ارتباط احتمالی داروی اوزمپیک با افکار خودکشی!

یک مطالعه جدید ارتباط احتمالی بین استفاده از داروی اوزمپیک (Ozempic) که برای دیابت و کاهش وزن تجویز می‌شود با خطر بالای افکار خودکشی پیدا کرده است.

به گزارش تک‌ناک، به تازگی داروی اوزمپیک که برای کنترل دیابت نوع 2 استفاده می‌شود، به عنوان داروی کاهش وزن نیز مورد توجه قرار گرفته است. این مطالعه به نگرانی‌هایی در مورد تأثیرات روانی این دارو پرداخته و نیاز به تحقیقات بیشتر برای درک بهتر این ارتباط را برجسته کرده است.

در حالی که محققان نمی‌توانند علت این ارتباط را پیدا کنند، آنها می‌گویند که این پیوند باید بیشتر مورد بررسی قرار گیرد تا مردم بتوانند از خطرات احتمالی مطلع شوند.

سماگلوتاید که نام عمومی آن اوزمپیک است، آگونیست گیرنده پپتید-1 شبه گلوکاگون (GLP-1 RA) می‌باشد، که با توانایی خود در کاهش سطح قند خون و سرکوب اشتها، انقلابی در درمان دیابت و کنترل وزن ایجاد کرده است.

بین سال‌های 2015 تا 2019، درصد بیماران دیابتی نوع 2 تحت درمان با RAs GLP-1، از جمله سماگلوتاید، از 3.2 درصد به 10.7 درصد افزایش یافته است.

تحقیقات اخیر مزایای درمانی این دارو از جمله کاهش خطر عوارض کلیوی در بیماران دیابتی نوع 2، کاهش خطرات قلبی در افراد غیر دیابتی دارای اضافه وزن و پتانسیل آن به عنوان درمانی برای اعتیاد را نشان داده‌اند.

با وجود این، مطالعه‌ای که به تازگی منتشر شده، ارتباط تیره‌تری بین داروی اوزمپیک و افکار خودکشی پیدا کرده است.

پس از گزارش‌هایی مبنی بر افکار خودکشی یا خودآزاری مرتبط با سماگلوتاید GLP-1 RAs (Ozempic و Wegovy) و لیراگلوتاید (Saxenda) در سال 2023، گروهی از محققان آمریکایی، ایتالیایی و سوئیسی، داده‌های یک پایگاه داده گزارش‌های ایمنی فردی با بیش از 28 میلیون گزارش از عوارض جانبی مشکوک دارویی (ADRs) که متعلق به سازمان جهانی بهداشت (WHO) است را بررسی کردند.

آنها گزارش‌های مربوط به ADR‌های خودکشی یا آسیب‌رسانی به خود مرتبط با سماگلوتاید و لیراگلوتاید را بین ژوئیه 2011 تا آگوست 2023 مورد جست‌وجو قرار دادند.

همچنین آنها علل تجویز دارو را دسته‌بندی کردند که این علل شامل دیابت، مدیریت وزن، نشانه‌های احتمالی خارج از برچسب یا هر علت دیگری بود.

مصرف خارج از برچسب به معنای استفاده از یک داروی تأیید شده برای استفاده‌ موارد تأیید نشده آن داروی خاص است.

به عنوان مثال، قبل از معرفی Wegovy، که برای مدیریت چاقی استفاده می‌شود، پزشکان داروی اوزمپیک که یک درمان تأیید شده برای دیابت است را برای یک علت تأیید نشده یعنی کاهش وزن، تجویز می‌کنند. تجویز خارج از برچسب هم رایج و هم قانونی است.

قبل از توضیح یافته‌های محققان، لازم است تحلیل‌های آماری انجام شده توسط آنها توضیح داده شود.

مراقبت دارویی یک حوزه علمی مهم است که با شناسایی، ارزیابی، درک و پیشگیری از ADRها ارتباط دارد.

پس از تأیید یک دارو در بازار، منبع اصلی برای شناسایی ADRهای جدید، پایگاه داده‌ای از گزارش‌های ایمنی فردی است که ADRهای مشکوک را ثبت می‌کند، مانند پایگاه داده WHO که در این مطالعه استفاده شده است.

با وجود این، در حالی که گزارش خود به خودی رویدادهای مشکوک ADR بهترین راه برای ارزیابی آنها را در نظر می‌گیرد، ارزش آنها با گزارش‌دهی کم و انتخابی محدود می‌شود.

از 36,172,078 گزارش در پایگاه داده، محققان در مجموع 107 مورد منحصربه‌فرد ADRهای خودکشی یا آسیب رساندن به خود مرتبط با Ozempic و 162 مورد مرتبط با لیراگلوتاید را شناسایی کردند.

