سامسونگ و SK Hynix در کنفرانس GTC 2024 کارت‌های گرافیک جدید خود را به‌نمایش گذاشتند. احتمالاً این کارت‌ها در اواخر سال ۲۰۲۴ با پشتیبانی از حافظه GDDR7 عرضه خواهند شد.
به‌گزارش تکناک، در کنفرانس GTC 2024، شرکت‌های سامسونگ و SK Hynix جدیدترین محصولات حافظه GDDR7 خود را رونمایی کردند. به‌نظر می‌رسد این حافظه زودتر از حد انتظار عرضه شود که نتایج جالبی برای نسل بعدی پردازنده‌های گرافیکی Blackwell انویدیا و RDNA 4 ای‌ام‌دی خواهد داشت.
تامزهاردور می‌نویسد که اگرچه میکرون در نمایشگاه تراشه‌ای به‌نمایش نگذاشت، نمایندگان این شرکت اعلام کردند که راه‌حل‌های GDDR7 آنها تا پایان سال جاری دردسترس خواهند بود و نهایی‌شدن استاندارد GDDR7 به‌دست JEDEC نیز مسیر را هموار می‌کند. تراشه‌های نمایش‌داده‌شده SK Hynix و سامسونگ احتمالاً پیش از نهایی‌شدن استاندارد رسمی تولید شده‌اند؛ اما این موضوع در‌نهایت چندان مهم نخواهد بود.
نکته جالب درباره اطلاعات ارائه‌شده SK Hynix و سامسونگ، استفاده هر دو شرکت از تراشه‌های ۱۶ گیگابیتی (۲ گیگابایت) است. درمقابل، تراشه‌های ۲۴ گیگابیت (۳ گیگابایت) در موج اولیه عرضه نخواهند شد و احتمالاً در سال ۲۰۲۵ به بازار خواهند آمد.
افزون‌براین، احتمال عرضه زودهنگام پردازنده‌های گرافیکی Blackwell انویدیا با‌توجه‌به نمایش حافظه GDDR7 در کنفرانس GTC 2024 قوت گرفته است. گزارش‌هایی در این کنفرانس مبنی‌بر عرضه کارت‌های گرافیکی Blackwell برای مصرف‌کنندگان تا پایان سال جاری وجود داشت. مشخص نیست که آیا پردازنده‌های RDNA 4 ای‌ام‌دی نیز امسال عرضه شوند یا خیر؛ اما بدیهی است که این کنفرانس متعلق به انویدیا بود و AMD در آن حضور نداشت.
ازنظر تاریخی، عرضه کارت گرافیک RTX 5090 بلک‌ول در بازه زمانی اکتبر تا دسامبر کاملاً منطقی به‌نظر می‌رسد. در یک دهه گذشته، انویدیا سابقه درخشانی در عرضه معماری‌های جدید پردازنده گرافیکی با فاصله دو‌ساله دارد؛ چراکه سری Maxwell GTX 900 در سپتامبر ۲۰۱۴، سری Pascal GTX 10 در می ۲۰۱۶، سری Turing RTX 20 در سپتامبر ۲۰۱۸، سری Ampere و RTX 30 در سپتامبر ۲۰۲۰ و سری Ada Lovelace و RTX 40 در اکتبر و نوامبر ۲۰۲۲ عرضه شدند.
شایعات فعلی درباره پردازنده گرافیکی بلک‌ول حاکی از آن است که مدل مصرف‌کننده برتر GB202 رابط حافظه 512 بیتی خواهد داشت؛ در‌حالی‌که مدل ضعیف‌تر GB203 فقط به رابط 256 بیتی مجهز خواهد بود.
با‌این‌حال فراتر از آن، پیامدهای دیگری نیز وجود دارد. تراشه‌های ۱۶ گیگابیت GDDR7 اساساً آماده هستند و اواخر امسال در حجم انبوه عرضه خواهند شد. ۱۶ تراشه که با‌هم کار می‌کنند، ۳۲ گیگابایت حافظه VRAM را ارائه می‌دهند و این برای RTX 5090 آینده پیکربندی کاملاً معقولی به‌نظر می‌رسد؛ اما کاهش به رابط ۲۵۶ بیتی برای RTX 5080 کم‌تأثیرتر است.
استفاده از همان تراشه‌های ۱۶ گیگابیت GDDR7 به ما ۱۶ گیگابایت حافظه VRAM در پردازنده‌های گرافیکی رده دوم می‌دهد. این مطمئناً برای اکثر کارهای فعلی، به‌جز هوش مصنوعی، کافی است؛ اما AMD هم‌اکنون چهار سال است که کارت‌های ۱۶ گیگابایتی عرضه می‌کند. گزینه دیگر انتظار برای عرضه تراشه‌های ۲۴ گیگابیت GDDR7 است که به‌معنای ۲۴ گیگابایت روی رابط ۲۵۶ بیتی خواهد بود.
