برج جده با ارتفاع بیش از یک کیلومتر به عنوان بلندترین برج جهان و نماد جاه‌طلبی عربستان تا سال ۲۰۲۸ تکمیل می‌شود.
به گزارش تکناک، تصور کنید سه برج ایفل را روی هم قرار دهید و سپس یک ساختمان ۴۰ طبقه دیگر به آن اضافه کنید؛ چنین مقیاسی از ارتفاع، همان چیزی است که برج جده در عربستان سعودی به آن خواهد رسید. هر چند، این پروژه عظیم، علاوه بر شکوه مهندسی، بحث‌های زیادی درباره پیامدهای زیست‌محیطی به همراه دارد.
برج جده قرار است چشم‌انداز ساحلی عربستان سعودی در دریای سرخ را دگرگون کند. این پروژه بخشی از طرح ۲۰ میلیارد دلاری توسعه اقتصادی شهر جده است و پس از تکمیل، حدود ۱۸۰ متر بلندتر از برج خلیفه دبی خواهد بود.
فهرست مطالب
رؤیایی که متوقف شد و دوباره جان گرفت
ایده ساخت این برج ابتدا با نام «برج پادشاهی» مطرح شد و نمادی از نوسازی و رشد اقتصادی عربستان سعودی به حساب می‌آید. طراحی آن را آدریان اسمیت، معمار برج خلیفه انجام داده است. معماری برج جده از شاخه‌های جوان گیاهان بیابانی الهام گرفته و به صورت Y طراحی شده است تا در برابر بادهای شدید، مقاومت بیشتری داشته باشد.
ساخت برج جده از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳ متوقف شد، اما در ژانویه ۲۰۲۵ دوباره آغاز شد. اکنون شرکت‌های سعودی بن‌لادن، دارالهندسه و ترنر کانستراکشن مسئولیت این پروژه را بر عهده دارند. این برج تا سپتامبر ۲۰۲۵، به طبقه ۷۰ رسیده است و با تکمیل هر طبقه در چهار روز، هدف‌گذاری سال ۲۰۲۸ دست‌یافتنی به نظر می‌رسد.
مهندسی غیرممکن بلندترین برج جهان
ساخت برجی به ارتفاع یک کیلومتر، چالش‌های مهندسی بی‌سابقه‌ای دارد، که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- فونداسیون عظیم: شامل ۲۷۰ شمع بتنی به عمق ۱۰۵ متر و یک دال بتنی به ضخامت ۵ متر
- هسته مرکزی نوآورانه: استفاده از سیستم هسته تقویت‌شده سه‌گانه بدون نیاز به سازه‌های پیچیده جانبی
- فناوری پمپاژ بتن عمودی: رکورد انتقال بتن تا ارتفاع ۸۰۰ متر
- حمل‌ونقل عمودی: استفاده از ۵۹ آسانسور پیشرفته شامل آسانسورهای دوطبقه و چندین لابی آسمانی
- پایداری و صرفه‌جویی در انرژی: استفاده از شیشه‌هایی که گرمای کمتری جذب می‌کنند، بازیافت دوباره آب مصرف‌شده و جمع‌آوری آب باران برای استفاده
ارتباط با چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان
برج جده یکی از پروژه‌های مهم در برنامه چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی است، که با هدف کاهش وابستگی کشور به درآمدهای نفتی و گسترش اقتصاد در بخش‌های مختلف طراحی شده است. این آسمان‌خراش شامل امکاناتی لوکس و چندمنظوره است، که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هتل فور سیزن با ۲۰۰ اتاق لوکس در طبقات ۱۹ تا ۲۷
- آپارتمان‌ها و واحدهای مسکونی لوکس در طبقات متعدد
- دفاتر کلاس A برای جذب شرکت‌های بین‌المللی
- سکوی تماشای جهانی در ارتفاع ۶۴۴ متری (بالاترین سکوی بازدید جهان)
بهای زیست‌محیطی بلندترین برج جهان
در کنار عظمت مهندسی، برج جده انتقادهای جدی زیست‌محیطی را برانگیخته است، که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف حدود ۵۰۰ هزار مترمکعب بتن و ۸۰ هزار تن فولاد،
- انتشار بیش از ۲۰۰ هزار تن کربن فقط در مرحله تولید مصالح،
- فشار مضاعف بر محیط زیست دریای سرخ که پیش‌تر با آلودگی فاضلاب و افزایش نیتروژن مواجه بوده است.
کارشناسان، این پروژه را نمونه‌ای از سازه‌های مرتفع نمایشی می‌دانند. این اصطلاح به ساخت‌وسازهایی اشاره دارد که بیشتر برای شکستن رکورد و جلب توجه انجام می‌شوند تا پاسخ‌گوی نیازهای واقعی شهر باشد.
تناقض پیشرفت
برج جده نماد جاه‌طلبی عربستان برای تبدیل شدن به قطب اقتصادی و فرهنگی جهان است. اما این دستاورد با پرسش مهمی همراه است: آیا مزایای نمادین و اقتصادی چنین پروژه‌ای، ارزش هزینه‌های زیست‌محیطی سنگین را دارد؟
برج جده که طبقه‌به‌طبقه به آسمان می‌رود، هم یادبود نبوغ بشر است و هم هشداری برای مسئولیت‌پذیری ما در قبال تغییرات آب‌وهوایی به حساب می‌آید. پاسخ نهایی به اینکه کدام‌یک است، به صداقت ما در برآورد هزینه‌های واقعی بزرگ‌ترین رویاهای ما بستگی دارد.
