با ترسناک‌ترین بازی‌های جهان آشنا شوید

هیچ‌چیز به‌اندازه یک بازی ترسناک نمی‌تواند شما را تا آستانه‌ی سکته عصبی ببرد. اینجا خبری از فاصله‌ی امن تماشاگر بودن نیست. همه‌چیز به شما بستگی دارد. شما باید پا در تاریکی بگذارید، شما باید چراغ‌قوه را روشن کنید، و شما هستید که پشت در بسته را باز می‌کنید.

در جهانی که هر ژانر بازی جای خودش را پیدا کرده، بازی‌های ترسناک تبدیل شده‌اند به نوعی تجربه‌ی روانی؛ کابوس‌هایی که داوطلبانه واردشان می‌شوید. از دلهره‌ی روانی تا ترس‌های جسمانی، از ارواحی که در تاریکی زمزمه می‌کنند تا قاتلانی که بی‌صدا نزدیک می‌شوند، این فهرست نه‌فقط ترسناک‌ترین بازی‌های جهان را جمع کرده، بلکه تلاش کرده موقعیت آن‌ها را در تاریخچه‌ی وحشت تعاملی تثبیت کند. این شما و این ۲۷ بازی‌ای که ممکن است چندین شب، خوابتان را از سرتان بپراند. با تک‌ناک همراه باشید.

چرا بازی‌های ترسناک از فیلم‌ها هم ترسناک‌ترند؟

فیلم ترسناک مثل سوار شدن به ترن هوایی است؛ ترسی کنترل‌شده و طراحی‌شده که می‌دانید دیر یا زود به پایان می‌رسد. اما در بازی‌های ترسناک، شما راننده‌اید. هیچ‌کس شما را هل نمی‌دهد. اگر نروید، چیزی هم اتفاق نمی‌افتد. اما اگر رفتید… بله، آنجاست که ترس واقعی شروع می‌شود.

بازی‌ها از شما می‌خواهند تصمیم بگیرید، وارد اتاق شوید، دوربین را بچرخانید، یا در را ببندید. اگر اشتباه کنید، پیامدها واقعی‌اند؛ نه برای شخصیت روی پرده، بلکه برای خودتان. تعلیق، صداگذاری، نورپردازی و تعامل هم‌زمان، بازی‌های ترسناک را به تجربه‌ای چندلایه و تأثیرگذار تبدیل می‌کنند. به همین دلیل است که مثلاً یک راهروی خالی در P.T می‌تواند وحشتناک‌تر از قتل‌عامی در دل فیلمی کلاسیک باشد. بازی ترسناک نه‌فقط سرگرمی نیست؛ بلکه آزمایشی است برای اعصاب، واکنش‌ها و حتی نوعی مواجهه‌ی ذهنی با ترس‌های پنهان شما.

ترسناک‌ترین بازی‌های جهان

در ادامه 28 بازی برتر ترسناک تاریخ هنر هشتم را به شما معرفی می‌کنیم.

۲۸. The Texas Chain Saw Massacre

پلتفرم‌ها: PS5، Xbox Series X/S، PC
استودیو سازنده: Sumo Nottingham / Gun Interactive
سال انتشار: ۲۰۲۳

این بازی چندنفره، با الهام از فیلم کلاسیک دهه هفتاد ساخته شده، اما چیزی بیش از یک اقتباس سطحی است. بازی حس خفگی دارد؛ یک حس زهرآلود که از لحظه ورودتان به خانه قاتلان شروع می‌شود و تا آخرین فرار یا قتل ادامه پیدا می‌کند. برخلاف آثار مشابه مانند Dead by Daylight، در اینجا محیط‌ها واقعی‌ترند، قاتلان خطرناک‌ترند، و نجات سخت‌تر از آن چیزی است که انتظار دارید.

بازی از دل کابوس‌های جنوبی آمریکا بیرون آمده. سوسک‌هایی که از دیوار می‌خزند، صدای اره‌برقی که از فاصله نزدیک می‌شود و جیغ‌هایی که در دالان‌های تنگ پژواک می‌شوند، همه طراحی شده‌اند تا شما را در وضعیت روانی نامتعادلی قرار دهند. با اینکه فرمول بازی آشناست، اما اجرای دقیق صدا، فیزیک خام و طراحی محیط، باعث می‌شود یک سر و گردن بالاتر از باقی آثار ژانر خود قرار بگیرد.

۲۷. Five Nights at Freddy’s

پلتفرم‌ها: PC، PS5، Xbox، موبایل
استودیو سازنده: Scott Cawthon
سال انتشار: ۲۰۱۴

ساده است. شما نگهبان شب یک فست‌فود هستید و فقط باید مانیتورها را چک کنید. اما همین سادگی، راز وحشت FNaF است. شما هیچ سلاحی ندارید، نمی‌توانید فرار کنید، و فقط در اتاق‌تان گیر افتاده‌اید با چند دوربین و درهای برقی.

