یک تحقیق جدید از دانشگاه کلرادو بولدر نشان می‌دهد که شیرین‌کننده بدون قند اریتریتول ممکن است با آسیب به سلول‌های مغزی و رگ‌ها، خطر سکته را افزایش دهد.
به گزارش تکناک، اریتریتول اغلب در بستنی‌های بدون قند، نوشابه‌های بدون قند و خوراکی‌های رژیمی دیده می‌شود. این شیرین‌کننده به‌دلیل کالری بسیار کم، تأثیر ناچیز بر قند خون و شیرینی تقریباً ۸۰ درصدی نسبت به قند معمولی، گزینه‌ای محبوب برای افراد مبتلا به دیابت یا در حال کاهش وزن است.
اما یافته‌های تازه که در مجله Journal of Applied Physiology منتشر شده‌اند، چهره‌ای نگران‌کننده از این ماده نشان می‌دهند.
فهرست مطالب
اثرات منفی اریتریتول بر سلول‌های مغزی
پروفسور کریستوفر دسوزا، سرپرست گروه تحقیق گفت: «تحقیقات ما نشان می‌دهد شیرین‌کننده‌هایی که به طور سنتی بی‌خطر فرض می‌شدند، ممکن است در واقع عواقب غیرمنتظره‌ای برای سلامتی داشته باشند.»
پژوهشگران در این تحقیق، سلول‌های انسانی دیواره رگ‌های مغز را به‌مدت سه ساعت با مقدار رایجی از اریتریتول (مانند مقدار موجود در یک نوشیدنی رژیمی) در معرض آزمایش قرار دادند.
نتایج نگران‌کننده و به شرح زیر بود:
- سلول‌ها نیتریک اکسید کمتری تولید کردند؛ ماده‌ای که به باز شدن رگ‌ها کمک می‌کند.
- در مقابل، میزان اندوتلین-۱ افزایش یافت؛ پروتئینی که باعث تنگی رگ‌ها می‌شود.
- توانایی سلول‌ها در تجزیه لخته‌های خونی کاهش یافت.
- تولید رادیکال‌های آزاد (ROS)، که باعث پیری و التهاب سلول‌ها می‌شوند نیز افزایش یافت.
دلیل افزایش خطر سکته با مصرف شیرین‌کننده اریتریتول
آبورن بری، یکی از پژوهشگران این مطالعه توضیح داد: «به صورت کلی، اگر رگ‌های شما تنگ‌تر شوند و توانایی بدن برای تجزیه لخته‌ها کاهش یابد، خطر سکته بالا می‌رود.»
او تأکید کرد که دوز استفاده‌شده در آزمایش، معادل تنها یک وعده نوشیدنی رژیمی بوده است و به احتمال زیاد در افرادی که چند وعده در روز مصرف می‌کنند، خطر بیشتر خواهد بود.
شواهد بیشتر از مطالعات انسانی
در یک مطالعه قدیمی که روی ۴۰۰۰ نفر در آمریکا و اروپا انجام شد، مشخص شد افرادی که میزان اریتریتول بالاتری در خون داشتند، در سه سال آینده در معرض سکته یا حمله قلبی بیشتری بودند.
مطالعه جدید دانشمندان دانشگاه کلرادو به دنبال توضیح مکانیسم این ارتباط بوده، که اکنون با اثرات مستقیم بر سلول‌های عروقی مغز روشن‌تر شده است.
پروفسور دسوزا توصیه کرد که مصرف‌کنندگان با دقت برچسب مواد غذایی را بررسی کنند. وی تأکید کرد: «به دنبال واژه‌هایی مثل اریتریتول یا الکل‌های قندی در لیست ترکیبات تشکیل‌دهنده نوشیدنی‌ها و مواد غذایی باشید. با توجه به شواهد و نتایج، بهتر است مصرف این نوع شیرین‌کننده‌ها با احتیاط و آگاهی انجام شود.»
با وجود اینکه شیرین‌کننده‌های مصنوعی مانند اریتریتول به‌عنوان راه‌حلی برای کنترل قند خون و کاهش وزن معرفی شده‌اند، اما این تحقیق نشان می‌دهد که همیشه کم‌کالری بودن به‌معنای بی‌خطر بودن نیست.
