سازمان تحقیقات فضایی هند (ISRO) در روز پنجم دسامبر، موشک «پی‌اس‌ال‌وی (PSLV)» خود را با موفقیت پرتاب و مأموریت پروبا-3 آژانس فضایی اروپا را در فضا آغاز کرد.
به گزارش تکناک، این مأموریت که از دو فضاپیما برای ایجاد کسوف‌های مصنوعی استفاده می‌کند، روز چهارشنبه در ساعت ۵:۳۴ صبح به وقت شرقی از مرکز فضایی ساتیش داوان در هند به فضا پرتاب شد.
این موشک با موفقیت فضاپیماهای آکولتور (Occulter) و کوروناگرافت (Coronagraph) را به مدار رساند. اس. سومانات، رئیس سازمان فضایی هند (ISRO) پس از جدا شدن فضاپیماها از موشک، به تیم‌های پروژه PSLV و پروبا-3 تبریک گفت.
فضاپیماهای مأموریت پروبا-3 که ۵۵۰ کیلوگرم وزن دارند، توسط آژانس فضایی اروپا (ESA) طراحی شده‌اند و هدف آن مطالعه تاج خورشید (کورونا) از طریق شبیه‌سازی یک کسوف کامل خورشیدی با استفاده از دو فضاپیما است، که به طور دقیق در کنار یکدیگر پرواز می‌کنند.
دمین گالانو، مدیر مأموریت پروبا-3 در آژانس فضایی اروپا در کنفرانس مطبوعاتی خود در ۲۸ نوامبر گفت: «این یک آزمایش فضایی می‌باشد و برای نمایش یک مفهوم و فناوری جدید طراحی شده، که از نظر فنی چالش‌برانگیز است.»
پروبا-3 در مداری بیضوی با ابعاد ۶۰۰ × ۶۰,۰۰۰ کیلومتر و با دوره زمانی ۲۰ ساعت قرار خواهد گرفت. در نزدیکی اوج مدار، در زمانی که اختلالات گرانشی در حداقل میزان خود هستند، این دو فضاپیما با استفاده از فناوری پیشرفته‌ای که برای هماهنگ کردن دقیق آنها تا حد میلی‌متر طراحی شده است، به‌طور دقیق هم‌راستا می‌شوند و یک کسوف کامل مصنوعی ایجاد می‌کنند.
از جمله ابزارهای کلیدی در این مأموریت، سیستم‌های لیزر مترولوژی و حسگرهای موقعیت سایه برای هم‌راستایی دقیق هستند.
فضاپیمای آکولتور با قطر ۱.۴ متر، سایه‌ای روی فضاپیمای کوروناگرافت می‌اندازد، که از فاصله حدود ۱۵۰ متری به مدت حدود شش ساعت، اجازه می‌دهد مطالعه‌ای گسترده از تاج خورشید در نور مرئی انجام شود و این امکان را فراهم می‌کند که ساختار، دینامیک و فرایندهای حرارتی در تاج خورشید که بسیار نزدیک به سطح آن قرار دارند، از طریق ابزار “ASPIICS” (جمع‌آوری داده‌های قطب‌سنجی و تصویربرداری از تاج خورشید) مورد بررسی قرار گیرد.
کسوف‌های طبیعی خورشیدی یعنی زمانی که ماه در مقابل خورشید قرار می‌گیرد، حدود چهار دقیقه طول می‌کشند. اما کسوف‌های مصنوعی مأموریت پروبا-3 این مزیت را دارند که بدون دخالت جو زمین، مشاهدات دقیقی انجام دهند.
هدف از جمع‌آوری داده‌ها، بهبود مدل‌های پیش‌بینی باد خورشیدی و فوران‌های جرم تاج خورشیدی (CME) است، که می‌تواند به بهبود عملیات ماهواره‌ها و سیستم‌های زمینی کمک کند.
جو زندر، یکی از دانشمندان مأموریت آژانس فضایی اروپا بیان کرد: «ما امیدوار هستیم که درک بهتری از فرایندهای فیزیکی که باعث آغاز این پدیده‌ها می‌شوند، به دست آوریم و آنها را بهتر شبیه‌سازی کنیم تا هم فیزیک این پدیده‌ها و هم اثرات آنها روی ماهواره‌ها و زمین را بهتر درک نماییم.»
همچنین مأموریت پروبا-3 شامل «رادیومتر دیجیتال مطلق» (DARA) برای اندازه‌گیری تابش کلی خورشیدی و «طیف‌سنج الکترون‌های پرانرژی سه‌بعدی» (3DEES) برای اندازه‌گیری طیف الکترون‌ها در کمربند تابش زمین است.
تیم‌ها قصد دارند تجهیزات مترولوژی را آزمایش کنند و نرم‌افزار پرواز ماهواره‌ها را روی دو فضاپیما فعال نمایند تا در سه ماه آینده اولین تصاویر از تاج خورشید را به‌دست آورند.
همچنین این مأموریت به‌دنبال فراهم کردن زمینه‌ای برای استفاده‌های آینده است. دیدت‌مار پیلز، مدیر فناوری آژانس فضایی اروپا عنوان کرد: «هدف این مأموریت نشان دادن توانایی عملیاتی کردن دو ماهواره به عنوان یک ابزار بزرگ و واحد است. این کار به استفاده از سیستم‌های ماهواره‌ای چندگانه در آینده کمک خواهد کرد.»
فناوری پرواز ماهواره‌ها می‌تواند در کاربردهایی مثل سنجش از راه دور، ابزارهای فضایی بزرگ برای تداخل‌سنجی، کشف سیاره‌های فراخورشیدی و خدمات در مدار استفاده شود.
مأموریت پروبا-3 شامل ۴۰ شرکت از ۱۴ کشور عضو آژانس فضایی اروپا می‌باشد و بیش از یک دهه زمان برای توسعه آن صرف شده است. انتخاب PSLV هند به‌عنوان موشک پرتابی، به دلیل ملاحظات هزینه پرتاب و نیازهای مأموریت انجام شد.
انتظار می‌رود که این مأموریت دو سال به طول انجامد و ماهواره‌ها پس از پنج سال وارد جو شوند، که این موضوع نشان‌دهنده تعهد آژانس فضایی اروپا به پایداری فضایی است.
پرتاب پروبا-3 چهارمین پرتاب هند در سال ۲۰۲۴ بود. این پرتاب پس از پرتاب ماهواره اخترشناسی ایکس‌پوست (XPoSat) در ژانویه، ماهواره هواشناسی INSAT-3DS در فوریه و پرتاب ماهواره EOS-08 در سپتامبر از طریق موشک SSLV انجام شد.
اروپا تاکنون دو پرتاب در سال ۲۰۲۴ داشته است، که شامل اولین پرتاب موشک Ariane 6 در ماه ژوئن و پرتاب ماهواره Sentinel 2C در سپتامبر می‌شود. همچنین قرار است موشک Vega C، ماهواره Sentinel 1C را در ۵ دسامبر پرتاب کند.
