به تازگی ماده شیمیایی جدیدی در آب شرب شناسایی شده، که از دههها پیش در آن بوده است.
به گزارش تکناک، آب شرب در کشورهای توسعهیافته اغلب تمیز است، اما مواد شیمیایی نامرئی ممکن است در آن وجود داشته باشند.
برای گندزدایی آب، از کلر استفاده میشود که در از بین بردن بیشتر میکروبها مؤثر است، اما ممکن است مواد جانبی مضری برای سلامت انسان تولید کند. یک ماده شیمیایی مشابه به نام کلرامین نیز برای گندزدایی آب وجود دارد، که علاوه بر تولید مواد جانبی کمتر، مدت زمان بیشتری در آب باقی میماند. به همین دلیل، کلرامین در ایالات متحده و برخی کشورهای دیگر به طور گستردهای استفاده میشود.
با وجود این، کلرامین هم بدون مواد جانبی نیست. تحقیقات شیمیایی نشان دادهاند که حدود پنج تا ده درصد از نیتروژن موجود در آن به طور مرموزی ناپدید و به مولکولی تبدیل میشوند که دانشمندان برای مدتها قادر به شناسایی آن نبودهاند.
اکنون، دانشمندان بالأخره این ماده شیمیایی مرموز را شناسایی کردهاند. این ماده به نام آنیون کلرونیترامید شناخته میشود و یک مولکول با بار منفی است که از یک اتم کلر، دو اتم نیتروژن و دو اتم اکسیژن تشکیل شده است.
محققان این ماده را سنتز و جدا کردهاند و سپس آن را با استفاده از طیفسنجی جرمی با دقت بالا و طیفسنجی رزونانس مغناطیسی هستهای مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند تا ویژگیهای آن را فاش کنند.
سپس، محققان غلظت این مواد را در سیستمهای آبی مختلف در ایالات متحده که با کلرامین تصفیه شدهاند، اندازهگیری کردند.
آنها این ماده را در سطحهایی تا 100 میکروگرم در لیتر پیدا کردند، که بالاتر از حد مجاز 60 تا 80 میکروگرم در لیتر میباشد که برای محصولات جانبی گندزدایی مجاز است.
مطالعات سمشناسی مستقیم هنوز برای این ترکیب انجام نشده است، اما تیم تحقیقاتی میگوید که تجزیه و تحلیلها نشان میدهند که آنیون کلرونیترامید بیخطر نیست.
اولیور جونز، استاد شیمی در دانشگاه RMIT گفت: «من موافق شناسایی هویت این ماده هستم، تحقیق سمشناسی روی آن مفید خواهد بود، اما نگرانی زیادی درباره آب لولهکشی ندارم. این ترکیب جدید، کشف نشده و فقط شناسایی شده است و وجود آن در برخی آبهای شرب (نه همه آنها) بیش از 30 سال میباشد، شناخته شده است.»
وی تصریح کرد: «سؤال این است که آیا این ماده در مقادیر موجود برای ما مضر است یا خیر؟ من فکر میکنم جواب به احتمال زیاد منفی است. در این تحقیق فقط 40 نمونه بررسی شدهاند که برای نمایندگی تمام آب لولهکشی در ایالات متحده کافی نیست و غلظت کلرونیترامید در بیشتر نمونهها به طور قابل توجهی زیر حد مجاز برای بیشتر محصولات جانبی گندزدایی بود.»
صرف نظر از اینکه آیا این ماده خطرناک است یا خیر، شناسایی این ماده شیمیایی مرموز پس از این مدت زمان گام مهمی به حساب میآید.
این تحقیق در مجله Science منتشر شده است.