جذابیت این بازی در بی‌رحمی‌اش است. همه‌چیز آرام آغاز می‌شود و تا بخواهید بفهمید چه خبر است، روباتی بی‌روح، در تاریکی به شما خیره شده. طراحی صدا عالی است. صدای قدم‌ها، جیغ ناگهانی، و مهم‌تر از همه، سکوت مرگ‌بار میان این صداها. با اینکه بعدها سری بازی‌های بیشتری منتشر شدند، اما همان نسخه اول همچنان به‌عنوان یک مثال کلاسیک از ترس مبتنی بر انتظار، قابل دفاع است.

۲۶. Sylvio 2

پلتفرم‌ها: PC
استودیو سازنده: Stroboskop
سال انتشار: ۲۰۱۷

این بازی یکی از عجیب‌ترین تجربیات ترسناک مستقل است. ترکیب ضبط صداهای فراطبیعی با گشت‌وگذار در یک دنیای آخرالزمانیِ ساکت، Sylvio 2 را به اثری تبدیل کرده که بیشتر از آنکه با جامپ‌اسکر بترساند، با حس سرد و فروخورده‌اش ذهن شما را به‌مرور تحلیل می‌برد.

شما در نقش یک زن شکارچی ارواح بازی می‌کنید و با دستگاه‌های ضبط صدای آنالوگ، در تلاش برای کشف اتفاقاتی هستید که دیگران حتی جرئت حرف زدن درباره‌اش را ندارند. طراحی صوتی بی‌نظیر است. صداهای نجواگونه، پارازیت‌های عجیب و ضبط‌های قدیمی، آن‌قدر تأثیرگذارند که باعث می‌شوند از شنیدن صدای خودتان در تاریکی بترسید.

۲۵. Martha is Dead

پلتفرم‌ها: PC، PS5، Xbox Series X/S
استودیو سازنده: LKA
سال انتشار: ۲۰۲۲

ترسی که این بازی خلق می‌کند، از جنس گوشت و خون نیست؛ ترسی روانی و ذهن‌پریش است. داستان بازی در ایتالیا و در زمان جنگ جهانی دوم جریان دارد، اما چیزی که آن را متفاوت می‌کند، پرداخت بسیار شخصی و آشفته به بحران‌های روانی، غم، و ترومای خانوادگی است.

بازی جرئت دارد مرزها را بشکند. سکانس‌های بسیار سنگین و ناراحت‌کننده، مخصوصاً برای کسانی که با مسائل سلامت روان درگیر بوده‌اند، می‌توانند آزاردهنده باشند. گرافیک بالا، فضای سینمایی، و استفاده از تصویرپردازی نمادین، باعث می‌شود تجربه‌ی Martha is Dead بیشتر شبیه به یک کابوس هنری باشد تا یک بازی ترسناک معمولی.

۲۴. Tormenture

پلتفرم‌ها: PC
استودیو سازنده: Torture Star Video
سال انتشار: ۲۰۲۳

گاهی وقت‌ها ترس در جزئیات نیست؛ در افراط است. Tormenture یک تجربه‌ی ناخوشایند و از لحاظ روانی ویرانگر است. این بازی در جهان خشن و بی‌رحمی می‌گذرد که هیچ نقطه‌ی امنی ندارد. شما فقط یک قربانی‌اید در یک سیستم شکنجه‌گر که مدام شما را به مرز جنون می‌برد.

فضای پیکسلی و گرافیک ساده‌اش باعث نمی‌شود کم‌تر تأثیرگذار باشد. برعکس، همین سبک تصویریِ قدیمی باعث می‌شود همه‌چیز غریب‌تر و غیرواقعی‌تر به نظر برسد؛ مثل دیدن یک فیلم لعنت‌شده از دهه‌ی نود. ترس در Tormenture از جنس سادیسم است؛ ترکیبی از تنش روانی، خشونت اغراق‌شده و فضایی که نفس را در گلو حبس می‌کند.

۲۳. The Complex: Expedition

پلتفرم‌ها: PC
استودیو سازنده: Skyreach Studio
سال انتشار: ۲۰۲۳

این بازی مستقیماً از فضای ترس‌های اینترنتی الهام گرفته است. اگر با مفهومی مثل «بک‌رومز» آشنا باشید، فوراً می‌توانید درک کنید چرا The Complex: Expedition ترسناک است. شما وارد یک مجموعه‌ی بی‌انتها از اتاق‌های زرد و بی‌روح می‌شوید، جایی که هیچ‌چیز درست نیست و هیچ خروجی مشخصی وجود ندارد.

گیم‌پلی بر پایه‌ی جست‌وجو، فرار، و تقلا برای بقا در محیطی است که خودش شما را می‌بلعد. صداهای ناشناخته، حرکت‌های ناگهانی در گوشه‌ی چشم، و حس همیشگی تعقیب شدن، همه باعث می‌شوند این بازی مستقل به‌شدت تأثیرگذار باشد. The Complex: Expedition شاید هیولاهای معمول نداشته باشد، اما حس گیر افتادن در بی‌نظمی روان‌پریش، کافی است تا تجربه‌ای فراموش‌نشدنی بسازد.

