HIV به نام تریمر پوششی و یک نانوذره به نام SMNP است.
محققان این نانوذره را توسعه دادهاند که به عنوان یک ادجوانت عمل میکند تا پاسخ قویتری از سلولهای B به واکسن جذب کند.
محققان این واکسن و سایر واکسنهای آزمایشی را به صورت تک دوز در آزمایشهای بالینی تجویز کردند.
با وجود این، شواهد رو به رشدی نشان میدهد که یک سری دوزها در تولید آنتیبادیهای خنثیکننده گسترده مؤثرتر هستند.
محققان اعتقاد دارند که واکسیناسیون هفت دوزه مؤثر است، چرا که پاسخ بدن به مواجهه با ویروس را تقلید میکند و با تجمع بیشتر پروتئینهای ویروسی یا آنتیژنها در بدن، سیستم ایمنی پاسخ قویتری ایجاد مینماید.
محققان با مقایسه اثرات یک، دو، سه، چهار، پنج، شش یا هفت دوز که در طول ۱۲ روز داده شده بود، تحقیقات خود را شروع کردند.
آنها ابتدا به این نتیجه رسیدند که سه دوز یا بیشتر، پاسخهای قوی آنتیبادی ایجاد میکند، اما دو دوز این کار را نمیکند.
هر چند با تغییر فواصل و نسبت دوزها، محققان کشف کردند که با دادن ۲۰ درصد از واکسن در دوز اول و ۸۰ درصد در دوز دوم، هفت روز بعد، میتوان به همان پاسخ قوی دست یافت که با برنامه هفت دوز به دست میآمد.
محققان اکنون در حال مطالعه این استراتژی واکسن در نمونههای غیرانسانی هستند.
همچنین آنها در حال کار روی مواد خاصی هستند که میتوانند دوز دوم را در طول زمان طولانیتری تحویل دهند، که این کار میتواند پاسخ ایمنی را بیشتر تقویت کند.