محققان مؤسسه سالک کشف کردهاند که فلوکستین از اندامهای حیاتی در برابر آسیبهای ناشی از عفونتهای شدید مانند سپسیس (گندخونی) محافظت میکند.
به گزارش تکناک، سپسیس زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن در پاسخ به عفونت، واکنش شدیدی نشان میدهد. این واکنش بیش از حد میتواند به سرعت از کنترل خارج شود و به اندامهای حیاتی آسیب برساند و حتی باعث مرگ شود. درمانهای فعلی اغلب بر از بین بردن عفونت با آنتیبیوتیکها متمرکز هستند، اما سرکوب سیستم ایمنی میتواند خطرناک باشد و بیماران را در برابر عفونت اولیه یا عفونتهای جدید آسیبپذیرتر کند.
این مطالعه که در مجله Science Advances منتشر شده است، نشان میدهد که فلوکستین میتواند همزمان با مبارزه با عفونتهای شدید، از اندامها نیز محافظت کند.
پروفسور جنل آیرس، محقق ارشد این مطالعه گفت: «درمان ایدئال برای عفونت، روشی است که هم پاتوژنها را از بین ببرد و هم از بافتها و اندامها محافظت کند. ما از کشف اینکه فلوکستین میتواند هر دو کار را انجام دهد، بسیار هیجانزده هستیم.»
در این تحقیق، موشهایی که قبل از ابتلا به سپسیس با فلوکستین درمان شده بودند، نرخ بقای بهتری نسبت به موشهای درماننشده داشتند. هشت ساعت پس از عفونت، سطح باکتریها در موشهای درمانشده کاهش یافت، اما نکته جالبتر این بود که این دارو علاوه بر مبارزه با باکتریها، اثرات محافظتی دیگری نیز داشت.
فلوکستین سطح یک مولکول ضدالتهابی به نام IL-10 را افزایش داد، که از تجمع خطرناک چربی در خون جلوگیری کرد. این موضوع به قلب کمک کرد تا در طول عفونت عملکرد مناسبی داشته باشد. جالب بود که این اثرات محافظتی، مستقل از خاصیت ضدباکتریایی دارو بودند.

جالب بود که این فواید هیچ ارتباطی با سروتونین نداشتند، که یک ماده شیمیایی مغزی است و اغلب توسط فلوکستین هدف قرار میگیرد. حتی موشهایی که فاقد سروتونین بودند، از مزایای ضدعفونی این دارو بهره بردند.
رابرت گالانت، از دیگر پژوهشگران این تحقیق عنوان کرد: «این کشف، غیرمنتظره و هیجانانگیز بود. اینکه فلوکستین میتواند پاسخ ایمنی را تنظیم کند، از بدن در برابر عفونتهای شدید محافظت نماید و اثر ضد میکروبی داشته باشد و در عین حال همه این مزایا مستقل از سروتونین هستند، گامی بزرگ به سوی توسعه راهحلهای جدید برای عفونتها و بیماریهای کشنده است.»
در طول آزمایشها، موشهای درمانشده عملکرد بهتری در اندامهای مختلف داشتند. قلب آنها کارآمدتر کار میکرد، به کبد آسیبی وارد نمیشد و سیستم ایمنی آنها تعادل بهتری بین مبارزه با عفونت و جلوگیری از آسیبهای خودایمنی پیدا کرده بود.
با وجود این، هنوز راه زیادی تا استفاده از فلوکستین برای درمان سپسیس در انسانها باقی است. این مطالعه فقط روی موشها انجام شده و بیشترین فواید دارو قبل از عفونت بوده است.
تیم تحقیقاتی اکنون در حال بررسی دوز مناسب برای بیماران مبتلا به سپسیس و بررسی این موضوع هستند که آیا سایر داروهای مشابه (SSRIها) نیز اثرات محافظتی مشابهی دارند یا خیر.

این کشف نه تنها امیدهای تازهای برای درمان سپسیس ایجاد کرده است، بلکه نشان میدهد که داروهای موجود میتوانند کاربردهای جدید و نجاتبخشی داشته باشند.