البته اگر از طرفداران بازی‌هایی مثل The Complex: Expedition هستید که ترکیبی از ترس روانی و اتمسفر سنگین را می‌سازند، شاید بخواهید نگاهی هم به «موردانتظارترین بازی‌های ترسناک 2025» داشته باشید که در ادامه همین مسیر قدم می‌گذارند.

۲۲. Mouthwashing

پلتفرم‌ها: PC
استودیو سازنده: Cactus Jam
سال انتشار: ۲۰۲۳

نام عجیب این بازی به اندازه‌ی محتوای آن ناراحت‌کننده است. Mouthwashing یکی از آن آثار تجربی است که شاید نتوان آن را به‌راحتی در قالب بازی قرار داد. با سبک بصری خام، حرکات دوربین غیرطبیعی، و گرافیک‌های ناهنجار، بازی از همان لحظه‌ی آغاز با ذهن شما بازی می‌کند.

ترس اینجا کاملاً روانی است؛ هیچ هیولایی در کار نیست، اما حس آزار، بی‌هویتی، و اختلال ادراکی به‌قدری زیاد است که بازی بیشتر شبیه یک حمله‌ی پانیک به نظر می‌رسد تا یک بازی معمولی. این همان نوع ترسی است که برای همه مناسب نیست؛ اما اگر با فرم‌های تجربی و آوانگارد در بازی آشنایید، Mouthwashing یک تجربه‌ی منحصر‌به‌فرد خواهد بود.

۲۱. Phasmophobia

پلتفرم‌ها: PC، VR
استودیو سازنده: Kinetic Games
سال انتشار: ۲۰۲۰ (دسترسی زودهنگام)

Phasmophobia موفق شد ترس دسته‌جمعی را بازتعریف کند. این بازی چندنفره‌ی کوآپ، شما و دوستان‌تان را در خانه‌های متروکه و مکان‌های تسخیرشده رها می‌کند تا با استفاده از تجهیزات مختلف، ارواح را شناسایی و دسته‌بندی کنید. اما این فقط یک بازی علمی نیست؛ بلکه یک تجربه‌ی نفس‌گیر است.

مهم‌ترین عامل ترس در Phasmophobia عدم قطعیت است. هیچ‌وقت نمی‌دانید چه چیزی پشت در است. هیچ‌وقت نمی‌دانید آیا این صدا واقعاً یک دوست است یا روحی در حال تقلید صدا. ارتباط صوتی میان بازیکنان هم به‌صورت داینامیک کار می‌کند؛ یعنی روح‌ها می‌توانند صدای شما را بشنوند. اینجاست که سکوت، واقعی‌ترین سلاح شما می‌شود.

۲۰. The Mortuary Assistant

پلتفرم‌ها: PC
استودیو سازنده: DarkStone Digital
سال انتشار: ۲۰۲۲

شما در نقش دستیار یک مُرده‌شوی در یک سردخانه شبانه کار می‌کنید. و این همه‌چیز است. اما فقط در ظاهر. The Mortuary Assistant تبدیل می‌شود به یکی از شخصی‌ترین، تاریک‌ترین و ترسناک‌ترین تجربه‌هایی که می‌شود پشت مانیتور حس کرد. بازی به‌ظاهر درباره شست‌وشو و آماده‌سازی اجساد است، اما خیلی زود به ماجراهای شیطانی، تسخیر، و خاطرات مدفون شده‌ی ذهنی می‌رسد.

در حالی که بازی‌هایی مثل The Mortuary Assistant تجربه‌ای جمع‌وجور اما عصبی‌کننده را ارائه می‌دهند، فهرست «بهترین بازی‌های ترسناک 2024» نیز نشان می‌دهد که همین رویکرد در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده است.

ترکیب عالیِ روندهای روزمره‌ی کار با عناصر فراباور، بازی را به شکلی نامحسوس از واقعیت جدا می‌کند. طراحی صدا و نورپردازی دقیق، تجربه‌ای سرد، ناپایدار و همیشه غافلگیرکننده می‌سازد. آنچه در این بازی شما را می‌ترساند، فقط جن و روح نیست؛ بلکه مواجهه با تنهایی، مرگ و روان خسته‌ای است که کم‌کم فرسوده می‌شود.

۱۹. Layers of Fear

پلتفرم‌ها: PC، PS4، Xbox One، Nintendo Switch
استودیو سازنده: Bloober Team
سال انتشار: ۲۰۱۶

یک نقاش، یک خانه‌ی متروکه، و ذهنی فروپاشیده. این همه‌ی چیزی‌ست که برای خلق یک بازی ترسناک لازم است. Layers of Fear بیشتر از آنکه به ترس فیزیکی تکیه کند، یک تجربه روانی است که شما را در درون ذهن یک هنرمند فرو می‌برد؛ ذهنی که بین واقعیت، توهم و پشیمانی در نوسان است.

بازی بیشتر شبیه راه‌رفتن در یک نمایشگاه کابوس‌گونه است. دیوارها جابه‌جا می‌شوند، راهروها می‌چرخند، و هر اتاق تبدیل به استعاره‌ای تصویری از یک بحران شخصی می‌شود. شاید مکانیزم بازی ساده باشد، اما تأثیرگذاری آن چیزی است که از هنری‌ترین بازی‌های ترسناک دهه اخیر می‌سازد. موسیقی کلاسیک، نقاشی‌های مخدوش و فضای وهم‌آلود، هر کدام سهمی در ساختن این رویا/کابوس دارند.

