ابهام مالی در سرمایه‌گذاری مایکروسافت در OpenAI باعث شده است سرمایه‌گذاران نتوانند وضعیت واقعی هزینه‌ها و زیان‌های این همکاری را تشخیص دهند.
به گزارش تکناک، مایکروسافت در گزارش مالی اخیر خود، ۴/۷ میلیارد دلار از هزینه‌های مرتبط با همکاری با شرکت OpenAI را در قالبیبا عنوان «سایر هزینه‌های خالص» پنهان کرده است. این اقدام باعث ایجاد ابهام در میان تحلیلگران و سرمایه‌گذاران شده است؛ چراکه سهم مایکروسافت از این شرکت هوش مصنوعی هنوز سودآوری نداشته و دو طرف درگیر مذاکرات قراردادی طولانی‌مدت هستند.
براساس پرونده‌های مالی منتشرشده، مایکروسافت جزئیاتی درباره ترکیب این هزینه‌ها ارائه نکرده است. تنها توضیح رسمی شرکت این است که بخش عمده‌ای از این مبلغ، مربوط به زیان‌های شناسایی‌شده از سرمایه‌گذاری‌ها براساس روش ارزش ویژه است. به گزارش وال‌استریت ژورنال، هرچند مشخص است که OpenAI در همین دسته قرار دارد، مایکروسافت نامی از این شرکت در اسناد مالی خود نیاورده و آن را حتی به‌عنوان شرکتی وابسته نیز معرفی نکرده است.
تامزهاردور می‌نویسد که طبق اصول حسابداری US GAAP، زمانی که شرکتی بین ۲۰ تا ۵۰ درصد از سهام شرکتی دیگر را در اختیار دارد و بر آن نفوذ زیادی اعمال می‌کند، موظف است معاملات مالی میان دو طرف را شفاف‌سازی کند؛ به‌ویژه زمانی که شرکت سرمایه‌پذیر از نظر مالی تأثیرگذار باشد.
OpenAI بدون تردید در این دسته قرار دارد. در آخرین معامله سهام ثانویه، ارزش این شرکت حدود ۵۰۰ میلیارد دلار برآورد شده است. حتی اگر سهم اقتصادی مایکروسافت به‌دلیل محدودیت سود یا ساختار شراکت به کمتر از ۴۹ درصد کاهش یافته باشد، ارزش واقعی موقعیت آن همچنان بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.
باوجوداین، مایکروسافت تا پایان ژوئن، تنها ۶ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مبتنی‌بر روش ارزش ویژه را در ترازنامه خود گزارش کرده است؛ همان میزانی که در سال گذشته نیز ثبت شده بود. این موضوع می‌تواند به دو معنا باشد: یا زیان‌های OpenAI ارزش دفتری سرمایه‌گذاری مایکروسافت را به‌طور کامل از بین برده‌اند یا بخش بزرگی از ۱۳/۷۵ میلیارد دلار تعهد سرمایه‌گذاری این شرکت هنوز از نظر حسابداری به‌عنوان سرمایه ثبت نشده است.
کارشناسان می‌گویند که چنین وضعیتی در روش ارزش ویژه طبیعی است؛ زیرا زمانی که ارزش دفتری سرمایه‌گذاری به صفر می‌رسد، شرکت سرمایه‌گذار تا زمانی که سرمایه‌گذاری جدیدی انجام ندهد، زیان بیشتری ثبت نمی‌کند. با‌این‌حال، نبود شفافیت موجب شده است تا سرمایه‌گذاران نتوانند تشخیص دهند مایکروسافت در‌حال تحمل زیان‌های سنگین ناشی از فعالیت‌های OpenAI است یا هزینه‌های زیرساختی را از پیش پرداخت کرده یا سرمایه خود را برای مراحل بعدی توسعه نگه داشته است.
درحالی‌که مایکروسافت به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی عرصه هوش مصنوعی شناخته می‌شود، این شرکت برای حفظ کارایی و عملکرد ابزار کوپایلت در پلتفرم‌هایی مانند آژور و آفیس به صرف هزینه‌های هنگفت ادامه می‌دهد. بخش زیادی از این هزینه‌ها به زیرساخت محاسباتی OpenAI، به‌ویژه در اجرای مدل‌های GPT-4 و Codex مربوط می‌شود.
اگر زیان‌های OpenAI همچنان افزایش یابد و مایکروسافت از افشای میزان واقعی سرمایه‌گذاری خود در این پروژه خودداری کند، وضعیت اقتصادی خدمات ابری مبتنی‌بر هوش مصنوعی این شرکت همچنان مبهم باقی خواهد ماند. به این ابهام باید بند خاصی در قرارداد همکاری میان دو شرکت را نیز افزود که براساس آن، درصورت دستیابی OpenAI به سطحی از هوش مصنوعی عمومی موسوم به AGI (Artificial General Intelligence)، شرایط شراکت دو طرف تغییر چشمگیری خواهد کرد.
قرار است مایکروسافت چهارشنبه (۲۹ اکتبر) گزارش درآمد سه‌ماهه نخست سال مالی خود را منتشر کند. برای شرکتی با ارزش بازار ۳/۹ تریلیون دلار که قیمت سهام آن تا حد زیادی برپایه موفقیت در حوزه هوش مصنوعی تعیین می‌شود، ادامه چنین سطحی از ابهام، خطری است که مایکروسافت احتمالاً نمی‌تواند مدت زیادی نادیده بگیرد.