دلیل اصلی تجویز داروها، استفاده بدون برچسب (31.8 درصد برای سماگلوتاید و 33.9 درصد برای لیراگلوتاید)، پس از آن مدیریت وزن (26.2 درصد و 24.7 درصد) و در نهایت دیابت (24.3 درصد و 20.4 درصد) بود.

تأثیر داروی Ozempic با بیماری روانی

هر چند تجزیه ‌و تحلیل‌ها فقط یک عدم تناسب قابل توجه را برای افکار خودکشی مرتبط با داروی اوزمپیک در مقایسه با سایر داروهای ضد دیابت تشخیص دادند و هیچ سیگنالی برای هیچ ADR دیگری شناسایی نکردند.

عدم تناسب زمانی که داروهای خاصی در کنار Ozempic مصرف می‌شدند، باقی ماند و تأثیر متقابل بین این دارو و بیماری روانی را برجسته می‌کرد.

محققان در این باره گفتند که این عدم تناسب زمانی که روی داروهای ضدافسردگی یا بنزودیازپین‌های گزارش‌شده مشترک متمرکز می‌شد، قابل توجه بود.

این موضوع نشان می‌دهد که افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی و افسردگی ممکن است در هنگام مصرف چنین داروهایی با اوزمپیک، احتمال بیشتری برای گزارش افکار خودکشی داشته باشند.

محققان بیان کردند که هنگام تکرار تجزیه و تحلیل پس از حذف مواردی که مصرف داروهای ضد افسردگی مشترک گزارش شده بودند، سیگنال عدم تناسب را تشخیص ندادیم.

در مقابل، هنگام تکرار تجزیه و تحلیل پس از حذف مواردی که مصرف بنزودیازپین‌ها به طور مشترک با Ozempic گزارش شده بود، عدم تناسب قابل توجه باقی ماند.

محققان بر اساس تجزیه و تحلیل‌های خود اعلام کردند که افراد مبتلا به دیابت یا چاقی بدون بیماری‌های روانی، ممکن است در معرض خطر بالای افکار خودکشی مرتبط با Ozempic نباشند.

همچنین دانشمندان هیچ سیگنالی برای ADRهای خودکشی یا خودآزاری مرتبط با لیراگلوتاید شناسایی نکردند.

محدودیت مطالعه و تأکید به بررسی‌ بیشتر

یافته‌های این مطالعه واکنش‌های کارشناسان را به همراه داشته است.

دکتر تروور استوارد، محقق ارشد دانشکده علوم روانشناسی دانشگاه ملبورن، نگرانی‌های خود را در مورد مسائل مطرح شده در این مطالعه ابراز کرد.

او گفت: «این مطالعه سؤالات کلیدی را در مورد اینکه آیا هنگام تجویز داروی Ozempic برای بیماران مبتلا به مشکلات روانی، به اقدامات احتیاطی بیشتری نیاز است و اینکه آیا هشدار در مورد افزایش خطر افکار خودکشی برای برخی افراد باید روی برچسب دارو درج شود، مطرح می‌کند.»

افزایش تجویز خارج از برچسب این داروها نگران‌کننده است و نیاز فوری به مطالعات بزرگ‌تر برای درک خطرات احتمالی مربوط به بیمار و خود دارو وجود دارد.

از آنجایی که این داروها امروزه بسیار محبوب شده‌اند، این مطالعه باید به عنوان زنگ خطری در مورد اهمیت حمایت از مطالعات بزرگ‌تر در نظر گرفته شود، که هدف آنها درک این موضوع است که چگونه این داروها امکان دارد بر مغز تأثیر بگذارند و برای چه افرادی ایمن هستند و چه افرادی ممکن است در معرض خطر باشند.

محققان نمی‌توانند به طور قطع بگویند که داروی Ozempic باعث افزایش خطر افکار خودکشی می‌شود و به محدودیت‌های مطالعه خود اشاره می‌کنند.

به عنوان مثال، این افکار خودکشی ممکن است قبل از درمان GLP-1 وجود داشته باشند.

تنظیمات مربوط به عوامل مخدوش‌کننده بالقوه مانند: مصرف الکل و مواد مخدر به دلیل تعداد کمی از گزارش‌های یافت شده، محدود بود.

همچنین فقدان جزئیاتی در مورد تجویز بدون برچسب وجود داشت، که محققان نتوانستند میزان غیرقابل برچسب بودن تجویز و تأثیر آن بر نتایج را مشخص کنند.

علی‌رغم این محدودیت‌ها، محققان می‌گویند که ارتباط بین داروی اوزمپیک و افکار خودکشی ناشی از مطالعه آنها نیاز به بررسی بیشتر دارد.

این مطالعه در مجله JAMA Network Open منتشر شده است.

منبع: Scimex