۱۸. Clock Tower (1995)

پلتفرم‌ها: SNES, PlayStation, PC
استودیو سازنده: Human Entertainment
سال انتشار: 1995

«Clock Tower» یکی از نخستین بازی‌هایی بود که مفهوم ترس روان‌شناختی را وارد دنیای بازی‌ها کرد؛ آن هم زمانی که ژانر وحشت هنوز درگیر مدل‌های ابتدایی بقا و مبارزه بود. نسخه اول بازی که در سال ۱۹۹۵ برای SNES منتشر شد، نه‌تنها از لحاظ روایت و فضاسازی، بلکه به‌دلیل تمرکز کامل بر فرار به‌جای مقابله، به اثری پیشرو تبدیل شد.

شما در نقش دختری نوجوان به نام جنیفر قرار می‌گیرید که در یک عمارت تاریک و پررمزوراز گرفتار شده است. اما نکته مهم این‌جاست که بازی نه سلاحی به شما می‌دهد، نه راه گریزی آسان. شما تنها هستید؛ در برابر قاتلی که با قیچی غول‌پیکرش آرام و بی‌وقفه دنبالتان می‌گردد. این قاتل – Scissorman – بعدها تبدیل به یکی از نمادهای ترس در دنیای بازی شد.

ترس در «Clock Tower» بیشتر از جنس اضطراب است تا غافلگیری؛ حس معلق بودن، عدم توانایی در کنترل کامل شخصیت، و خطر دائمی‌ای که در سکوت خانه جریان دارد. اگر می‌خواهید ریشه‌های ترس مدرن در بازی‌ها را بشناسید، باید به بازی‌هایی مثل «Clock Tower» نگاه کنید؛ آثاری که زمینه را برای عنوان‌هایی مثل «P.T» یا «Outlast» فراهم کردند.

۱۷. The Thing

پلتفرم‌ها: PC، PS2، Xbox
استودیو سازنده: Computer Artworks
سال انتشار: ۲۰۰۲

ادامه‌ی غیررسمی فیلم کلاسیک جان کارپنتر، The Thing یکی از آن بازی‌هایی است که با ایده «به هیچ‌کس اعتماد نکن» بازی می‌کند. شما فرمانده یک تیم نجات در ایستگاهی قطبی هستید و باید با دشمنی که شکل ثابتی ندارد، مقابله کنید؛ دشمنی که می‌تواند هرکسی از هم‌تیمی‌های شما باشد.

نکته مهم بازی سیستم «اعتماد» آن است. اگر بیش از حد مشکوک باشید، اعضای گروه به شما اعتماد نمی‌کنند. اگر ساده‌لوح باشید، ممکن است کشته شوید. The Thing موفق می‌شود همان حس پارانویای فیلم را به‌خوبی در قالب گیم‌پلی پیاده کند. فضای برفی، محدودیت مهمات، و طراحی صدا که مملو از زمزمه‌های یخ‌زده است، باعث می‌شود این بازی یکی از مظلوم‌ترین و در عین حال ترسناک‌ترین آثار اقتباسی باشد. گفتنی است نسخه ریمستر این عنوان کالت مدتی است که برای کنسول‌های نسل نهم و کامپیوتر منتشر شده است و می‌تواند یکی از بهترین تجربه‌های ترسناک تاریخ را این‌بار با گرافیک بهتر به شما هدیه دهد.

۱۶. Alone in the Dark (1992)

پلتفرم‌ها: DOS، Mac
استودیو سازنده: Infogrames
سال انتشار: ۱۹۹۲

این بازی پایه‌گذار ژانر بقا و ترس است. پیش از آنکه Resident Evil بیاید و قواعد را عوض کند، Alone in the Dark راه را هموار کرده بود. محیط سه‌بعدی، دوربین‌های ثابت، پازل‌های ترسناک، و صدای خش‌دار ارواح، همگی در بازی‌ای بودند که در سال ۱۹۹۲ عرضه شد.

بازی در عمارتی خالی جریان دارد؛ جایی که نه‌فقط فضا بلکه گرافیک هم علیه شماست. طراحی زاویه‌های تند، انیمیشن‌های کند و صداهای گسسته باعث می‌شوند با چیزی طرف باشید که حتی امروز هم حس ناآرامی منتقل می‌کند. گرچه بازی در ظاهر ساده و ابتدایی است، اما پایه‌گذار سبک‌هایی شد که ده‌ها سال بعد، بازی‌های ترسناک مدرن را شکل دادند.

۱۵. The Evil Within

پلتفرم‌ها: PC، PS4، Xbox One
استودیو سازنده: Tango Gameworks
سال انتشار: ۲۰۱۴

در نگاه اول، The Evil Within شاید شبیه ترکیبی از چند بازی معروف به‌نظر برسد؛ اما این اثر ساخته‌ی شینجی میکامی، مغز متفکر پشت Resident Evil 4 است و دقیقاً می‌داند چطور باید ترس و اکشن را در هم بتنَد. شما در جهانی شکسته و بی‌ثبات قرار می‌گیرید که مرزهای واقعیت و کابوس در آن مدام در حال تغییرند.

