دانشجویان دانشگاه فدرال جنوبی روسیه (SFU) از توسعه نخستین شبیه‌ساز اختصاصی ضدپهپاد جهان برای آموزش کار با تفنگ‌های ضدپهپاد و سامانه‌های شناسایی خبر دادند.
به گزارش تکناک، این پلتفرم تعاملی با هدف تسریع در آموزش و آمادگی در برابر سلطه روزافزون پهپادها بر میدان‌های جنگ از اوکراین تا دریای سیاه طراحی شده است.
این شبیه‌ساز که با موتور گرافیکی Unreal Engine ساخته شده است، کاربران را در محیطی مجازی با دقت بالا قرار می‌دهد؛ جایی که سیگنال‌های رادیویی، اختلالات GPS و رفتار تجهیزات، تقریباً به صورت زنده شبیه‌سازی می‌شود.
کاربران در این پلتفرم می‌توانند با نمونه‌های دیجیتال دقیق تفنگ‌های ضدپهپاد ساخت روسیه مانند Pars و Harpy، همچنین آشکارساز Bulat نسخه v3 کار کنند.
کتابخانه اهداف نیز شامل طیف متنوعی از پهپادهای هدف است، که از جمله آنها می‌توان به کوادکوپترهای کوچک دید اول‌شخص (FPV)، مدل‌های تجاری برند DJI و پهپادهای دوربرد Leleki-100 ارتش اوکراین اشاره کرد.
نمایندگان پروژه در گفت‌وگو با روزنامه ایزوستیا اعلام کردند: «این برنامه به توسعه مهارت‌های عملی، از جمله نحوه صحیح استفاده از تفنگ ضدپهپاد، کار با آشکارسازها و تصمیم‌گیری سریع در شرایط پرتنش کمک می‌کند.»
به گفته آنها، بخشی نظری نیز در نظر گرفته شده، که شامل مواد آموزشی، آزمون‌ها و سناریوهای ویدیویی است؛ جایی که کارآموزان باید واکنش صحیح را انتخاب کنند.
رونمایی از نخستین شبیه‌ساز اختصاصی ضدپهپاد در شرایطی صورت می‌گیرد که تحلیلگران جنگ، روسیه و اوکراین را نخستین جنگ مدرن با سلطه گسترده پهپادها می‌دانند.
از زمان آغاز تهاجم روسیه در سال ۲۰۲۲، دو طرف به طور گسترده از پهپادها برای شناسایی، هدایت آتش توپخانه و حتی حملات انتحاری استفاده کرده‌اند.
برآوردها نشان می‌دهد که اکنون ۶۰ تا ۷۰ درصد تلفات میدان نبرد ناشی از حملات پهپادی است؛ آن هم بیشتر با استفاده از مدل‌های FPV ارزان‌قیمتی که به مواد منفجره کوچک مجهز شده‌اند.
تنها در ماه جولای، بیش از ۶۰۰۰ پهپاد از سوی روسیه به سوی خاک اوکراین پرواز کرده است؛ آماری که بنا به گزارش منابع اوکراینی، بیشترین تعداد حمله پهپادی در یک ماه از زمان آغاز جنگ به حساب می‌آید. در مقابل، کی‌یف نیز حملات دوربرد جسورانه‌ای انجام داده است.
نیروهای اوکراینی در جریان عملیات Spiderweb در اول ژوئن ۲۰۲۵، ۱۱۷ پهپاد FPV را از آن‌سوی مرز شلیک کردند، که دست‌کم پنج پایگاه هوایی روسیه را هدف قرار داد و بنا بر گزارش‌ها، نزدیک به نیمی از ناوگان بمب‌افکن‌های استراتژیک روسیه را نابود ساخت. این حمله، بزرگ‌ترین ضربه پهپادی به پایگاه‌های هوایی روسیه تاکنون توصیف شده است.
با افزایش حجم حملات پهپادی، تدابیر مقابله‌ای نیز شدت گرفته است. نیروهای اوکراینی و خیریه‌های نظامی این کشور شروع به تولید انبوه پهپادهای رهگیر کرده‌اند؛ پرنده‌هایی که می‌توانند به صورت خودکار تهدیدات ورودی را با هزینه‌ای به‌مراتب کمتر از سامانه‌های موشکی منهدم کنند. بر اساس ادعاها، این رهگیرها در ماه‌های اخیر بیش از ۱۵۰۰ پهپاد روسی را ساقط کرده‌اند.
در سوی مقابل، روسیه به طور گسترده از تجهیزات جنگ الکترونیک بهره می‌برد؛ تجهیزاتی که با اختلال در سیگنال‌های ناوبری، اپراتورهای پهپاد را مجبور به تغییر مداوم تاکتیک‌ها می‌کنند.
در چنین شرایطی، توسعه‌دهندگان SFU معتقد هستند که یک میدان تیر مجازی و مقرون‌به‌صرفه برای تمرینات مکرر، بسیار ضروری است.
نخستین شبیه‌ساز اختصاصی ضدپهپاد این امکان را به مربیان می‌دهد تا سناریوهایی مشابه محیط‌های جنگ الکترونیک واقعی را بدون نیاز به مصرف مهمات یا تجهیزات زنده، شبیه‌سازی کنند.
یوری لیامین، تحلیلگر نظامی، ضمن استقبال از این ابزار آموزشی، تأکید کرد که استفاده از آن نمی‌تواند جایگزین تمرین میدانی شود. وی بیان کرد: «بعد از کار با شبیه‌ساز، تمرین مهارت‌ها در میدان تیر واقعی الزامی است. برای غوطه‌وری کامل، بهتر است پروژه با استفاده از واقعیت مجازی (VR) و مدل‌های فیزیکی تفنگ‌ها تکمیل شود، چرا که حس لمسی مدل‌های واقعی به درک بهتر کار با سلاح کمک می‌کند.»
توسعه‌دهندگان برای تقویت بعد نظری، بخشی شامل دفترچه‌های راهنما، آزمون‌های چندگزینه‌ای و ویدیوهای مطالعاتی در نظر گرفته‌اند. همچنین شبیه‌سازی سناریوهایی نظیر اختلال GPS یا پارازیت رادیویی در نرم‌افزار تعبیه شده است تا سربازان بیاموزند که در چنین شرایطی چگونه فرکانس‌ها را تغییر دهند، آنتن‌ها را جابه‌جا کنند و اولویت‌های هدف‌گیری را به‌درستی تنظیم نمایند؛ مهارت‌هایی که تمرین آنها با تجهیزات واقعی بسیار پرهزینه خواهد بود.
لیامین معتقد است که این رویکرد می‌تواند در مدارس آموزش دفاع پهپادی روسیه باعث صرفه‌جویی قابل توجه در هزینه‌ها شود. همچنین ارتش‌های دیگر کشورها نیز ممکن است از این الگو برای توسعه برنامه‌های آموزشی خود بهره بگیرند.
با وجود این، آموزش دیجیتال هنوز بخشی از رقابت گسترده‌تر آموزشی است؛ رقابتی که در آن، اوکراین با استفاده از ازدحام پهپادهای رهگیر خودکار و روسیه با ارتقای تاکتیک‌های جنگ الکترونیک، سعی در سازگاری سریع با فناوری‌های جدید دارند. آینده این رقابت را سامانه‌های آموزشی تعیین می‌کنند، که بتوانند سخت‌افزارهای نوین را در عرض چند ماه، نه چند سال، در خود جذب کنند.