مهم‌تر از همه، این تراشه‌های ۲۴ گیگابایتی برای پردازنده‌های گرافیکی ضعیف‌تر از دو مدل پرچم‌دار از انویدیا و ای‌ام‌دی و اینتل اهمیت پیدا می‌کنند. درحال‌حاضر، بازی‌های زیادی را می‌بینیم که ۱۲ گیگابایت حافظه VRAM حداقل پیش‌نیاز لازم برای دستیابی به حداکثر عملکرد است.
به‌عنوان مثال، به بازی Horizon Forbidden West و کارت‌های RTX 3080 10GB و RTX 4070 12GB توجه کنید. این دو پردازنده گرافیکی در رزولوشن‌های ۱۰۸۰p و ۱۴۴۰p تقریباً برابر هستند؛ اما عملکرد در رزولوشن ۴K با تنظیمات حداکثر روی کارت ۳۰۸۰ به‌دلیل عبور از ۱۰ گیگابایت حافظه VRAM بسیار کاهش می‌یابد.
اگر بازی‌هایی با نیاز به ۱۲ گیگابایت حافظه VRAM در حال انتشار هستند، منطقی به‌نظر می‌رسد که ارسال کارت‌های گرافیکی میان‌رده با بیش از ۱۲ گیگابایت حافظه آغاز شود. کارت‌های RX 7800 XT و RX 7900 XTX شرکت AMD هر دو ۱۶ گیگابایت حافظه گرافیکی دارند و قیمتشان حدود ۵۰۰ تا ۵۵۰ دلار است؛ در‌حالی‌که کارت‌های RTX 4070 و RTX 4070 Super انویدیا به‌دلیل استفاده از رابط حافظه ۱۹۲ بیتی، تنها ۱۲ گیگابایت حافظه دارند.
بااین‌همه، اگر انویدیا برای استفاده از تراشه‌های ۲۴ گیگابیت GDDR7 صبر کند، همان رابط ۱۹۲ بیتی می‌تواند به‌راحتی ۱۸ گیگابایت حافظه VRAM کل را فراهم کند و این رقم در حالت Clamshell با قرارگیری تراشه‌ها در هر دو طرف PCB دو برابر می‌شود.
مهم‌تر از آن، تراشه‌های ۲۴ گیگابیت GDDR7 یعنی رابط ۱۲۸ بیتی باریک‌تر که برای RTX 4060 Ti و RTX 4060 نگرانی جدی ایجاد کرده است، دیگر مشکل بزرگی نخواهد بود. این کارت‌ها همچنان می‌توانند با یک دستگاه در هر کانال ۳۲ بیتی، ۱۲ گیگابایت حافظه را ارائه دهند؛ بنابراین، به کارت RTX 4060 Ti 16GB برای مصرف‌کنندگان نیازی نخواهد بود.
طبیعتاً همین محاسبات درباره AMD نیز صدق می‌کند؛ جایی که پردازنده گرافیکی ارتقایافته RX 7600 به‌جای ۸ گیگابایت، ۱۲ گیگابایت حافظه دریافت می‌کند. طبق گفته سامسونگ، حافظه GDDR7 سرعتی تا ۳۲ گیگابیت‌بر‌ثانیه خواهد داشت؛ در‌حالی‌که SK hynix می‌گوید که تراشه‌های GDDR7 با سرعت حداکثر ۴۰ گیگابیت‌بر‌ثانیه دردسترس خواهند بود.
حتی اگر با عدد پایین‌تر، یعنی ۳۲ گیگابیت‌بر‌ثانیه، پیش برویم، این مقدار برای هر دستگاه ۱۲۸ گیگابایت‌بر‌ثانیه یا برای رابط ۱۲۸ بیتی ۵۱۲ گیگابایت‌بر‌ثانیه و برای رابط ۱۹۲ بیتی ۷۶۸ گیگابایت‌بر‌ثانیه خواهد بود. این اعداد نشان‌دهنده افزایشی درخورتوجه در پهنای باند حافظه هستند که به دومین نگرانی ما درزمینه پردازنده‌های گرافیکی پایین‌رده نسل فعلی رسیدگی می‌کند.
طبق شایعات، انتظار داریم پردازنده‌های گرافیکی نسل بعدی انویدیا و AMD به‌طور کامل از حافظه GDDR7 استفاده کنند و اولین راه‌حل‌ها احتمالاً قبل از پایان سال ۲۰۲۴ عرضه شوند. این مدل‌ها عملکرد خیره‌کننده و قیمت گران و رابط‌های گسترده‌تری خواهند داشت که همچنان می‌توانند ۱۶ تا ۳۲ گیگابایت حافظه را ارائه دهند.
سپس موج دوم می‌تواند انتشار مرحله‌ای معمول را طی کند و با دردسترس قرارگرفتن گسترده تراشه‌های GDDR7 با ظرفیت بیشتر و غیرتوان دویی (non-power-of-two) در سال ۲۰۲۵ عرضه شود. امیدواریم این پیش‌بینی درست باشد؛ زیرا نمی‌خواهیم شاهد عرضه کارت‌های گرافیکی ۸ گیگابایتی بیشتری در سال آینده باشیم؛ مگر اینکه قیمتی بسیار ارزان‌تر از ۳۰۰ دلار داشته باشند.