بازی با مکانیک‌هایی مثل مخفی‌کاری، مدیریت منابع، و نبرد با موجوداتی پیچیده، نه‌فقط استرس فیزیکی بلکه فشار روانی ایجاد می‌کند. دوربینِ محدود، دشمنانی که واقعاً از مرگ برنمی‌گردند، و سکانس‌هایی مثل بیمارستان متروکه یا ویلایی پر از تله، The Evil Within را به تجربه‌ای پرتنش و ناخوشایند – البته به بهترین شکل ممکن – تبدیل کرده‌اند. بازی به‌طور خاص روی روان شخصیت اصلی فشار می‌آورد، و در نتیجه مخاطب را هم در همان فروپاشی ذهنی شریک می‌کند.

۱۴. Alan Wake 2

پلتفرم‌ها: PC، PS5، Xbox Series X/S
استودیو سازنده: Remedy Entertainment
سال انتشار: ۲۰۲۳

ادامه‌ی یکی از نمادین‌ترین بازی‌های داستان‌محور دهه گذشته، Alan Wake 2 نه‌فقط به ریشه‌های ترس روان‌شناختی بازمی‌گردد، بلکه پا را فراتر می‌گذارد و وارد قلمروی کابوس‌های فراواقعی می‌شود. این بار، جهان تاریکی پیچیده‌تر، استعاره‌ها سنگین‌تر، و خطرات ذهنی‌ترند.

ترکیب روایت چندلایه، گرافیک درخشان، و طراحی صوتی بی‌نقص باعث می‌شود مرز بین سینما و بازی از بین برود. حضور شخصیت‌های متناقض، استفاده‌ی هوشمندانه از نور و سایه، و روان‌پریشی دائمی راوی، بازی را تبدیل به اثری کرده‌اند که هم ترسناک است، هم زیبا و هم بی‌رحمانه. Alan Wake 2 با نگاهی شاعرانه به وحشت نگاه می‌کند؛ و دقیقاً به همین دلیل، تکان‌دهنده‌تر از بسیاری از آثار هم‌سبک خود است.

۱۳. Soma

پلتفرم‌ها: PC، PS4، Xbox One
استودیو سازنده: Frictional Games
سال انتشار: ۲۰۱۵

Frictional Games با Amnesia خودش را معرفی کرده بود، اما با Soma کاری کرد که کمتر بازی‌ای جرأتش را دارد: به‌جای ترساندن صرف، از شما پرسش‌هایی اساسی درباره‌ی هستی، هوشیاری و مرگ می‌پرسد. بازی در یک ایستگاه تحقیقاتی زیر آب جریان دارد؛ جایی که انسان‌ها دیگر انسان نیستند و ماشین‌ها حافظه‌هایی دارند که برای خودشان هم ترسناک است.

بزرگ‌ترین قدرت Soma در طراحی فضاست. هیچ‌چیز بیش‌ازحد نیست، اما همان سادگی محیط‌ها، همان صداهای ضعیف و بی‌قرار، کافی است تا شما را مدام در حال آماده‌باش نگه دارد. بازی نه‌فقط با هیولاها، بلکه با ایده‌های فلسفی خود می‌ترساند؛ و همین، آن را به یکی از خاص‌ترین و ماندگارترین بازی‌های ترسناک تاریخ تبدیل می‌کند.

۱۲. Until Dawn

پلتفرم‌ها: PS4 و PS5
استودیو سازنده: Supermassive Games
سال انتشار: ۲۰۱۵

Until Dawn مثل یک نامه عاشقانه به طرفداران فیلم‌های ترسناک نوجوانانه است. گروهی جوان در یک کابین کوهستانی گیر افتاده‌اند، تلفن قطع است، برق می‌رود و چیزی در تاریکی منتظر است. اما چیزی که این بازی را خاص می‌کند، سیستم انتخاب و پیامدهای آن است.

شما مسئول تصمیماتی هستید که مستقیماً بر مرگ یا بقای شخصیت‌ها تأثیر می‌گذارند. همین باعث می‌شود در هر لحظه‌ی بازی، دچار اضطرابی پایدار باشید. طراحی بی‌نظیر چهره‌ها، روایت چند شاخه، و دوربین‌های سینمایی باعث شده‌اند Until Dawn شبیه یک فیلم تعاملی عالی باشد که در آن، شما کارگردان هستید. یا شاید قاتل. یا شاید هیچ‌کدام؛ فقط یکی دیگر از قربانی‌ها.

۱۱. Visage

پلتفرم‌ها: PC، PS4، Xbox One
استودیو سازنده: SadSquare Studio
سال انتشار: ۲۰۲۰

Visage همان بازی‌ای‌ست که وقتی P.T لغو شد، همه آرزویش را داشتند. یک خانه‌ی مدرن، اما آلوده به خاطرات شوم و ارواحی که دست از سر شما برنمی‌دارند. بازی با محیطی محدود شروع می‌شود اما هرچه جلوتر می‌روید، عمق بیشتری پیدا می‌کند. اینجا ترس از آن جنس است که حتی نمی‌دانید چه چیزی قرار است بترساندتان.

