بر اساس داده‌های رسمی سال ۱۴۰۴، افت فشار در برخی فازهای میدان مشترک پارس جنوبی وارد مرحله‌ای جدی شده است.
به گزارش تکناک، کارشناسان هشدار می‌دهند که در صورت تأخیر در اجرای پروژه‌های فشارافزایی، تولید گاز ایران طی پنج تا هفت سال آینده کاهش چشمگیری خواهد داشت؛ کاهشی که می‌تواند امنیت انرژی کشور، تأمین برق و صنایع را با بحران روبه‌رو کند.
فهرست مطالب
اهمیت پارس جنوبی در تأمین انرژی کشور
پارس جنوبی، بزرگ‌ترین میدان گازی جهان، بیش از ۷۰ درصد گاز ایران را تأمین می‌کند. این گاز نه‌تنها سوخت اصلی نیروگاه‌هاست، بلکه در صنایع بزرگ و مصارف خانگی نیز نقشی حیاتی دارد. با این حال، برداشت سنگین دو دهه گذشته باعث کاهش تدریجی فشار مخزن شده و بدون اقدام سریع، ظرفیت تولید به شکل برگشت‌ناپذیر افت خواهد کرد.
فشارافزایی (Wellhead Compression) روشی است که با کمک کمپرسورها و تزریق گاز یا هوا، فشار جریان گاز را برای انتقال حفظ می‌کند. بدون این اقدام، حتی اگر ذخایر گاز فراوان باشد، توان انتقال آن به سطح زمین کاهش می‌یابد. متخصصان تأکید می‌کنند که ادامه تولید فعلی بدون این پروژه‌ها تقریباً ناممکن است و هر مترمکعب گاز از دست‌رفته، به معنای کاهش ظرفیت تولید برق و افزایش وابستگی به سوخت‌های آلاینده خواهد بود.
داده‌های نگران‌کننده ۱۴۰۴
برآوردها نشان می‌دهد که در صورت عدم اقدام، تولید روزانه پارس جنوبی ظرف پنج تا هفت سال آینده ممکن است تا ۲۵۰ میلیون مترمکعب کاهش یابد؛ معادل یک‌سوم تولید فعلی. این افت، به‌طور مستقیم بر نیروگاه‌های گازسوز اثر گذاشته و احتمال خاموشی‌های گسترده را افزایش می‌دهد.
حمیدرضا موسوی، کارشناس ارشد انرژی، می‌گوید: «افت فشار یعنی کاهش توان تولید برق. کمبود گاز نیروگاه‌ها جرقه خاموشی‌های بزرگ خواهد بود.»
افت تولید گاز نه‌تنها برق را تهدید می‌کند، بلکه صنایع فولاد، پتروشیمی و دیگر بخش‌های صنعتی را نیز با کمبود سوخت مواجه خواهد کرد. این مسئله باعث کاهش تولید، افزایش بیکاری و فشار قیمتی بر بازار می‌شود و در نهایت می‌تواند به تورم و نارضایتی اجتماعی بینجامد. موسوی هشدار می‌دهد: «اگر امروز فشارافزایی انجام نشود، فردا حتی با هزینه‌های سنگین هم جبران آن ممکن نخواهد بود.»
تجربه قطر؛ یک الگوی موفق
قطر، شریک ایران در این میدان مشترک، با مشاهده نخستین نشانه‌های افت فشار، سریعاً پروژه‌های مدرن فشارافزایی را آغاز کرد. نتیجه این اقدام، حفظ ظرفیت تولید و تثبیت جایگاه این کشور در بازار جهانی گاز مایع بوده است. مقایسه این دو مسیر نشان می‌دهد که سرعت عمل و سرمایه‌گذاری هدفمند می‌تواند علاوه بر جلوگیری از افت تولید، فرصت‌های صادراتی جدید ایجاد کند.
امنیت انرژی کشور امروز به تصمیمات فوری و مؤثر در حوزه فشارافزایی وابسته است. طراحی نقشه راه جامع، تعیین جدول زمانی دقیق، جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، و استفاده از فناوری‌های روز باید در اولویت قرار گیرد. اجرای پروژه‌ها باید با مدیریت متمرکز، شفافیت، و پایش مستمر همراه باشد. فناوری‌های نوین مانند سیستم‌های پایش فشار مبتنی بر هوش مصنوعی نیز می‌توانند ریسک کاهش تولید را به حداقل برسانند.
هر سال تأخیر در اجرای این برنامه‌ها، هزینه‌های جبران‌ناپذیری بر اقتصاد و زندگی مردم تحمیل می‌کند. امروز زمان تصمیم است؛ فردا ممکن است دیر باشد.منبع:مهر
