فهرست مطالب
خفاش‌ها با وجود جثه کوچک خود، عمر طولانی و مقاومت ضدسرطانی بالایی دارند و اکنون راز آنها کشف شده است.
به گزارش تکناک، پژوهشگران می‌گویند که این ویژگی به تعادل ویژه‌ای در ژن‌های بدن آنها بازمی‌گردد، که شاید الهام‌بخش درمان‌های آینده برای انسان باشد.
برخی از خفاش‌ها تا ۴۰ سال زندگی می‌کنند، یعنی حدود ۱۰ برابر بیشتر از چیزی که از اندازه بدن آنها انتظار می‌رود. اگر انسان‌ها هم مثل آنها بودند، باید جشن تولد ۱۸۰ سالگی می‌گرفتند!
این موضوع، دانشمندان را به این فکر انداخته است که چگونه خفاش‌ها در این طول عمر طولانی خود هرگز به سرطان مبتلا نمی‌شوند.
01
از 05تعادل هوشمندانه میان مرگ سلولی و بازسازی
این پژوهش جدید به رهبری دانشمندان دانشگاه راچستر (University of Rochester) آمریکا نشان داد که این پستانداران شب‌زی، تعادلی بی‌نظیر میان دو سازوکار زیستی متضاد برقرار کرده‌اند:
- افزایش ژن‌های سرکوبگر تومور
- افزایش فعالیت آنزیم‌های بازسازی‌کننده سلول
02
از 05وجود نسخه‌های بیشتر از ژن ضدسرطان p53 در خفاش‌ها
محققان دریافتند که چندین گونه از خفاش‌ها دارای نسخه‌های متعدد از ژن معروف p53 هستند. این ژن نقشی کلیدی در جلوگیری از سرطان دارد.
در حالی که انسان تنها یک نسخه از این ژن دارد و حیواناتی مثل فیل‌ها که مقاومت بالایی در برابر سرطان دارند، تا ۲۰ نسخه دارند، خفاش‌ها نیز از این ژن بهره می‌برند.
نکته مهم این است که جهش در ژن p53 با بیش از نیمی از سرطان‌های انسانی در ارتباط است.
03
از 05آنزیم تلومراز در خفاش‌ها
در مقابل، خفاش‌ها دارای سطح بالایی از فعالیت آنزیمی به نام تلومراز (telomerase) نیز هستند. این آنزیم باعث می‌شود که سلول‌ها بتوانند به تکثیر خود ادامه دهند بدون آنکه وارد روند پیری شوند.
افزایش بیش از حد آنزیم تلومراز باعث افزایش خطر سرطان می‌شود، اما در خفاش‌ها، نسخه‌های متعدد ژن p53 نقش کنترل‌کننده دارند و از رشد بی‌رویه سلولی جلوگیری می‌کنند.
این تعادل دقیق، مانند یک ریتم زیستی هماهنگ، مانع بروز سرطان می‌شود و امکان بازسازی مداوم را بدون عوارض فراهم می‌آورد.
04
از 05سیستم ایمنی خفاش‌ها و مقاومت ضدسرطانی
در کنار همه این موارد، سیستم ایمنی خفاش‌ها بسیار مؤثر عمل می‌کند. آنها می‌توانند سلول‌های سرطانی را با حداقل التهاب و آسیب جانبی نابود کنند. این ویژگی نیز به حفظ سلامت بلندمدت آنها کمک می‌کند.
05
از 05آیا این سازوکار در انسان هم کاربرد دارد؟
در این مرحله، هنوز مشخص نیست که تا چه حد این ویژگی‌ها را می‌توان در انسان پیاده کرد. با وجود این، پژوهشگران می‌گویند که یافته‌ها نقش حیاتی ژن p53 در پیشگیری از سرطان را دوباره تأیید می‌کند. این مسئله کمک‌کننده در تحقیقات گسترده‌ای است که برای تولید داروهای هدفمند بر این ژن در حال انجام هستند.