ساختار اپیزودیک، موسیقی وهم‌آلود، و طراحی مرحله‌هایی که هرکدام بازتاب فاجعه‌ای انسانی‌اند، Visage را به تجربه‌ای فراموش‌نشدنی بدل کرده‌اند. همه‌چیز آهسته پیش می‌رود، بی‌صدا، و درست در لحظه‌ای که فکر می‌کنید همه‌چیز آرام است، اتفاقی می‌افتد که ممکن است برای همیشه از راهروهای خانه‌های بی‌صدا بترسید.

۱۰. Amnesia: The Dark Descent

پلتفرم‌ها: PC، PS4، Xbox One، Nintendo Switch
استودیو سازنده: Frictional Games
سال انتشار: ۲۰۱۰

در بسیاری از فهرست‌های ژانر وحشت، Amnesia را به‌حق در رتبه‌ای بالا می‌بینیم. این بازی قواعد ترس را بازنویسی کرد. بدون سلاح، بدون راه فرار، و با عقل و روانی که مدام در حال تحلیل رفتن است. شما فقط یک فانوس دارید، و یک ذهن که اگر زیاد در تاریکی بماند، شروع می‌کند به دیدن چیزهایی که شاید واقعی نباشند.

ترکیب طراحی محیط گوتیک، هیولاهای نامرئی و استفاده‌ی هوشمندانه از نور و صدا، بازی را به تجربه‌ای سخت و اضطراب‌آور تبدیل کرده است. شاید بعد از اتمام بازی، همه‌چیز تمام شده باشد؛ اما ذهن‌تان هنوز در آن قلعه تاریک، با قلبی تپنده و نفسی بند آمده، باقی خواهد ماند.

۹. F.E.A.R. (2005)

پلتفرم‌ها: PC، PS3، Xbox 360
استودیو سازنده: Monolith Productions
سال انتشار: ۲۰۰۵

ترکیب اکشن تیراندازی با ترس روان‌شناختی؟ F.E.A.R. دقیقاً همین کار را کرد و به‌شکل عجیبی هم موفق بود. شما در نقش عضوی از یک واحد ویژه‌ی ضدتروریستی هستید که با پدیده‌ای ماورایی به نام «آلما» مواجه می‌شود؛ دختربچه‌ای با گذشته‌ای تلخ و قدرت‌هایی وحشتناک.

بازی با استفاده از تکنیک‌های سینمایی، افکت‌های صوتی ناگهانی، و فلش‌هایی از خاطرات دیگران، شما را مدام در تردید نگه می‌دارد. آیا واقعاً چیزی دیدید؟ یا فقط خیال بود؟ F.E.A.R. موفق شد در قلب سبک اکشن، ترسی تزریق کند که هنوز هم در بسیاری از بازی‌ها تقلید می‌شود. نباید گول ظاهر شبه‌نظامی بازی را خورد؛ پشت آن، کابوسی نهفته که نفس‌گیر و همیشه آماده برای ضربه‌زدن است.

۸. Manhunt

پلتفرم‌ها: PS2، PC، Xbox
استودیو سازنده: راک‌استار نورث
سال انتشار: ۲۰۰۳

کمتر بازی‌ای مانند Manhunt تا این حد ساختارشکن است و موفق شده چنین حس تهدیدی را به بازیکن منتقل کند. شما در نقش مردی محکوم به اعدام هستید که در دنیایی خشن و سادیستی رها شده تا در برابر دوربین‌های مخفی برای بقای خود بجنگد. بازی نه‌فقط درباره خشونت فیزیکی، بلکه درباره خشونت تماشایی است. درباره لذتی بیمارگونه از دیدن درد دیگران.

همه‌چیز تاریک است، حتی رنگ‌بندی. صداهای مبهم، خش‌دار و گاه غیرقابل تشخیص، حس گیر افتادن در جهانی پنهان را چندبرابر می‌کند. شاید امروز این بازی بیشتر برای جنجالش به‌خاطر خشونت سانسورنشدنی‌اش یاد شود، اما حقیقت این است که Manhunt یکی از واقعی‌ترین و وحشت‌زده‌ترین بازی‌هایی‌ست که درباره خود ما حرف می‌زند؛ درباره نیاز به دیده‌شدن و هزینه‌ای که ممکن است بابت آن بدهیم.

7. Condemned: Criminal Origins

پلتفرم‌ها: PC, Xbox 360
استودیو سازنده: Monolith Productions
سال انتشار: 2005

وقتی صحبت از بازی‌های ترسناک واقع‌گرایانه می‌شود که دست از فانتزی می‌کشند و مستقیماً وارد اعماق ذهن و روان انسان می‌شوند، Condemned: Criminal Origins یکی از مهم‌ترین نمونه‌هاست. این بازی، در دورانی منتشر شد که ترس در بازی‌ها بیشتر با زامبی، هیولا یا جادو تعریف می‌شد، اما Condemned مسیری متفاوت را انتخاب کرد؛ مسیری که در آن شما نه با موجودات خیالی بلکه با انسان‌هایی شکسته، روان‌پریش و درهم‌ریخته روبه‌رو هستید.

در نقش یک مأمور جنایی که پیگیر پرونده قتل‌های زنجیره‌ای‌ست، وارد فضاهایی تاریک، متروک و صنعتی می‌شوید. نکته‌ای که این بازی را تا مرز خفه‌کننده بودن پیش می‌برد، نه فقط خشونت بی‌پروا بلکه حس سردی و خاموشی‌ای‌ست که در تمام مراحل جاری است. استفاده از سلاح‌های سرد و مبارزات تن‌به‌تن خشن و نزدیک، به جای تیراندازی‌های معمول، بازی را به تجربه‌ای تکان‌دهنده بدل کرده است.

۶. Outlast

پلتفرم‌ها: PC، PS4، Xbox One، Nintendo Switch
استودیو سازنده: Red Barrels
سال انتشار: ۲۰۱۳

Outlast وحشتی بی‌وقفه است؛ بدون سلاح، بدون امید، بدون لحظه‌ای آرامش. شما در نقش یک روزنامه‌نگار وارد تیمارستان متروکه‌ی Mount Massive می‌شوید و آنچه می‌بینید، چیزی فراتر از جنون است. بازی از دوربین دید در شب به‌عنوان ابزار اصلی استفاده می‌کند، اما همین دوربین، خود تبدیل به منبع ترس می‌شود.

وقتی باتری‌ها تمام می‌شوند، و شما در تاریکی کامل تنها می‌مانید، آنجاست که بازی به اوج قدرتش می‌رسد. طراحی صدا، فریادهای مبهم، ناله‌های دور، و صدای پا روی زمین خیس، همه با هم ترکیب می‌شوند تا شما را در لبه‌ی اضطراب نگه دارند. بازی نه‌فقط به‌خاطر جامپ‌اسکرهای مکرر، بلکه به‌خاطر فضای روانی آزاردهنده‌اش در ذهن باقی می‌ماند. کمتر کسی هست که بعد از یک ساعت تجربه‌ی Outlast، به راحتی بتواند در اتاق تاریک بنشیند.

۵. Alien: Isolation

پلتفرم‌ها: PC، PS4، Xbox One، Nintendo Switch
استودیو سازنده: Creative Assembly
سال انتشار: ۲۰۱۴

در دنیای بازی‌هایی که ترس را اغلب با جامپ‌اسکرهای پیاپی اشتباه می‌گیرند، Alien: Isolation درس بزرگی داد: ترس واقعی، در تعقیب شدن است. بازی با الهام از فیلم کلاسیک Alien ساخته شده، اما از آن فراتر می‌رود. شما در یک ایستگاه فضایی تنها هستید، و زنومورفی هوشمند همیشه در تعقیب‌تان است. نه الگوی حرکتی ثابتی دارد، نه رحم.

بزرگ‌ترین قدرت بازی، سیستم هوش مصنوعی دشمن است. شما نمی‌توانید با حفظ موقعیت او را پیش‌بینی کنید؛ او یاد می‌گیرد، کمین می‌زند، و درست زمانی که فکر می‌کنید از دستش فرار کرده‌اید، صدای نفس‌زدنش را از پشت سرتان می‌شنوید. Alien: Isolation تجربه‌ای است که اعتماد به محیط را از شما می‌گیرد؛ و این، ترسناک‌ترین نوع تهدید است.

۴. Resident Evil 7: Biohazard

پلتفرم‌ها: PC، PS4، Xbox One، PS5 (نسخه ارتقاءیافته)، Xbox Series X/S
استودیو سازنده: Capcom
سال انتشار: ۲۰۱۷

پس از افت نسبی سری Resident Evil در نسخه‌های ۵ و ۶، این بازی نقطه‌ی عطفی بود؛ بازگشت به ترس، اما نه با همان شکل کلاسیک. تغییر زاویه دوربین به اول‌شخص، ورود به خانه‌ای متروکه در باتلاق‌های لوییزیانا، و مواجهه با خانواده‌ی بیکر، همه‌چیز طوری طراحی شده بود که شما را دقیقاً در قلب وحشت قرار دهد.

اینجا همه‌چیز شخصی‌تر، بی‌پرده‌تر و فیزیکی‌تر است. با دست برهنه باید در کابوس فرو بروید، و وقتی با چاقو انگشت‌تان قطع می‌شود یا درب یخچال را باز می‌کنید، بوی تعفن را انگار واقعاً حس می‌کنید. Resident Evil 7 بازی‌ای نیست که فقط بترساند؛ بازی‌ای است که مرز میان ترس و فوبیای واقعی را در ذهن مخاطب محو می‌کند.

۳. Dead Space (2008)

پلتفرم‌ها: PC، PS3، Xbox 360
استودیو سازنده: Visceral Games
سال انتشار: ۲۰۰۸

در فضایی بی‌کران و خاموش، جایی میان ستارگان، ترس معنا پیدا می‌کند. Dead Space بازی‌ای بود که ژانر علمی‌تخیلی ترسناک را جان دوباره‌ای بخشید. شما در نقش آیزاک کلارک، مهندسی تنها در یک سفینه‌ی تسخیرشده، باید با نکرومورف‌هایی مبارزه کنید که هرچه بیشتر درباره‌شان بدانید، ترسناک‌تر می‌شوند.

جدا از طراحی بصری و مکانیزم قطع‌عضو منحصر‌به‌فردش، بازی در استفاده از سکوت، ارتعاش صدا، و نورهای ضعیف استادانه عمل می‌کند. مهم‌تر از همه، بازی در ذهن شما نیز کار می‌کند. صدای همسر مرده‌تان، توهمات و وسوسه‌ی دیوانگی، باعث می‌شود ندانید چه چیزی واقعی است. Dead Space وحشتی علمی‌تخیلی نیست؛ یک کابوس تمام‌عیار فضایی است که نه راه فراری دارد، نه قهرمانی، نه حتی امید.

۲. Silent Hill 2

پلتفرم‌ها: PS2، Xbox، PC
استودیو سازنده: Team Silent
سال انتشار: ۲۰۰۱

Silent Hill 2 یک بازی نیست؛ یک مطالعه روان‌شناختی است. ترس اینجا نه از هیولاها می‌آید، نه از جامپ‌اسکرها. ترس از درون می‌آید. از پشیمانی، اندوه، گناه، و خاطراتی که مدفون کرده‌ایم. جیمز ساندرلند، شخصیت اصلی، به شهری بازمی‌گردد که از نظر فیزیکی وجود دارد، اما معنای واقعی‌اش در ناخودآگاه مخاطب جریان دارد.

هر موجود، استعاره‌ای از وضعیت ذهنی جیمز است. کلمه هرمی نه یک هیولا، بلکه بازتابی از قضاوت و خشونت سرکوب‌شده‌ی درونی اوست. موسیقی آکیرا یامائوکا، تصویرسازی وهم‌آلود، و روایت چندلایه باعث شده‌اند Silent Hill 2 هنوز هم استاندارد طلایی ژانر وحشت روان‌شناختی باشد. اگر به‌دنبال ترسی هستید که فقط پوست‌تان را نخراشد، بلکه روح‌تان را آشفته کند، هیچ‌کجا بهتر از سایلنت هیل نیست.

۱. P.T

پلتفرم‌ها: PS4 (قابل‌دسترس فقط برای کسانی که قبلاً دانلود کرده‌اند)
استودیو سازنده: Kojima Productions
سال انتشار: ۲۰۱۴

دوباره به این نقطه برمی‌گردیم؛ چراکه جایگاه اول در فهرست ما فقط شایسته‌ی اثری است که در کم‌ترین زمان، بیشترین تأثیر را گذاشت. P.T هیدئو کوجیما شاید فقط یک دمو بود، اما همان نیم‌ساعت کافی بود تا هزاران ویدئو، تحلیل و خاطره از آن ساخته شود. کابوسی بی‌پایان از تکرار، سکوت، و ترسی که نمی‌دانید دقیقاً از کجاست.

P.T بازی‌ای بود که هیچ‌وقت کامل نشد، اما همچنان یکی از ترسناک‌ترین بازی های جهان و تجربه‌های تاریخ باقی مانده است. P.T (یا Playable Teaser) تنها یک دموی قابل بازی بود برای پروژه‌ی لغوشده Silent Hills. اما همین دموی کوتاه، تعریف ترس را برای همیشه عوض کرد. شما در یک راهرو بی‌پایان، پر از راز، روح، و سکوت قدم می‌زنید. و همین بس.

شاید دلیل اصلی تأثیرگذاری P.T. همین باشد: نمی‌توان توضیح داد چرا این بازی این‌قدر ترسناک است. هیچ عنصر مشخصی از وحشت کلاسیک در آن نیست، اما ترکیب حرکت تکراری، نور کم، صدای گریه کودک و لیسای شبح‌مانند، مجموعه‌ای می‌سازد که ذهن را متلاشی می‌کند. این بازی اثبات کرد برای ترساندن، به هیولا یا خون نیاز ندارید؛ کافی است ذهن مخاطب را تسخیر کنید.

سخن پایانی

بازی‌های ویدئویی مدت‌هاست که از سرگرمی صرف فراتر رفته‌اند؛ حالا می‌توانند ترس را در لایه‌های عمیق‌تری از ذهن شکل دهند. برخلاف فیلم‌ها، شما در بازی‌ها صرفاً تماشاگر نیستید؛ شما قربانی‌اید. مسئول انتخاب‌ها هستید، و این مسئولیت، بار اضطرابی است که هیچ مدیومی به اندازه بازی نمی‌تواند منتقل کند.

چه در سکوت یک خانه‌ی متروکه، چه در فضای بی‌صدا و مرگبار یک سفینه، و چه در کوچه‌های مه‌گرفته‌ی سایلنت هیل، بازی‌های ترسناک ما را به آن‌سوی ترس می‌برند؛ جایی که شاید مرز بین بازی و تجربه‌ی روانی برای همیشه محو شود.